Μπορεί η Παιδεία να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της χώρας μας; Γιατί όχι; Η Φινλανδία το έκανε: εξάγει τεχνογνωσία στο στήσιμο ενός επιτυχημένου εκπαιδευτικού μοντέλου επί σειρά ετών και αυτό είναι γνωστό σε ολόκληρη την υφήλιο.

Η Ελλάδα, εκτός από το μεγάλο πλεονέκτημα των κλασικών σπουδών (τις οποίες θα μπορούσε να καλλιεργήσει και να διαφημίσει παγκοσμίως με εκτεταμένα προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά προγράμματα στην αγγλική γλώσσα), διαθέτει ακόμη και ενδιαφέροντα πρότυπα σχολεία: τα πειραματικά σχολεία ή πιθανώς τα σχολεία αγροτικών ή ακριτικών περιοχών που προσαρμόζονται στις τοπικές ανάγκες.

«Προαπαιτούμενο» της οικονομικής μας ανάπτυξης όμως είναι η αξιοποίηση της Παιδείας ως μοχλού πολιτιστικής και κοινωνικής προόδου. «Προαπαιτούμενο» είναι να ανοίξει η συζήτηση. Να ανοίξουμε τα αφτιά μας και να σκεφτούμε τι πραγματικά επιδιώκουμε τα πρώτα χρόνια της εξόδου από τα μνημόνια. Πώς θα χτίσουμε ένα νέο, αξιόπιστο εκπαιδευτικό σύστημα.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο αμερικανικός όμιλος πληροφορικής Cisco συνέταξε μεγάλη μελέτη με τον τίτλο «Μαθαίνοντας από τα ακραία» (Learning from the extremes). Και σε αυτήν ξεκινούσε με τις φράσεις: «Πολλές φορές για να σώσεις ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να το αλλάξεις τελείως». Η μελέτη αφορούσε την ικανότητα των χωρών να… επιβιώνουν στις δυσκολίες μέσα από τα συστήματα εκπαίδευσής τους και εξέταζε τύπους σχολείων στη Βραζιλία, στην Ινδία, στην Κένυα, σε Πολιτείες των ΗΠΑ, στη Σουηδία κ.α. Οι συντάκτες της έκθεσης ανέφεραν ότι χρειάζεται τελικά… αποπροσανατολιστική καινοτομία για να δημιουργηθεί ένα νέο, χαμηλού κόστους, αλλά ποιοτικό εκπαιδευτικό μοντέλο. Πιθανότατα μέσω της τεχνολογίας και των νέων μορφών επιχειρηματικότητας.

Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν μπορεί να προκύψει από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα και τα καλύτερα σχολεία, αλλά ακριβώς από εκείνα που αναζητούν λύσεις.

Καλέσαμε τους αρμοδίους (πανεπιστημιακούς καθηγητές) να μας πουν τη γνώμη τους. Αλλοι εξηγούν ότι ένα μοντέλο εκπαίδευσης μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε οικονομική ανάπτυξη, άλλοι αναπτύσσουν αιρετικά μοντέλα, και άλλοι αρνούνται και μόνο τις λέξεις «Παιδεία και Ανάπτυξη» στην ίδια φράση.

Οι πρωτότυποι αυτοί ακαδημαϊκοί «διαξιφισμοί» στις επόμενες σελίδες σας.