Η βελτίωση του κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έπειτα από αρκετούς μήνες έντασης, αλλά και η επιλογή να μπει ξανά στο τραπέζι των συνομιλιών η θετική ατζέντα, ήταν δυο χαρακτηριστικά στοιχεία της χθεσινής συνάντησης του έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της 73ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με ελληνικές κυβερνητικές πηγές, υπήρξε βελτίωση του κλίματος σε σχέση με την προηγούμενη συνάντηση τον Ιούλιο στο περιθώριο του ΝΑΤΟ. Ουσιαστικά, δόθηκε η αφορμή να αποφορτιστεί το κλίμα έντασης των τελευταίων μηνών, που έχει την σημασία του, καθώς υπάρχει σειρά παρεμβάσεων από την τουρκική πλευρά που έριχναν βαριά τη σκιά τους πάνω από τις δύο χώρες.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ. Επί της ουσίας η ωριαία συνάντηση, παρουσία πολλών συνεργατών τους, έγινε σε… ήρεμα νερά, δεν υπήρξε κλιμάκωση της έντασης και στο διπλωματικό τραπέζι και γενικά το κλίμα ήταν καλό μεταξύ των δύο αποστολών – και αυτό αποτυπώθηκε και με την κίνηση του Ερντογάν να καλέσει τον Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη για επίσημη συνάντηση εργασίας.
Στο σημείο αυτό ο Πρωθυπουργός έθεσε το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ένα αίτημα που έχει παγκόσμια υποστήριξη, καθώς και το θέμα των εκλογών για τα Βακούφια της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ερντογάν από την πλευρά του επανέλαβε τις πάγιες θέσεις του για τα ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.
Ο Τσίπρας έθεσε την κατάσταση στο Αιγαίο και τόνισε την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου και μείωση της έντασης που βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκε να εντατικοποιηθούν μεταξύ των δύο χωρών οι επαφές για μείωση της έντασης στο Αιγαίο και η εφαρμογή των σχετικών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ. Στο μείζον ζήτημα του Προσφυγικού – Μεταναστευτικού και με νωπή τη συζήτηση και στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ο Τσίπρας έθεσε το ζήτημα της ουσιαστικής αποκλιμάκωσης και της καλύτερης συνεργασίας για το Προσφυγικό, ενώ τόνισε την ανάγκη απαρέγκλιτης τήρησης της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας.
Για αυτό το ζήτημα συμφωνήθηκε ότι πρέπει να υπάρξει ενίσχυση της συνεργασίας για την εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας με σκοπό την περαιτέρω μείωση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών.
Επίσης, συζητήθηκε το ζήτημα της ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα της Ασφάλειας και ειδικότερα όσον αφορά την εξάρθρωση δικτύων διακινητών και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.
Στο κρίσιμο θέμα του Κυπριακού, ο έλληνας Πρωθυπουργός υποστήριξε την προσήλωση της Ελλάδας σε δίκαιη και βιώσιμη λύση με οδηγό τις αποφάσεις του ΟΗΕ και στην επανεκκίνηση των συνομιλιών στη βάση του πλαισίου του γ.γ. του Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες, όπως είχε διαμορφωθεί όταν τερματίστηκαν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά. Μάλιστα, ο Τσίπρας τόνισε την ανάγκη επανέναρξης των δικοινοτικών συνομιλιών.
Τόσο από τον Τσίπρα όσο και από τον Ερντογάν, υποστηρίχθηκε η επικείμενη συνάντηση Ελλάδας, Βρετανίας και Τουρκίας σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών για θέματα Ασφαλείας. Ο τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την υποστήριξη του πλαισίου Γκουτέρες, που είχε αναφέρει και στη συνάντηση στο ΝΑΤΟ, αλλά και τις πάγιες τουρκικές θέσεις για το Κυπριακό.
Σε αυτό το ιδιαίτερα σφιχτό χρονικό πλαίσιο έγινε αξιολόγηση των διμερών σχέσεων των δύο χωρών, μετά και την απελευθέρωση των δύο ελλήνων στρατιωτικών, αλλά και στη σκιά του συνεχόμενου έντονου αιτήματος της Τουρκίας για παράδοση των εν Ελλάδι ευρισκομένων οκτώ τούρκων αξιωματικών, θέμα που έθεσε ο Ερντογάν υποστηρίζοντας τις πάγιες θέσεις της τουρκικής πλευράς επί του θέματος.