Διάβασα με ενδιαφέρον τη λόγια ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας στο 6ο ετήσιο Athens Democracy Forum, με την οποία εξήγησε γιατί ο «νεοφιλελευθερισμός» αποτελεί έναν «άκρως επικίνδυνο διαβρωτικό μηχανισμό» του κράτους δικαίου και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Δεν ξέρω τι έχει στο μυαλό του ο Πρόεδρος όταν μιλάει για «νεοφιλελευθερισμό» (ελπίζω να μην τον εννοεί σαν τον Πολάκη…), αλλά ούτως ή άλλως βρίσκω την προειδοποίησή του σημαντική.

Ο,τι διαβρώνει τη δημοκρατία είναι επικίνδυνο και καλά θα κάνουμε να έχουμε τον νου μας.

Σε συνέχεια λοιπόν των υποδείξεων του Προέδρου για τη διάβρωση της δημοκρατίας μού γεννήθηκαν ορισμένες απορίες.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν.

Οταν ο ρυθμιστής της πολιτεύματος αποδέχεται και υπογράφει ένα δημοψήφισμα καταφανώς αντισυνταγματικό (όπως έχουν κρίνει όλοι οι συνταγματολόγοι…), διαβρώνεται η δημοκρατία ή δεν διαβρώνεται;

Μιλάμε για ένα δημοψήφισμα χωρίς ερώτημα που παραπέμπει σε ένα αγγλικό κείμενο και χωρίς κανένα χρονικό περιθώριο προεκλογικού διαλόγου.

Οταν ο ρυθμιστής του πολιτεύματος επιχαίρει δημοσίως, μαζί με την κυβέρνηση, για έναν καταφανώς αντισυνταγματικό διαγωνισμό τηλεοπτικών αδειών, διαβρώνεται η δημοκρατία ή δεν διαβρώνεται;

Ευτυχώς το Συμβούλιο της Επικρατείας επανέφερε τη συνταγματική τάξη στη συνέχεια.

Οταν η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου καταφεύγει αμέσως μετά τη συνταξιοδότησή της στο Μέγαρο Μαξίμου ως «άμισθη σύμβουλος» του Πρωθυπουργού, διαβρώνεται η δημοκρατία ή δεν διαβρώνεται;

Οταν η κυβέρνηση παρεμβαίνει και μεταχειρίζεται τη Δικαιοσύνη όπως έχουν περιγράψει κατ’ επανάληψη όλες οι δικαστικές ενώσεις, διαβρώνεται η δημοκρατία ή δεν διαβρώνεται;

Οταν η κυβέρνηση υποδύεται ταυτοχρόνως τον ανακριτή, τον δικαστικό εμπειρογνώμονα και τον εισαγγελέα σε σειρά υποθέσεων, διαβρώνεται η δημοκρατία ή δεν διαβρώνεται;

Θα σταθώ στα βασικά. Διότι η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος σήμερα στην Ελλάδα θα μπορούσε να προκαλέσει πολλές ανησυχίες στον ρυθμιστή του.

Αλλά δεν έχει νόημα. Από όσα συμβαίνουν γύρω του ο Πρόεδρος επέλεξε να ανησυχήσει για τον νεοφιλελευθερισμό, δικαίωμά του.

Αλλωστε, όπως είπε, «οι κίνδυνοι υπονόμευσης των δημοκρατικών θεσμών (…) είναι υποδόριοι και δυσχερώς ανιχνεύσιμοι». Ενδεχομένως δεν τους έχει ανιχνεύσει ακόμα.

Σημείωσε πάντως ότι τον προβληματίζει ιδιαίτερα «η επικυριαρχία του οικονομικού επί του θεσμικού». Αναμφίβολα είναι μια ενοχλητική επικυριαρχία.

Από την άλλη πλευρά όμως το «οικονομικό» βάζει τα λεφτά. Κι αν υπήρχαν λεφτά η Ελλάδα δεν θα είχε χρεοκοπήσει το 2010.

Αντιθέτως το «θεσμικό» έφαγε τα λεφτά σε προσλήψεις, επιδόματα και δάνεια στέλνοντας το έλλειμμα στο 15,6%. Μετά ζητιανεύαμε στην Ευρώπη.

Το λέω αυτό επειδή, καλώς ή κακώς, καμία χώρα δεν χρεοκόπησε ποτέ επειδή της έλειπαν νομοθετικές ρυθμίσεις – lato sensu που λέει κι ο Πρόεδρος…

Ολες χρεοκόπησαν επειδή τους έλειπαν λεφτά.