Kι εκεί, που λέτε, που μίλησε ξανά ο Ερντογάν στον έλληνα Πρωθυπουργό για τους οκτώ τούρκους αξιωματικούς, κι αφού έλαβε (προφανώς) την απάντηση ότι για το θέμα αυτό δεν μπορεί να γίνει καμιά συζήτηση γιατί έχει αποφανθεί η ελληνική Δικαιοσύνη, να γύριζε, λέει, ο δικός μας και να του έλεγε: «Να σου πω, ρε συ, ξέχνα τους αυτούς, εκείνον τον Μπαρίς Γιαζγκί που του αφιέρωσαν ένα ποίημα στο τελευταίο τεύχος του “New York Review of Books” τον ήξερες;».

Σε βρήκαν, λένε οι πληροφορίες, / να κρατάς σφιχτά τη θήκη/ που περιείχε το μουσικό σου όργανο/ μαζί με μουσική που έγραψες ο ίδιος.

Μπαρίς, στα τουρκικά, σημαίνει ειρήνη. Και το όνειρο του Μπαρίς, διαβάζουμε στην «Ιndependent» της 4ης Μαΐου 2017, ήταν να σπουδάσει μουσική στο Βέλγιο. Την πρώτη φορά που πέρασε με μια βάρκα στην Ελλάδα, το 2016, κατάφερε κι έφτασε μέχρι τη Γάνδη, όπου ζει ένας από τους αδελφούς του. Δεν του άρεσε όμως εκεί και στις 15 Ιουλίου, λίγες ώρες πριν ξεσπάσει το πραξικόπημα στην Τουρκία, γύρισε πίσω. Το πογκρόμ εναντίον των Κούρδων τον έκανε να δοκιμάσει ξανά την τύχη του. Κι αυτή τη φορά δεν στάθηκε τυχερός.

Ηξερες τι σήμαινε/ να εμπιστευτείς μια κούφια ξύλινη βάρκα/ να σε κουβαλούν τα κύματα, αρμονικά να λικνίζεσαι,/ κλίμακες σαν νερό να γλιστρούν στα δάχτυλά σου.

Στις 24 Απριλίου η βάρκα βυθίστηκε κάπου στο Αιγαίο. Εκτός από τον 22χρονο κούρδο βιολιστή, πνίγηκαν άλλοι 16 άνθρωποι, ανάμεσά τους δύο παιδιά. «Αγαπούσε τόσο πολύ το βιολί του, που δεν το άφησε από τα χέρια του όταν πνίγηκε» είπε ένας αδελφός του.

  Σκέπτομαι τον Αρίωνα της Λέσβου, και την άρπα του,/ που ο θρύλος λέει ότι τον έσωσε ένα δελφίνι./ Σκέπτομαι τις αλλοιώσεις, επίπεδες και αιχμηρές,/ τον τόνο και την ταλάντωση. Σκέπτομαι τον βαθύ ήχο,/ το δοξάρι να κυλάει ανάμεσα στ’ αρπέτζιο/ με μοναδική γέφυρα τη γέφυρα του βιολιού.

Αν είχε γλιτώσει ο Μπαρίς, μπορεί να ήταν σήμερα στη Μόρια. Κι επειδή κανείς Αρίων δεν θα έπαιζε άρπα, μπορεί να έπαιζε εκείνος βιολί στους πρόσφυγες, όπως ο Βέντραν Σμαΐλοβιτς έπαιζε τη δεκαετία του ’90 στο Σαράγεβο τσέλο στους πολιορκημένους. Βοηθάει η μουσική σε τέτοιους τόπους. Ξεχνάς για λίγο την κτηνωδία.

Η αλήθεια είναι πως δύσκολα θα συζητούσαν ο Τσίπρας και ο Ερντογάν την ιστορία του Μπαρίς. Ο κούρδος βιολιστής πέρασε έτσι στην αθανασία χάρη στους στίχους μιας αμερικανίδας ποιήτριας που ζει στην Αθήνα από το 1999, της Αλίσια Στόλινγκς. Σ’ εκείνη χρωστάμε την υπενθύμιση ότι οι πρόσφυγες έχουν ονόματα, έχουν προσωπικότητες, έχουν ιστορία πίσω τους, και μερικές φορές παίζουν κι ένα μουσικό όργανο, που το κρατούν σφιχτά όταν βουλιάζει η βάρκα που θα τους οδηγούσε στην ελευθερία. Ή στη Μόρια.