Ας εξομολογηθούμε την αμαρτία μας. Θα θέλαμε να μιλήσουμε για εκείνα που απασχολούν τους Αμερικανούς – εδώ που τα λέμε, και όλους τους πολίτες ανά τον κόσμο, τη σήμερον ημέρα: την οικονομική κατάσταση, την ανεργία, το μέλλον των παιδιών, το πότε θα εξοφληθούν τα χρέη, το πότε θα κάνει ξαστεριά. Τι κάνεις όμως όταν ένα έθνος ολόκληρο (και πολλά άλλα έθνη ταυτόχρονα) ασχολούνται με το θέμα που κατατρύχει την επικαιρότητα;
Ηταν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016 στις ΗΠΑ όταν ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για το χρίσμα Μάρκο Ρούμπιο κορόιδεψε τον συνυποψήφιό του Ντόναλντ Τραμπ ότι «έχει μικρά χέρια», με ό,τι αυτό υπονοούσε. Ο Τραμπ, κάνοντας την Αμερική περήφανη και μεγάλη ξανά, ύψωσε τα χέρια του κινώντας τα δάχτυλά του, στη διάρκεια του debate των Ρεπουμπλικανών διεκδικητών του χρίσματος, και διαβεβαίωσε τους Αμερικανούς ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα, σας το εγγυώμαι». Κάπου εδώ κάνει την είσοδό του, δεξιά της σκηνής, ο Τρόμος. Τώρα η πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελς, για να αποδείξει ότι είχαν σχέση με τον Τραμπ για την οποία την πλήρωσε ώστε να κρατήσει το στόμα της κλειστό – ο πρόεδρος αρνείται και τα δύο – περιγράφει με λεπτομέρειες το μόριό του ως «όχι ιδιαίτερα μεγάλο», που «μοιάζει με το μανιτάρι Τοντ στο βίντεο γκέιμ Mario Kart». Τι θα κάνει εκείνος για να αποδείξει ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα;» Τι θα υψώσει μπροστά στο κοινό;
Στις 14 σεζόν που διήρκεσε το τηλεπαιχνίδι «The Apprentice», όπου ο Ντόναλντ Τραμπ δοκίμαζε νέους επιχειρηματίες, μία ήταν η φράση που έλεγε ξανά και ξανά: «Απολύεσαι!» Την είχε κάνει πρόβα, την τόνιζε με τρόπο που να υποστηρίζει το προφίλ του δυναμικού bussinesman που ήθελε να προβάλλει – κι ας ήταν καταχρεωμένος. Είχε μελετήσει τη στάση σώματος, σήκωνε το δάχτυλο, έδειχνε και έδιωχνε: «Απολύεσαι, απολύεσαι». Σε όλες αυτές τις σεζόν είχε διώξει με τον συγκεκριμένο τρόπο δεκάδες διαγωνιζόμενους. Μάλιστα, τη σεζόν 2004 είχε αναρτήσει ένα τεράστιο πανό στο Trump Tower με τη φράση: «Απολύεσαι». Ηταν η φράση που τον έκανε γνωστό, που τον χαρακτήρισε στην αμερικανική show business.
Με πολλούς τρόπους η show business συνεχίζεται για τον 72χρονο νεοϋορκέζο μεγιστάνα των ακινήτων, ο οποίος έφθασε στον Λευκό Οίκο «από ένα ατύχημα της Ιστορίας, που δείχνει ότι μια εποχή τελειώνει και μια άλλη, ασαφής, αρχίζει», όπως συνόψισε ο Χένρι Κίσινγκερ. Το «Απολύεσαι» παραμένει μότο του ανθρώπου που έγινε – χωρίς να το πιστεύει και ο ίδιος καλά καλά – ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Αν και αυτή τη φορά δεν τους διώχνει μόνο εκείνος, αλλά φεύγουν και μόνοι τους. Σαν τα ποντίκια που εγκαταλείπουν το πλοίο που βουλιάζει, σχολιάζουν οι γνωρίζοντες.
Διότι δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο να δουλεύεις για τον φωνακλά, απαιτητικό, όχι ιδιαίτερα ευφυή, παρορμητικό πρόεδρο, που δυσκολεύεται να κατανοήσει περίπλοκα θέματα και δεν μπορεί να διατηρήσει την προσοχή του εστιασμένη σε ένα θέμα περισσότερο από ένα λεπτό – κι αυτά δεν τα λέμε εμείς, τα λένε συνεργάτες του. Τα είπαν στον Μάικλ Γουλφ και τον Μπομπ Γούντγουορντ που έγραψαν βιβλία, διαρρέουν συνέχεια από βοηθούς του σε εφημερίδες και κανάλια.
