H Ευρωπαϊκή Ενωση χτίζεται κάθε μέρα

Πολλά έχουν συμβεί στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Μετά την πτώχευση της Lehman Brothers το καλοκαίρι του 2008, οι επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης καταρχήν, και κατόπιν της κοινωνικής και θεσμικής κρίσης, έγιναν ιδιαίτερα αισθητές σε κάθε γωνιά του κόσμου. Και με ιδιαίτερη σφοδρότητα στον Νότο της Ευρώπης. Λόγω της δεινής κατάστασης στην οποία βρέθηκαν τόσο πολλοί πολίτες και λόγω του άνισου καταμερισμού των βαρών της κρίσης, η ίδια η ιδέα της Ευρώπης έχει υποχωρήσει στις μεσογειακές χώρες μας.

Κατόπιν ακολούθησε μια άλλη πρόκληση εξίσου δύσκολη – η διαχείριση της κρίσης των προσφύγων, που διέφευγαν από τον πόλεμο της Συρίας, καθώς και από τη φτώχεια και την έλλειψη ευκαιριών στην αφρικανική ήπειρο. Και εδώ είναι σωστή η κριτική για την αλληλεγγύη των άλλων χωρών – μελών της ΕΕ και της ίδιας της Ενωσης, που θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη στις χώρες που βρίσκονται στα νότια σύνορά μας έναντι των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.

Απέναντι στους νοσταλγούς των παλιών συνόρων, εμείς οι Σοσιαλδημοκράτες αγωνιστήκαμε και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέσα στους θεσμούς για να οδηγήσουμε σε αλλαγή των πολιτικών της Ενωσης, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική συμφωνία και να αντιμετωπιστεί αυτή η δραματική κατάσταση με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν το έχουμε κατορθώσει πάντα και γι’ αυτόν τον λόγο θέλουμε να αυξήσουμε την παρουσία μας στις επόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Είναι κατανοητοί οι λόγοι για αυτή την αίσθηση απογοήτευσης που υπάρχει στις χώρες του Νότου λόγω κάποιων συμπεριφορών της ΕΕ και των άλλων εταίρων για την οικονομική και τη μεταναστευτική κρίση. Οποιο κι αν είναι όμως το πολιτικό σχέδιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των υπερεθνικών προκλήσεων, θα ήταν παράλογο να θεωρήσει κάποιος ότι η λύση βρίσκεται στην αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες ή στην επιστροφή στον προστατευτισμό, οικονομικό ή ταυτοτικό.

Δεν είναι δυνατή η αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων σε συνθήκες απομόνωσης. Ούτε των οικονομικών προκλήσεων ούτε εκείνων που σχετίζονται με τις μεταναστευτικές ροές. Αλλά ούτε εκείνων στις οποίες είμαστε ιδιαίτερα ευάλωτοι στη Νότια Ευρώπη, όπως είναι η κλιματική αλλαγή. Γι’ αυτό ο δρόμος είναι η Ενωση, αλλά μια καλύτερη Ενωση. Και γι’ αυτό οι προοδευτικές δυνάμεις χρειάζεται να εργαστούν μαζί με τις Βρυξέλλες ώστε να δοθεί στις κοινοτικές πολιτικές μια κοινωνική και περιβαλλοντική χροιά και να υπάρξει μια στροφή προς τον Νότο.

Πρέπει να προωθήσουμε μια αλλαγή που δικαιώνει τις προσπάθειες που έκαναν εκείνοι που υπέφεραν περισσότερο από τις πολιτικές λιτότητας και ανοίγει δρόμο ικανό να προκαλέσει την απαραίτητη κοινωνική συναίνεση και να αποκαταστήσει τη βεβαιότητα των πολιτών μας ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν αποτελεί έναν μανδύα δύναμης, αλλά τον καλύτερο τρόπο να αγωνιστούμε διεθνώς για να ενισχυθούν τα δικαιώματα και να προωθηθεί μεγαλύτερη ευμάρεια.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση χτίζεται κάθε μέρα, δεν υπάρχει ένα προκαθορισμένο καλούπι. Οι συμφωνίες και οι κανόνες δημιουργούνται και τροποποιούνται ανάλογα με το βάρος, την ικανότητα και την πειθώ εκείνων που υπερασπίζονται διαφορετικά οράματα. Το δικό μας είναι ένας προοδευτικός τρόπος σκέψης και αντιμετώπισης της Ενωσης ως μιας ομάδας αλληλεγγύης που αγωνίζεται για βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία περιλαμβάνει τους πάντες. Που πιστεύει στην ισότητα και την προωθεί, εκτός των άλλων, και μεταξύ ανδρών και γυναικών.

«Δεν γνωρίζω τι θα φέρει το μέλλον, γνωρίζω όμως ποιος έχει το μέλλον στα χέρια του» διαβάζουμε στην «Ιλιάδα». Η Ευρώπη είναι αυτό που θα αποφασίσουμε ότι είναι. Η ίδια η κρίση μάς οδήγησε στον επανακαθορισμό ολόκληρου του ευρωπαϊκού σχεδίου. Δυστυχώς, κάποιοι αποσύρθηκαν εσπευσμένα από αυτό, ενώ άλλοι απομακρύνονται από τις θεμελιώδεις αρχές του χωρίς να προχωρήσουν σε ρήξη. Αυτή η στιγμή της αμφιβολίας, όμως, στην οποία η ΕΕ αναζητά νέους τρόπους και μια νέα νομιμότητα, αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να ενισχύσουμε την προοδευτική προοπτική της Ενωσης.

Την ίδια προοδευτική προοπτική που μας οδήγησε στην οικοδόμηση του κράτους πρόνοιας και των κοινωνικών δικαιωμάτων σε καθεμία από τις χώρες μας και στην οποία πρέπει τώρα να βασιστούμε για να προωθήσουμε την επέκταση και την εδραίωση του κοινωνικού μοντέλου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό η ανάπτυξη του ευρωπαϊκού κοινωνικού πυλώνα, ο οποίος εγκρίθηκε πέρυσι στην Κοινωνική Σύνοδο του Γκέτεμποργκ, θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, με έμφαση πάντα στην κοινωνική, δημοσιονομική, εργατική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη.

Η Ευρώπη είναι πάνω απ’ όλα ένα οικοδόμημα αξιών, το οποίο εμείς οι προοδευτικοί μπορούμε να υπερασπιστούμε μόνο προχωρώντας μπροστά, οικοδομώντας καθημερινά μια καλύτερη Ευρώπη: πιο δίκαιη, πιο ευημερούσα και πιο ισόνομη. Ολοι εμείς που μιλάμε από τον Νότο της Ευρώπης το γνωρίζουμε πολύ καλά. Οπως γνωρίζουμε ότι, όταν θα ξεπεράσουμε αυτές τις πολύ δύσκολες στιγμές, με την ίδια φωνή θα πρέπει να διακηρύξουμε ότι ήρθε η ώρα να σκεφτούμε εκείνους που θυσιάστηκαν στη διάρκεια της κρίσης και ότι το όραμά μας για την Ευρώπη είναι, πάνω απ’ όλα, ένα όραμα δικαιοσύνης.