Περισσότερο στο παρασκήνιο και λιγότερο στο προσκήνιο, οι φυλές και οι τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζονται για τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που θα γίνει στις 5 και 6 Οκτωβρίου και εν πολλοίς θα αποτελέσει έναν πρώτο σταθμό για τη νέα εποχή του κυβερνώντος κόμματος. Πίσω εξάλλου από την εκλογή της νέας Πολιτικής Γραμματείας, τη σύνθεσή της και τον αριθμό μελών της (η προηγούμενη σύνθεση κρίθηκε μη ευέλικτη) κρύβεται ουσιαστικά η αντιπαράθεση για τα χαρακτηριστικά του κόμματος και τη σχέση με την κυβέρνηση.
Η άποψη που ακούστηκε για μη συμμετοχή κυβερνητικών στη νέα ΠΓ απορρίφθηκε αμέσως και άρα αναμένεται μια μεικτή σύνθεση κυβερνητικών και κομματικών, σε μικρότερο σχήμα. Η μάχη που διεξάγεται αυτό το διάστημα είναι υπόγεια, αλλά δεν στερείται έντασης και συγκρούσεων με επίδικο τη λεγόμενη επόμενη μέρα. Πριν καταδυθούμε πιο αναλυτικά στα του κόμματος, βέβαια, απαιτείται αποσαφήνιση επίσης στο εξής: παράλληλα και στην κυβέρνηση δείχνουν να οριστικοποιούνται οι ομάδες, οι βαρόνοι και οι επίδοξοι παράγοντες που θα διαδραματίσουν ρόλο το επόμενο διάστημα. Εξάλλου ο τελευταίος ανασχηματισμός είναι και εκλογικός και άρα δεν θα υπάρχει χώρος πλέον για αλλαγές στην κυβέρνηση.
Εδώ, μάλιστα, μια σειρά εκρηκτικών υπουργικών «ντουέτων» έχουν πια διαμορφωθεί, δίπολα υπουργών δηλαδή που στέκονται σε απέναντι όχθες είτε από προσωπικές έριδες είτε λόγω εντελώς διαφορετικών προσεγγίσεων σε μια σειρά κυβερνητικών ζητημάτων. Το βέβαιο είναι πως οι παράλληλες εσωτερικές διεργασίες, που συχνά γίνονται ορατές και προσκηνιακές, διεξάγονται στο φόντο του δρόμου για τις κάλπες, του μετεωρισμού του κόμματος, της διαρκούς και μόνιμης δημοσκοπικής φθοράς και της απόσπασης του ΣΥΡΙΖΑ από τη δεξαμενή που τον εξέλεξε.
ΤΑ ΔΙΠΟΛΑ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ. Είναι κοινό μυστικό, για παράδειγμα, πως οι Παππάς – Τσακαλώτος, Παππάς – Τζανακόπουλος αλλά και Καμμένος – Κοτζιάς αποτελούν εκρηκτικά δίπολα. Το μεταξύ τους power game έχει ως πυρήνα τις τεχνικές διακυβέρνησης, αλλά συχνά υπάρχει και ιδεολογικό πρόσημο όπως και προσωπικές αντιπαραθέσεις. Στις τελευταίες έριδες, πιο πρόσφατη που ξέσπασε ήταν αυτή μεταξύ Θανάση Καρτερού και Δημήτρη Τζανακόπουλου, όχι όμως ιδεολογική και άρα επιμέρους. Πάνω πάντως στην ίδια τη στρατηγική επικοινωνίας της κυβέρνησης. Ας πάμε όμως λίγο να δούμε αναλυτικά τα ζευγάρια της έντασης. Πρόσφατα σε φιλοκυβερνητικό μέσο εμφανίστηκε άρθρο με τίτλο «Μικρο-πρωθυπουργοί τρόικας», όπου κοινό μυστικό ήταν πως φωτογράφιζε αρνητικά τον Γιώργο Χουλιαράκη. Οι γνώστες του συριζαϊκού παρασκηνίου θεωρούν πως τα βέλη κατά του υπουργού εξαπελύθησαν από υψηλόβαθμο υπουργό με πρόφαση τη ρεαλιστική ή και πραγματιστική προσέγγιση του Χουλιαράκη στη μεταμνημονιακή εποχή.
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΕΝΗ ΣΧΕΣΗ. Οι Παππάς και Τσακαλώτος σε αυτό το πεδίο έχουν επίσης διαφορετικές οπτικές, πράγμα που επίσης διαμορφώνει μεταξύ τους μια ηλεκτρισμένη σχέση. Οπτικές που αφορούν την επόμενη μέρα. Ο Τσακαλώτος, για παράδειγμα, έχει στον νου του τη μόνιμη στρατηγική του λεγόμενου αριστερού αποτυπώματος αλλά με προσεκτικά βήματα. Ο Παππάς λέγεται πως ανήκει σε αυτούς που βλέπουν με καλό μάτι το άνοιγμα στις κεντροαριστερές δεξαμενές και άρα μια λογική περισσότερης παροχολογίας ή και πασοκογενούς τεχνικής. Εχει συμμάχους τον Χρήστο Σπίρτζη, τον Κουρουμπλή, τον Κοτσακά και άλλους. Η κόντρα των δύο έχει επίσης μόνιμα χαρακτηριστικά και με αφορμή τον χαρακτήρα του κόμματος, αφού ο υπουργός Οικονομικών παραμένει ο άτυπος αρχηγός της τάσης των 53 που δεν βλέπουν με καλό μάτι τον εκπασοκισμό, σε αντίθεση με τον Παππά που ανήκει στη νέα τάση που πρωτοωσμώθηκε στο Κάραβελ – από τη συνάντηση των προεδρικών και της Πλατφόρμας 2010. Ο Παππάς είναι μέρος και ενός ακόμη ηλεκτρισμένου ντουέτου. Η σχέση του με τον Δημήτρη Τζανακόπουλο επίσης δεν είναι υποδειγματική. Κατά καιρούς σημειώνονται επεισόδια στον διαρκή αυτόν πόλεμο. Και βέβαια, εδώ έχουμε κάτι διαφορετικό: και οι δύο είναι κοντά στον Αλέξη Τσίπρα, με τη διαφορά πως ο Παππάς επανήλθε κοντά στον Πρωθυπουργό το τελευταίο διάστημα. Την ίδια μάλιστα ώρα που, σύμφωνα με μια ανάγνωση, ο Τζανακόπουλος έχασε πόντους στην επικοινωνιακή διαχείριση της τραγωδίας στο Μάτι. Το μεταξύ τους power game διεξάγεται επίσης στον τρόπο διαχείρισης των ΜΜΕ, αλλά και στη στρατηγική αντιμετώπισης μερίδας των ολιγαρχών.
ΒΕΛΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ. Το τελευταίο πληθωρικό και εκρηκτικό δίπολο Νίκου Κοτζιά και Πάνου Καμμένου επιδείνωσε τις σχέσεις του με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών. Καθόλου τυχαία, δεν υπήρξαν βέλη κατά του υπουργού Εξωτερικών από στελέχη των ΑΝΕΛ το προηγούμενο διάστημα. Το μεταξύ τους χάσμα κρίνεται ως αγεφύρωτο, ενώ εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως ο Κοτζιάς από την πρώτη μέρα της διακυβέρνησης Τσίπρα δεν έχει αρκετές σχέσεις με τους υπόλοιπους υπουργούς, δεν λογοδοτεί στον ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρεται μόνο στον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα. Εχει επίσης ενδιαφέρον πως κρατάει τυπικές σχέσεις με τον εξ απορρήτων στα διπλωματικά του Πρωθυπουργού Βαγγέλη Καλπαδάκη.
ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ 53. Η πρόσφατη πανελλαδική συνάντηση των 53 έβγαλε πολλά ενδιαφέροντα. Η παρουσία του Αριστείδη Μπαλτά έδειξε πως ο πρώην υπουργός δεν φλέρταρε ποτέ με τη λεγόμενη υπερτάση της συνάντησης του Κάραβελ (Νίκος Παππάς, πασοκογενείς, πρoεδρικοί και Πλατφόρμα 2010 του Γιάννη Μπαλάφα), αλλά επιδιώκει να έχει έναν πιο υπερτασικό ρόλο στο κόμμα. Οι 53, δυναμωμένοι στο κόμμα, από την ημέρα που ο Πάνος Σκουρλέτης εξελέγη γραμματέας, κατέληξαν μάλιστα σε κείμενο που αποστέλλει πολλά μηνύματα σε πολλούς παραλήπτες. Κατ’ αρχάς δυναμωμένοι αφού ο Σκουρλέτης έχει ανοιχτό και διαρκή δίαυλο επικοινωνίας μαζί τους, παρότι δεν ανήκει στην τάση τους.
«Ωστόσο το τυπικό, έστω, τέλος των Μνημονίων αφήνει περιθώριο μιας άλλης πορείας: από τους τεχνοκράτες και τους ειδικούς της αγοράς, από τον στραγγαλισμό της δημοκρατίας και την αποθέωση της νεοφιλελεύθερης λογικής και των κυρίαρχων ελίτ, στην επιστροφή της πολιτικής, στον ανταγωνισμό των διαφορετικών πολιτικών σχεδίων» αναφέρει το κείμενό τους και οι προσεκτικοί αναγνώστες βλέπουν πίσω από την εν λόγω αποστροφή τα πυρά κατά του ρεαλισμού που επιδεικνύουν ορισμένοι υπουργοί. Η δική τους στάση επίσης είναι ανειρήνευτα κατά των οποιωνδήποτε συνεργασιών του κόμματος ενόψει της τριπλής κάλπης. «Δεν είμαστε γενικά Αντιδεξιά, είμαστε Αριστερά» ανέφεραν με νόημα στο κείμενό τους, πολεμώντας κάθε θολό, όπως λένε, μέτωπο. «Χρειαζόμαστε λοιπόν βηματισμούς, ένα νέο κύμα ριζοσπαστισμού, αριστερή στροφή, που να σηματοδοτούν συμβολικά και ουσιαστικά την τομή με τη μνημονιακή λαίλαπα: τη λιτότητα, τις κοινωνικές διακρίσεις, τις ανισότητες, τον αυταρχισμό των δανειστών» συμπληρώνουν οι ίδιοι. Ενα απόσπασμα που αποτυπώνει μία ακόμη κλιμακούμενη εσωτερική μάχη: την επιστροφή προς έναν ριζοσπαστικό ΣΥΡΙΖΑ εναντίον της μετεξέλιξής του σε ιμάντα ενός γενικού και θολού αντιδεξιού μετώπου. Σε αυτό φαίνεται να έχουν επίσης συμμάχους δύο σημαντικούς παράγοντες της παράταξης: τον Νίκο Βούτση και τον Νίκο Φίλη που βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με τον Πάνο Σκουρλέτη, αλλά δεν έχουν διαρρήξει και τις σχέσεις τους με το Μέγαρο Μαξίμου.