Ο Ζόραν Ζάεφ θέλει να ορίσει το πολιτικό πλαίσιο στα Σκόπια και μετά το δημοψήφισμα: Το στοίχημα πλέον δεν είναι μόνο αν όσοι προσέλθουν στις κάλπες θα ψηφίσουν «Ναι» στη συμφωνία των Πρεσπών. Ζητούμενο είναι και η συμμετοχή, η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις, πρέπει να ξεπεράσει τους 900.000 πολίτες. Αν αυτό δεν συμβεί – αν, δηλαδή, οι ψηφοφόροι δεν ξεπεράσουν το 50% του πληθυσμού -, τότε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ θα πρέπει να αποφασίσει αν θεωρεί το δημοψήφισμα άκυρο ή όχι. «Εκείνοι που δεν ψηφίζουν δεν μετρούν», ανέφερε σχετικά, κάνοντας εμφανείς τις προθέσεις του. Σύμφωνα, μάλιστα, με σκοπιανά δημοσιεύματα, ακόμα και συμμετοχή μικρότερη του 50%, με ένα ικανοποιητικό ποσοστό υπέρ της επικύρωσης της συμφωνίας, είναι αρκετό για να θεωρηθεί επιτυχές το δημοψήφισμα.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ. Είναι ξεκάθαρο όμως ότι σε μια τέτοια περίπτωση η συνταγματική αναθεώρηση θα «κολλήσει» στην αντιπολίτευση. Γι’ αυτό στόχος του σκοπιανού πρωθυπουργού είναι η διπλή επιτυχία – και θετικό αποτέλεσμα και αυξημένη συμμετοχή. Γι’ αυτό και, όσο περνούν οι μέρες και ο χρόνος μετράει αντίστροφα, τόσο ο Ζάεφ εντείνει την πίεση προς το εκλογικό σώμα. «Αν υπάρξει πλειοψηφία που θα είναι κατά της συμφωνίας των Πρεσπών – έστω και κατά μία ψήφο – τότε αυτό σημαίνει ότι το Κοινοβούλιο και εγώ θα ακυρώσουμε τη συμφωνία», επεσήμανε, σε άλλη γραμμή από τον υπουργό Εξωτερικών του. Ο Νίκολα Ντιμιτρόφ, λίγα εικοσιτετράωρα νωρίτερα, είχε τονίσει στην FAZ πως «το δημοψήφισμα αποτελεί δυνατότητα και όχι αναγκαιότητα, δεν συνιστά νομική προϋπόθεση για τη διαδικασία επίλυσης», ανοίγοντας παράθυρο η διαδικασία επικύρωσης να συνεχιστεί κανονικά, ανεξαρτήτως αποτελέσματος.

Πιο πολιτικά σκεπτόμενος, ο Ζάεφ φρόντισε να αποκλείσει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Κι αυτό γιατί γνωρίζει πως ένα ισχυρό «Ναι» είναι απαραίτητο, έτσι ώστε η αντιπολίτευση να μη φέρει εμπόδια στις συνταγματικές αλλαγές που ετοιμάζονται. «Η πολιτική της κυβέρνησης στο σύνολό της είναι άκρως αποτυχημένη. Η κυβέρνηση τις τελευταίες μέρες βρίσκεται αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, η οποία δείχνει ότι ο λαός απορρίπτει τη συμφωνία που του επιβλήθηκε», ανέφερε σε σχετικές δηλώσεις του ο ηγέτης του αντιπολιτευτικού VMRO, Χρίστιαν Μίτσοσκι, ενδεικτικό του κλίματος που προσπαθεί να δημιουργήσει – κι όλα αυτά, παρότι το VMRO δεν έχει ταχθεί επισήμως υπέρ της αποχής.

Οι δημοσκοπήσεις, πάντως, δείχνουν να ευνοούν το σχέδιο της κυβέρνησης. Η τελευταία, που έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα για λογαριασμό σκοπιανού μέσου, προβλέπει άνετη επικράτηση του «Ναι» σε ποσοστό 57%. Πράγμα που, στην πράξη, σημαίνει πως η προεκλογική τακτική του Ζάεφ έχει αποδώσει καρπούς. Στοχεύοντας στο όραμα μιας «ευρωπαϊκής Μακεδονίας» και διακηρύσσοντας τις υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς στο ζήτημα της «μακεδονικής γλώσσας και ταυτότητας» κατάφερε να δημιουργήσει momentum. Χθες ο Ζάεφ βρέθηκε στο Κρούσοβο – σημείο που εν πολλοίς καθόρισε την επιτυχία της εξέγερσης του Ιλιντεν. «Στις 30 Σεπτεμβρίου πρέπει να πάρουμε μια ιστορική απόφαση. Ο λαός μας εγκαθίδρυσε την πρώτη δημοκρατία στα Βαλκάνια και τη δεύτερη στην Ευρώπη εδώ στο Κρούσοβο. Ας δείξουμε στην Ευρώπη πως η “Μακεδονία” είναι Ευρώπη», ανέφερε χειροκροτούμενος.

«ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΟΙ». Μεγαλύτερο πρόβλημα να πείσει την κοινή γνώμη υπέρ της συμφωνίας έχει η ελληνική πλευρά – και δεν είναι μόνο οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν πως η πλειονότητα των Ελλήνων τάσσεται εναντίον της. Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα και του Νίκου Κοτζιά στη Νέα Υόρκη συνοδεύτηκαν από τη διαμαρτυρία της Παμμακεδονικής Ενωσης ΗΠΑ, η οποία σε ομόφωνο ψήφισμα χαρακτήρισε την παραχώρηση γλώσσας και ταυτότητας «απαράδεκτη» και τους ίδιους «ανεπιθύμητους».