Ο ένας την διεκδικεί ιδεολογικά. Ο άλλος την προκαλεί με το δέλεαρ της μελλοντικής εξουσίας. Αν ήταν σχέση, θα μιλούσαμε για ένα ερωτικό τρίγωνο, στο οποίο η πρωταγωνίστρια καλείται να διαλέξει τον κατάλληλο μνηστήρα. Ομως, η ιστορία της Κεντροαριστεράς δεν συνάδει με το αρχέτυπο της γυναίκας που ψάχνει τον ιππότη. Και σίγουρα, τα στελέχη της γνωρίζουν (ίσως καλύτερα από τον καθένα) πως το πολιτικό φλερτ έχει πολλά κοινά σημεία με το κανονικό, το ανθρώπινο – τη στιγμή που τους αφήνεις να σε κατακτήσουν, χάνεις αυτομάτως τον έλεγχο. Ενίοτε, χάνεις και το παιχνίδι.

Ας πάρουμε, λοιπόν, το κακό σενάριο. Εστω ότι οι δημοσκοπήσεις έχουν δίκιο και το Κίνημα Αλλαγής, έπειτα από μια πολλά υποσχόμενη αρχή, βρίσκεται μπροστά σε μια επικίνδυνη στασιμότητα που δεν του επιτρέπει να ξεπεράσει το διψήφιο. Από τη μία, πιέζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, που ανοίγεται σοσιαλδημοκρατικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιχειρώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα. Από την άλλη, πιέζεται από τη ΝΔ, που βλέπει τον δρόμο για την αυτοδυναμία να περνάει από το πολιτικό Κέντρο. Στην πραγματικότητα, ούτε ο Αλέξης Τσίπρας ούτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλούν για συνεργασίες σε επίπεδο ηγεσίας. Διεκδικούν, όμως, ψηφοφόρους που παραδοσιακά δεν τους ανήκουν και οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως «αναποφάσιστοι κεντροαριστεροί», αλλά και στελέχη που «λοξοκοιτούν», ώστε να υπάρχουν την επόμενη μέρα.

Κεντροαριστερά στην πράξη

Σ’ αυτήν την περίπτωση, ο πυκνός πολιτικός χρόνος μέχρι τις εκλογές (όποτε αυτές κι αν έρθουν) αφήνει στον κεντροαριστερό φορέα περιθώρια θωράκισης. Πώς θα αποκρούσει η Φώφη Γεννηματά το διπλό, ανεπιθύμητο φλερτ; Καταρχήν, ξεκαθαρίζοντας πως η μόνη σταθερή πολιτική σχέση που την ενδιαφέρει είναι αυτή με τους ψηφοφόρους της παράταξης – εκείνους που έμειναν στα δύσκολα και τους άλλους, που αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός προοδευτικού, μεσαίου χώρου. Και κυρίως, πείθοντας πως οι κεντροαριστερές στροφές των αντιπάλων της είναι μόνο επικοινωνιακές, εξαντλούνται στα λόγια και όχι στις πράξεις. «Η προσφυγική κρίση είναι το κεντρικό πολιτικό και ιδεολογικό ζήτημα για το μέλλον της Ευρώπης», είπε ο Αλέξης Τσίπρας, τη στιγμή που, σύμφωνα με τη Χαριλάου Τρικούπη, ευθύνεται κατά κύριο λόγο για όσα συμβαίνουν στη Μόρια και στα άλλα κέντρα φιλοξενίας. Μιλάει, εξηγούν, για ευρύτερες προοδευτικές συμμαχίες την ώρα που «ταυτίζεται με τον καθεστωτισμό του Παύλου Πολάκη, επιχειρεί να χειραγωγήσει τη δικαιοσύνη και τα ΜΜΕ και παίζει κρυφτό με τα όσα έγιναν στο Μάτι». Την ίδια ώρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης «δεν κάνει μισή αναφορά στην κοινωνική πολιτική και δεν παραδέχεται τις ευθύνες της διακυβέρνησης Καραμανλή, που εν πολλοίς μας οδήγησαν στην κρίση».

Σε κάθε κλείσιμο του ματιού, μια προγραμματική αντεπίθεση. Για να γίνει σαφές πως η Κεντροαριστερά δεν είναι δεδομένη. Το Κίνημα Αλλαγής θα προσέλθει στον διάλογο για τη συνταγματική αναθεώρηση τον επόμενο μήνα – με την πρόταση που έχει ήδη καταθέσει και η οποία το προσεχές διάστημα αναμένεται να επικυρωθεί και επισήμως από τα κομματικά όργανα. Την επόμενη Τετάρτη, στις Βρυξέλλες, η Γεννηματά θα απαντήσει γιατί δεν λογίζει τον ΣΥΡΙΖΑ στους πιθανούς συμμάχους του PES – «χρειάζονται νέες πολιτικές με πραγματικούς σοσιαλδημοκράτες, όχι με λαϊκιστές που φορούν σοσιαλδημοκρατικό προσωπείο». Μετά τις εκλογές, θα συζητήσει την πιθανότητα κυβερνητικής συνεργασίας, με γερμανική πειθαρχία και διαπραγματευόμενη ένα προοδευτικό πρόγραμμα με μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις, κοινωνική δικαιοσύνη και επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων. Και ακόμα κι αν τελικά δεν συμμετάσχει στο κυβερνητικό σχήμα, η αλλαγή του εκλογικού νόμου και η ψήφιση Προέδρου της Δημοκρατίας είναι στα σχέδια της επικεφαλής. Στην πρώτη περίπτωση, εφόσον ακολουθηθεί το αναλογικότερο σύστημα που πρότεινε, χωρίς απλή αναλογική αλλά και χωρίς μπόνους 50 εδρών. Στη δεύτερη, εφόσον το πρόσωπο που θα προταθεί «δεν βαραίνεται από ευθύνες που ακόμα δεν έχει αναλάβει».

