Το ημερολόγιο έδειχνε 10 Ιανουαρίου 2018. Η ατζέντα του γαλάζιου προέδρου έγραφε «διήμερη περιοδεία σε Πέλλα και Πιερία». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τη συζήτηση για το Μακεδονικό να έχει επιστρέψει από τη λήθη των ετών στο προσκήνιο, επισκεπτόταν ακριτικά χωριά της Πέλλας, κοντά στα σύνορα με τα Σκόπια. Σε εκείνη τη μικρή τουρνέ κι ενώ παρατηρούσε με ενδιαφέρον κεφαλές του Μεγαλέξαντρου και ψηφιδωτά στο αρχαιολογικό μουσείο του νομού, φαίνεται πως αποφάσισε να επιτρέψει – ή έστω να μην αποτρέψει – στελέχη του κόμματός του να φορέσουν την κάπα του Μακεδονομάχου. Οχι λόγω των εκθεμάτων που βρίσκονται στις μουσειακές προθήκες, αλλά εξαιτίας των συζητήσεων που έκανε με κατοίκους εκεί.

Αυτό, δηλαδή, που χρειάστηκε για να φθάσουμε στην επίσημη πια θέση της ΝΔ – πως δεν προτίθεται να κυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών, ακόμη κι αν έρθει προς ψήφιση στην επόμενη Βουλή, όπου το κόμμα μάλλον θα έχει την κυβερνητική πλειοψηφία, και παρότι η χώρα έχει δεσμευθεί διεθνώς – ήταν μια μητσοτακική βουτιά στη βαθιά Μακεδονία.

Εκείνη την εποχή η εκτίμηση που επικρατούσε στην αξιωματική αντιπολίτευση ήταν πως ο Τσίπρας ανακινεί το θέμα του Σκοπιανού μόνο και μόνο για να τους βραχυκυκλώσει. Για να φέρει αντιμέτωπους τους μετριοπαθείς που θα επιθυμούσαν μια λύση στη χρόνια εθνική εκκρεμότητα και τους άλλους που ήταν έτοιμοι να πάρουν τη σάρισα. Από τότε, βέβαια, έγιναν πολλά. Και κυρίως υπάρχει πια μια συμφωνία, που υπογράφηκε στους Ψαράδες της Μεγάλης Πρέσπας μεταξύ Κοτζιά και Ντιμιτρόφ. Σπονδυλωτή μεν, συμφωνία δε. Παρ’ όλα αυτά, η νεοδημοκρατική θέση δεν άλλαξε, προς απογοήτευση αρκετών από τους κεντρώους δυνητικούς της ψηφοφόρους. Εύλογο, από άποψη πολιτικού ρεαλισμού. Το αρχικό δίλημμα παραμένει. Στήριξη στη συμφωνία θα μπορούσε να σημαίνει διάλυση του κόμματος.

Ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε προχθές στην αμερικανική «Wall Street Journal» πως δεν θα – sic – παίξει παιχνίδια. «Η συμφωνία θα κυρωθεί στο ελληνικό Κοινοβούλιο αμέσως μετά το τέλος της διαδικασίας» στην ΠΓΔΜ και υπολόγισε χρονικά τη συγκεκριμένη διαδικασία περί τον Μάρτιο του 2019 ενόσω θα κυβερνά ακόμη ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν ο Πρωθυπουργός είναι ειλικρινής, η ΝΔ δύναται να εμμείνει στη θέση της – της μη ψήφισής της – χωρίς να δημιουργεί πρόβλημα στις σχέσεις της με τους εταίρους της χώρας, που έχουν ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους πως τάσσονται υπέρ της επίλυσης του Μακεδονικού. Αυτό είναι το εύκολο σενάριο.

Το σενάριο της «προίκας». Υπάρχει όμως και το δύσκολο, εκείνο στο οποίο ο Τσίπρας δεν θα μείνει πιστός στις δημόσιες διακηρύξεις του και θα αφήσει την κύρωση της συμφωνίας «προίκα» στην επόμενη κυβέρνηση.

Η αλήθεια είναι πως το γαλάζιο επιχείρημα «δεν μπορούμε να τη φέρουμε προς ψήφιση με αρνητική εισήγηση, θα ήταν ένα πολιτικό παράδοξο» ακούγεται λογικό. Από την άλλη, ωστόσο, υπάρχει ήδη ένα τετελεσμένο διεθνώς το οποίο αναγνωρίζουν. Οπως αντιλαμβάνονται και τις συνέπειες της ευρωατλαντικής πίεσης που θα επωμιστούν αν δεν την κυρώσουν ως κυβέρνηση. Κατανοούν δε πως αν αύριο επικρατήσει το Ναι στο δημοψήφισμα και οδηγηθούμε στην αλλαγή του Συντάγματος της γειτονικής χώρας, αυτό θα συνιστά ανυπέρβλητο εμπόδιο για να ανατραπεί άρδην η συμφωνία. «Οντως δεν μπορείς να ζητήσεις από μια χώρα που μόλις άλλαξε το Σύνταγμά της να το αλλάξει ξανά» σημειώνουν πηγές της Πειραιώς.

Επομένως, ποιο είναι το νεοδημοκρατικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του κακού σεναρίου; Η κωδική του ονομασία είναι «Χάγη». Εφόσον οι γείτονες τηρήσουν τη δική τους πλευρά της συμφωνίας – αλλάζοντας το Σύνταγμα – και η Ελλάδα όχι – μην κυρώνοντας τη συμφωνία -, τα Σκόπια θα έχουν κάθε λόγο να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το σκεπτικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι πως τότε, μέσω της δικαστικής οδού, θα είχαν την ευκαιρία να αποπειραθούν να τη βελτιώσουν. Κοινώς, να αλλάξουν όσα προβλέπει για μακεδονική εθνότητα και γλώσσα. Οι πιο κακεντρεχείς, βέβαια, επισημαίνουν ότι «οι διαδικασίες στη Χάγη κρατούν πολύ καιρό».

«Κλειδί» οι συντάξεις. Οσοι κυκλοφορούν στους διαδρόμους της Πειραιώς αντιλαμβάνονται ότι δεν επικρατεί ιδιαίτερη ανησυχία. Αιτία; Δεν είναι λίγοι εκείνοι που διακινδυνεύουν την εξής πρόβλεψη: «Αν οι ξένοι δώσουν στην κυβέρνηση τη μη περικοπή των συντάξεων, ο Τσίπρας θα κλείσει τη συμφωνία. Στην περίπτωση που δεν το κάνει, θα γίνει πάλι ένας αναξιόπιστος συνομιλητής». Με άλλα λόγια, φαίνεται να πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα δεν θα χρειαστεί να έρθουν αντιμέτωποι με το πρόβλημα.

Μπορεί να έχουν δίκιο. Μπορεί και όχι. Μια παροιμία, πάντως, λέει «τον βουτηχτή μην τον κοιτάζεις στο βούτημα αλλά στο έβγαλμα». Και δεν είναι απίθανο τους επόμενους μήνες ο Μητσοτάκης και το κόμμα του να χρειαστεί να βγουν από τη βουτιά στη μακεδονική ενδοχώρα για να κολυμπήσουν στα διεθνή ύδατα.