Μπορεί η λειτουργία του σώματος όσο περνούν τα χρόνια να παραμένει η ίδια, ωστόσο υπάρχουν αλλαγές σε διάφορα επιμέρους χαρακτηριστικά οι οποίες μπορεί να μας επηρεάσουν στην εξωτερική εμφάνιση ή ακόμα και στη γενικότερη απόδοση του σώματος. Πέραν όμως από τις επιφανειακές αλλαγές υπάρχουν μεταβολές που επηρρεάζουν τη φυσική μας κατάσταση αλλά και την αθλητική μας απόδοση, όπως αυτές που συμβαίνουν στη μυϊκή μάζα και στη δύναμη, στην υγεία των οστών και στην ισορροπία μας. Ο Τζεφ Χόροβιτς (www.runhorowitz.com), αμερικανός πρωταθλητής και προπονητής με περισσότερους από 185 μαραθωνίους και υπερμαραθωνίους στο ενεργητικό του, στο βιβλίο του«Ageless Strength» («Αειθαλής Δύναμη», εκδ. VeloPress),παρουσιάζει τρόπους για να παραμείνουμε δυνατοί και σε καλή φόρμα για όλη μας της ζωή.

1 Απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης

Μέχρι ο άνθρωπος να συμπληρώσει την τρίτη δεκαετία της ζωής του, η μυϊκή του μάζα βρίσκονται σε συνεχή άνοδο, καθώς το σώμα είναι έτσι φτιαγμένο ώστε να απελευθερώνονται οι ορμόνες που προκαλούν ανάπτυξη των μυών.

Μπαίνοντας όμως στην ηλικία των 30, το σώμα αφήνει πίσω του τη φάση της συνεχιζόμενης ανάπτυξης, με τον οργανισμό να κινδυνεύει πλέον να μπει σε μια διαδικασία απώλειας μυϊκής μάζας και δύναμης, τη λεγόμενη σαρκοπενία. Σύμφωνα με κλινικές μελέτες, το σώμα μπορεί να χάσει 3-8% μυϊκής μάζας ή έως και 7 κιλά μυών ανά δεκαετία. Αν ένας οργανισμός δεν πιεστεί, αυτή η απώλεια θα καθυστερήσει να γίνει κατανοητή από τον άνθρωπο, καθώς μια μείωση της δύναμης κατά 5% ή 10% δεν θα γίνει αντιληπτή με έναν συνηθισμένο τρόπο ζωής, χωρίς σκληρή άσκηση. Ενδεχομένως να χρειαστεί αυτή η απώλεια να φτάσει και στο 50% για να «χτυπήσει συναγερμός».

Αν και η φυσική αντίδραση ενός ανθρώπου σε αυτήν την περίπτωση θα ήταν να μη συνεχίσει να κάνει πράγματα ή ασχολίες που τον κουράζουν, αυτό δεν θα πρέπει να συμβεί, καθώς το αποτέλεσμα θα είναι περαιτέρω απώλεια μυών, δύναμης καθώς και αντοχής.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Μπορούμε εύκολα να αλλάξουμε τον ρυθμό που «μεγαλώνει» το σώμα μας. Δεδομένου ότι ο μυϊκός ιστός μπορεί να αναγεννηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει ασκήσεις ενδυνάμωσης για να επιβραδύνει τις επιπτώσεις της γήρανσης και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να τις αντιστρέψει.

2 Πυκνότητα των οστών

Ο ανθρώπινος σκελετός αποτελείται από 206 οστά. Μεγάλο μέρος του χόνδρου που έχουν κατά τη γέννηση σκληραίνει, ενώ τα οστά γίνονται ευαίσθητα σε ασθένειες καθώς και σε διαταραχές που συνδέονται με ανεπαρκή πυκνότητα. Μια κοινή ασθένεια των οστών είναι η οστεοπόρωση, η οποία προκαλείται από μείωση της οστικής πυκνότητας, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο θραύσης των οστών.

Ωστόσο η γήρανση φέρνει και άλλες προκλήσεις στον ανθρώπινο σκελετό που χρειάζονται  προσοχή. Το λιπαντικό υγρό στις αρθρώσεις μπορεί να μειωθεί και ο χόνδρος μπορεί να χάσει την περιεκτικότητα σε νερό και να γίνει πιο επιρρεπής σε τραυματισμούς, ειδικά στους γοφούς και στα γόνατα, με αποτέλεσμα να προκληθεί δυσκαμψία, απώλεια ευελιξίας, φλεγμονή και αρθρίτιδα. Επίσης, οι σπόνδυλοι μπορεί να συμπιέζονται, να θέτουν σε κίνδυνο τη σωστή στάση του σώματος και να περιορίζουν περαιτέρω την κινητικότητα του ατόμου, που με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσουν μια καθοδική πορεία στην υγεία.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Οι προπονήσεις ενδυνάμωσης μπορούν να καθυστερούν ή ακόμα και να εξαλείφουν τα αποτελέσματα αυτών των διαδικασιών, καθώς μπορούν να αυξήσουν την πυκνότητα και την περιεκτικότητα των ανόργανων στοιχείων στο γηρασμένο οστό.

3 Προβλήματα στην ισορροπία

Η όραση συμβάλλει καθοριστικά στην ισορροπία του ανθρώπου. Η αντίληψη του βάθους ενός χώρου, η νυχτερινή όραση και η αίσθηση της αντίθεσης χρησιμοποιούνται από τον εγκέφαλο προκειμένου να δημιουργηθεί ένας χάρτης του περιβάλλοντος γύρω από τη θέση του σώματος και στη συνέχεια μέσω των νευρώνων θα δοθούν οι κατάλληλες εντολές στους μυς ώστε να εξασφαλιστεί η ισορροπία.

Ενώ το ανθρώπινο σώμα κινείται,ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί συνεχή ροή δεδομένων προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ισορροπίας. Για να καταλήξει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, χρησιμοποιεί όλους τους βασικούς μυς του ανθρώπινου σώματος, ακόμα και στο μέτωπο, με βασικότερο όμως τον εγκάρσιο κοιλιακό μυ. Ο μυϊκός ιστός που βρίσκεται στη μέση του ανθρώπινου σώματος καταφέρνει σε κάθε κίνηση να κρατά το σώμα στη σωστή θέση, παρέχοντας μια «άγκυρα» για την ισορροπημένη κίνηση και δίνοντας την απαραίτητη δύναμη για κάθε βήμα.

Η αστάθεια είναι και αυτή αποτέλεσμα της γήρανσης του ανθρώπινου σώματος. Οι ειδικοί σημειώνουν ότι αυτό προκαλείται από τον εκφυλισμό κάποιου συστήματος λειτουργίας: της οπτικής οξύτητας, της δύναμης ή της λειτουργίας του αφτιού. Η όραση και η ικανότητα εστίασης μειώνονται με την ηλικία, όπως και η αντίληψη του βάθους και η ευαισθησία στην αντίθεση, υπονομεύοντας την ισορροπία.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τις μυϊκές ίνες γρήγορης συστολής που παρέχουν άμεσα την εκρηκτική δύναμη όταν τη χρειαστεί ο οργανισμός, τα αντανακλαστικά, όπως λέμε. Ωστόσο δεν είναι κάτι που θα πρέπει να προκαλέσει φόβο, καθώς και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν εξειδικευμένα προγράμματα προπόνησης που βοηθούν στην καταπολέμηση των συνεπειών της γήρανσης και βελτιώνουν τη φυσική κατάσταση.