Οι κινήσεις του. Γνωρίζουμε το πώς κοιμάται (δεν κοιμάται παρά τα χαράματα), πόσες τηλεοράσεις έχει στην κρεβατοκάμαρά του (πολλές, για να βλέπει πώς τον παρουσιάζουν οι ειδήσεις), ότι παίρνει τηλέφωνα μέσα στη νύχτα (τους φίλους του για να παραπονεθεί για τα όσα λέγονται για εκείνον). Ξέρουμε πώς αντιμετωπίζει όσα δεν του αρέσουν – αν πρόκειται για έγγραφα, τα σκίζει και τα πετάει στον αέρα και μετά οι βοηθοί του τα μαζεύουν και τα ξανακολλάνε με σελοτέιπ, επειδή πρέπει να διατηρηθούν στα αρχεία. Ξέρουμε ότι το πρώτο δωμάτιο που ανακαίνισε στον Λευκό Οίκο ήταν η τραπεζαρία για να τρώει άνετα τα χάμπουργκερ που λατρεύει. Μάθαμε ότι στις συσκέψεις συχνά φωνάζει, βρίζει όποιον βρει μπροστά του και ο τρόπος να αντιμετωπίσεις τον «τυφώνα Ντόναλντ» όπως τον αποκαλούν οι εργαζόμενοι στον Λευκό Οίκο είναι να χαμηλώσεις τα μάτια και να παραμείνεις σιωπηλός.
Οι συνθήκες είναι τόσο δύσκολες που η κυβέρνηση Τραμπ φυλλορροεί χωρίς τέλος. Μετρήσαμε 52 στελέχη πρώτης γραμμής που βρίσκονταν δίπλα στον πρόεδρο σε καίριες θέσεις, αλλά αποχώρησαν αργά ή γρήγορα λόγω των αντιπαραθέσεων και των προβλημάτων που τόσο εύκολα δείχνει να δημιουργεί ο Ντόναλντ. Σαν τον Φούλιους Ζιζάνιους, στην περιπέτεια του Αστερίξ, «Διχόνοια». Οπου πατεί κι ένας καβγάς, όπου σταθεί και μια σύγκρουση.
«Εκαψε» το… σενάριο. Δεν είναι μόνο σαν ήρωας από κόμικ ο πρόεδρος. Είναι βγαλμένος από πένα σεναριακή εξτρορντινέρ, ολόκληρος μια υπερβολή. Βγαλμένος λες μέσα από τα αρχέτυπα του Χόλιγουντ και όχι μόνο. Είναι ο φωνακλάς λοχίας Χάρτμαν στο «Full Metal Jacket» του Κιούμπρικ. Είναι ο εμμονικός γείτονας του Νίκολσον στο «Καλύτερα δεν γίνεται». Είναι ο περιορισμένης νοημοσύνης σταρ του Χανκς στο «Φόρεστ Γκαμπ». Ο ακόρεστος σεξομανής με το τεράστιο κενό του Φασμπέντερ στο «Shame». Ο αδίστακτος λαϊκιστής Χιρστ του Oρσον Γουέλς στον «Πολίτη Κέιν». Είναι ο κουτοπόνηρος Βουτσάς στα «Κορίτσια για φίλημα». Και ο υποκριτής πρόεδρος του φιλόπτωχου ταμείου Αυλωνίτης που κοιτάζει μικρούλες φωνάζοντας ταυτόχρονα «πνεύμα και ηθική» στην «Ωραία των Αθηνών». Και φυσικά – 5.000 ψέματα στις 600 μέρες της θητείας του – είναι ο Ντίνος Ηλιόπουλος στο «Ζητείται ψεύτης».
Δεν έχουν τέλος οι ρόλοι του. Ολόκληρη αυτή η προεδρία μοιάζει με ψέμα. Οι διαρροές που, επίσης, δεν έχουν τέλος θα ήταν κωμικές, εάν αυτός ο άνθρωπος δεν είχε το δάχτυλο στα πυρηνικά και στα χέρια του μια μεγάλη οικονομία που επηρεάζει την παγκόσμια. Εάν δεν αποφάσιζε να ξεκινήσει οικονομικούς πολέμους, εάν δεν απευθυνόταν στα χαμηλότερα ένστικτα των συμπατριωτών του, εάν δεν πρότεινε για το Ανώτατο Δικαστήριο έναν τύπο που είναι εναντίον των αμβλώσεων και του δικαιώματος των γυναικών να αποφασίζουν για το σώμα τους. Εάν η εκλογή του δεν έδινε αέρα στον λαϊκισμό και τον εθνικισμό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη.
Στο πλαίσιο έρευνας, ένας δημοσιογράφος ζήτησε από τον ψυχαναλυτή δρα Τζάστιν Φρανκ στην Ουάσιγκτον να ακούσει 30 ώρες ηχογραφημένων συνεντεύξεων του Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την μακρά και αναμφισβήτητα βασανιστική εμπειρία, ο Φρανκ έβγαλε το πόρισμα: «Είναι επαγγελματίας ψεύτης. Και είναι ο πρόεδρός μας. Ο Θεός να μας βοηθήσει».