Παραταξιακή συνείδηση

Για την επιτυχία της στρατηγικής της αυτόνομης πορείας, οι παροικούντες την Κεντροαριστερά βασίζονται σε αυτό που ονομάζεται «παραταξιακή συνείδηση». Οσο φρέσκια κι αν είναι η σύγχρονη δομή του Κινήματος Αλλαγής, η δημοκρατική παράταξη αποτελεί έναν βασικό πολιτικό πυρήνα που ταυτίστηκε με τις πιο καλές εποχές της χώρας – και που, για να λέμε την αλήθεια, έδειχνε πάντα μια τάση αυτοσυντήρησης. Κυρίως, όμως, εκφράζει ακόμα ένα ευρύ κοινωνικό φάσμα, από τις παρυφές του φιλελευθερισμού έως την ανανεωτική Αριστερά.

Σε αυτήν την πολυσυλλεκτικότητα ποντάρουν, σε μια προσπάθεια να συσπειρώσουν τη βάση. Κι αυτό, με άλλα λόγια, σημαίνει πως για να φτάσουν στον στόχο τους, πρέπει να υπερβούν τις παλιές εσωκομματικές αντιπαραθέσεις. Οπως έγινε φανερό από τις παρουσίες στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών, η σχέση της ηγεσίας του Κινήματος Αλλαγής με τον Βαγγέλη Βενιζέλο έχει βελτιωθεί σημαντικά, ενώ και η συνάντηση με τον Νίκο Παπανδρέου για το ενδεχόμενο ένταξής του στο ευρωψηφοδέλτιο δείχνει μια συστράτευση δυνάμεων όλων των πασοκικών μπλοκ – ακόμη και αυτών που δεν διατηρούν τις καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους. Παράλληλα, τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ γνωρίζουν πως η πραγματική του δύναμη βρίσκεται στην τοπική κοινωνία και, γι’ αυτό, σκοπεύουν όχι μόνο να κατεβάσουν δικούς τους αυτοδιοικητικούς υποψηφίους παντού, αλλά να δώσουν τα χρίσματα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Περίπου οι μισοί εκ των περιφερειαρχών έχουν ήδη «κλειδώσει» – ανάμεσά τους και οι πολύφερνοι Απόστολος Κατσιφάρας (Δυτική Ελλάδα) και Σταύρος Αρναουτάκης (Κρήτη).

Ποια Μαριλίζα;

Και τα στελέχη που έχουν ήδη κάνει δεκτές προτάσεις γάμου, συμμετέχουν σε κυβερνήσεις και προωθούν συνεργασίες; Βάζοντας κάτω τις περιπτώσεις, είναι εκείνοι που εδώ και χρόνια έχουν διαχωρίσει τη θέση τους από τον χώρο. Είτε πρόκειται για ονόματα που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση, είτε για άλλα που φημολογούνται ως υπουργοί της επόμενης, η λίστα δεν φτάνει μέχρι το Κίνημα Αλλαγής. Κι αυτό γιατί κανένα σημερινό στέλεχος της παράταξης δεν την έχει απαρνηθεί, τουλάχιστον μέχρι τώρα. «Ποια Μαριλίζα;», ήταν η ερώτηση που, μεταξύ σοβαρού κι αστείου, έκαναν στη Χαριλάου Τρικούπη όταν μαθεύτηκε πως η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου θα αναλάβει υπουργείο. Οχι, βεβαίως, γιατί δεν θυμούνται την πρώην γραμματέα του ΠΑΣΟΚ, αλλά γιατί, καμιά φορά, οι παλιές αγάπες δεν πάνε στον παράδεισο. Ειδικά όταν τον πρώτο λόγο έχουν οι «καιροσκοπικές επιλογές».

Δεν είναι πάντα εύκολο να απευθυνθεί κανείς στη σιωπηρή πλειοψηφία – πόσω μάλλον σε μια περίοδο που κυριαρχεί η πόλωση και τα διλήμματα «εμείς ή αυτοί», τόσο από τη μία όσο και από την άλλη πλευρά. Το κεντροαριστερό σχέδιο δεν περιέχει από μηχανής θεούς, που θα αποφασίσουν αντ’ αυτής για την παράταξη. Και παρότι βουλευτές και στελέχη του Κινήματος Αλλαγής στοιχηματίζουν δημοσίως για την επιτυχία του, η τελική ευθεία θα δείξει αν η αισιοδοξία τους είναι όντως δικαιολογημένη. Οπως έλεγε, άλλωστε, ο Γιάννης Τσαρούχης, «μόνο με παραμύθια κατακτώνται οι άνθρωποι» – και ένα παραμύθι που το φλερτ δεν καταλήγει σε γάμο απευθύνεται συχνά σε ειδικά κοινά.