Για τον βρετανικό «Guardian» δεν ήταν κάτι λιγότερο από ενέδρα αυτό που βίωσε η Τερίζα Μέι στη Σύνοδο του Ζάλτσμπουργκ: χωρίς να το περιμένει, ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τουσκ και ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσαν ότι το σχέδιό της για το Brexit δεν μπορεί να λειτουργήσει. Χθες η βρετανίδα πρωθυπουργός απάντησε με ένα διάγγελμα έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ 10, το πνεύμα του οποίου μπορεί να συνοψιστεί σε μία και μόνο φράση της: «Είναι προτιμότερη μια μη συμφωνία από μια κακή συμφωνία». Πού βρισκόμαστε λοιπόν; Θεωρητικά, η Βρετανία θα εγκαταλείψει την ΕΕ σε έξι μήνες. Θα περίμενε κανείς ότι όλα θα ήταν έτοιμα – ή σχεδόν έτοιμα – ώστε το διαζύγιο να είναι όσο πιο βελούδινο γίνεται. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική: τα αγκάθια στις διαπραγματεύσεις Λονδίνου – Βρυξελλών παραμένουν, ενώ στο Ουέστμινστερ οι Brexiteers σφάζονται με τους Remainers για το τι Brexit πρέπει να γίνει: σκληρό ή μαλακό. Τα βρετανικά μίντια έχουν για ψωμοτύρι τη φράση «no deal» – ενδεχόμενο «χαοτικό και καταστροφικό», κατά την Επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων για το Brexit, και με «ολέθριες επιπτώσεις», κατά την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Εγγραφα που δημοσιοποίησαν τόσο το Λονδίνο όσο και οι Βρυξέλλες για το τι θα γίνει σε περίπτωση μη συμφωνίας περιγράφουν το μέλλον με μελανά χρώματα, προκαλώντας έντονες ανησυχίες στους Ευρωπαίους της Βρετανίας και στους Βρετανούς της ΕΕ, στους καταναλωτές, στους αγρότες, στους ασθενείς και στις επιχειρήσεις. Και ενώ όλοι δηλώνουν ότι δεν θέλουν το «no deal», ιδού τι θα μπορούσε να συμβεί αν κάτι πάει στραβά.

Πολίτες. Η Βρετανία θα επιβάλει τους δικούς της κανόνες στη μετανάστευση Ευρωπαίων – το ίδιο και η ΕΕ στους βρετανούς μετανάστες. Ενδέχεται να προκληθούν ουρές και μεγάλες καθυστερήσεις στα σύνορα, σε αεροδρόμια και λιμάνια, εάν αυστηροποιηθούν οι έλεγχοι διαβατηρίων και οι τελωνειακοί έλεγχοι. Το καθεστώς παραμονής και εργασίας των 1,3 εκατ. Βρετανών που μένουν σε χώρες της ΕΕ και των 3,7 εκατ. Ευρωπαίων της Βρετανίας θα βρεθεί στον αέρα.

Εμπόριο. Η Βρετανία θα υπαχθεί στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Θα επιβάλλονται δασμοί στις εισαγωγές από την ΕΕ και οι τιμές των προϊόντων ενδέχεται να αυξηθούν. Ορισμένα βρετανικά προϊόντα μπορεί να απαγορευθούν στην ΕΕ εάν πάψουν να πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές πιστοποίησης. Οι βρετανοί παραθεριστές και όσοι κάνουν αγορές online στην ΕΕ ίσως έρθουν αντιμέτωποι με πρόσθετες χρεώσεις στις κάρτες τους. Επίσης, ενδέχεται να επανέλθουν οι χρεώσεις περιαγωγής στα κινητά.

Υγεία. Ενδέχεται να περιοριστεί η πρόσβαση των ασθενών στη Βρετανία σε καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα ίσως ακριβύνουν. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος μαζικής εξόδου ευρωπαίων γιατρών και νοσηλευτών από το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS).

Νόμοι. Η κοινοτική νομοθεσία θα ενσωματωθεί στο βρετανικό δίκαιο έτσι ώστε να μην υπάρξει νομοθετικό κενό. Ωστόσο, η Βρετανία δεν θα είναι υπόλογη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και η Βουλή της θα μπορεί να καταργήσει όσους από τους ευρωπαϊκούς νόμους θέλει.

Χρήμα. Η Βρετανία δεν θα καταβάλλει την ετήσια εισφορά των 13 δισ. στερλινών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, αλλά θα χάσει και τις κοινοτικές επιδοτήσεις. Μόνο οι βρετανοί αγρότες επιδοτούνται με 3 δισ. στερλίνες ετησίως. Ορισμένοι Brexiteers υποστηρίζουν ότι η χώρα δεν θα πρέπει να καταβάλει τον περίφημο «λογαριασμό» του διαζυγίου (τουλάχιστον 39 δισ. στερλίνες) στην ΕΕ. Αυτό όμως θα κριθεί στα δικαστήρια – όπως ακριβώς συμβαίνει με ένα κακό διαζύγιο μεταξύ ενός ζευγαριού.

Ιρλανδία. Τα σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας θα αποτελούν πια σύνορα Βρετανίας – ΕΕ. Θα ασκηθεί πίεση για επιβολή τελωνειακών και μεταναστευτικών ελέγχων, δηλαδή για δημιουργία σκληρού συνόρου μεταξύ Βορρά και Νότου, διακινδυνεύοντας την ειρήνη στην περιοχή (οι 30ετείς βίαιες συγκρούσεις τερματίστηκαν με τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής το 1998).