Υπάρχει η εντύπωση σε μερικά επιτελικά στελέχη της ΝΔ ότι υιοθετώντας μια ρητορική, εύληπτη στο ακροδεξιό ακροατήριο, θα τους βοηθήσει να το προσεταιριστούν. Ετσι κι αλλιώς, η ΝΔ διαθέτει κάποιες κοινοβουλευτικές φιγούρες που εκκινώντας απ την Ακροδεξιά λειτουργούν σαν σηματωροί. Ωσάν η Ακροδεξιά να είναι ένα παθητικό εργαλείο, κάτι που μπορείς να το χρησιμοποιήσεις καβαλώντας το κύμα και μετά αφού έρθεις στην εξουσία, να ξεκαβαλικέψεις. Αθροίζεις δηλαδή τώρα τους ακροδεξιούς στα ποσοστά σου και τους τραβάς μετά στην άκρη για να μη χάσεις και την ευρωατλαντική σου νομιμοφροσύνη. Τα πιο ήπια στελέχη δεν συμφωνούν, όμως σιωπούν, μη και χαλάσουν το μεγάλο στρατήγημα της ανακατάληψης της κυβερνητικής εξουσίας.
Η Ακροδεξιά διεισδύει σε ευρύτερα μικροαστικά στρώματα, τα στρώματα της οικονομικής πτώσης, μορφοποιεί τον υποκείμενο πολιτιστικό τρόμο, την αίσθηση της απειλής που τα έχει καταλάβει, την πεποίθηση του ταπεινωμένου που ξεχειλίζει σε ευρύτατα τμήματα της λαϊκής ματιάς.
Η Ακροδεξιά υφίσταται ως πρωτόγονος μηχανισμός ερμηνείας της κατάπτωσης, ως παραγωγός άλλοθι που μεταμφιέζεται σε ιδέα. Επειδή τα κόμματα, ιδίως τα υβρίδια που δημιουργήθηκαν ως μεταλλάξεις των παλαιών κομμάτων εξουσίας, είναι εξόχως καιροσκοπικοί μηχανισμοί, η υιοθεσία της ακροδεξιάς ρητορικής από συντηρητικά κόμματα δεν θα είναι περαστική, αλλά διαρκής. Τόσο όσο διαρκεί το ρεύμα στην κοινωνία.
Στην Ευρώπη η μετατόπιση είναι εξαιρετικά εντυπωσιακή και συχνά διαταξική. Βεβαίως στη συνηθισμένη ανάλυση του φαινομένου του εκφασισμού, ιδίως από την πλευρά της Αριστεράς, παραλείπεται το άλλο σκέλος, είτε η λουμπενοποίηση είτε οι πρωτοφασιστικές μορφοποιήσεις που υφίστανται στο εσωτερικό των κοινοτήτων που προκύπτουν από τη μετανάστευση, τη φτώχεια, τον συστημικό αποκλεισμό, τον δομικό πολιτιστικό αντιδυτικισμό, την πρόσμειξη εθιμικών αρχαϊσμών.
Οταν το συζητήσεις αυτό με έναν πολιτικό της φιλελεύθερης ορθοδοξίας, έναν δεξιό πολίτη με δημοκρατική παιδεία, συμφωνεί. Συνήθως όμως αμύνεται με το «κι εσείς στην αντιπολίτευση ταΐσατε το φαινόμενο» (άρα μη μιλάτε τώρα). Ετσι όμως εξακολουθούμε ως σώμα των δημοκρατικών παραδοχών, διδαγμένο από τη φρίκη του Εμφυλίου, από την εθνική τραγωδία της Κύπρου, από την εθνική τραγωδία της υπερχρέωσης, να κρύβουμε κάτω από το χαλί την επεκτεινόμενη διάβρωση, την οξείδωση των κοινοβουλευτικών ποιοτήτων. Αν συμβεί αυτό που περιγράφω, αν δηλαδή εμπεδωθεί η δεξιά μετατόπιση της ΝΔ και των δορυφορικών σχημάτων, θα σημάνει και μια διαφορετική αφομοίωση της επανένταξης στην Ευρώπη που πάσχισε επί οκτώ χρόνια και φαίνεται ότι πετυχαίνει η Ελλάδα. Γιατί αυτό που στήριξε τα σκληρότατα προγράμματα δεν ήταν η επιδεξιότητα του πολιτικού συστήματος ή η τεχνογνωσία των δανειστών, αλλά η μεγάλη συλλογική παραδοχή της ευρωπαϊκής συνοίκησης, της σύνθεσης.
Η ευρωπαϊκή ανασύνταξη συμβαίνει δυναμικά και εύπλαστα. Δεν έχει υπάρξει ακόμα το ηγεμονικό σχήμα. Διαφορετική εξέλιξη θα έχει το νέο ευρωπαϊκό διάβημα αν η Ευρώπη ανακτήσει την παραγωγή και χρειάζεται το «πέραν» ως καταναλωτικό των προϊόντων της, και άλλη αν χρειάζεται την ένταξή του στις παραγωγικές προϋποθέσεις της. Οι ιδεολογικοί δρόμοι έχουν σχέσεις αμοιβαίου καθορισμού με τις παραγωγικές δυνάμεις, θα ‘λεγε ένα παλιός μαρξιστής. Εντούτοις, η ιδεολογία είναι σήμερα η ισχυρότερη παραγωγική δύναμη.
Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σάμου