Η νόρμα που καθορίζει την αντίδραση ενός αθλητή που θεωρεί εαυτόν υποτιμημένο βρίσκει διέξοδο στον Τύπο και στα social media για να ξεσπάσει την οργή και την αγανάκτησή του. Δύο γερμανοί ποδοσφαιριστές προτίμησαν έναν άλλον τρόπο: κατάφεραν να αποδείξουν πως κάνουν λάθος αυτοί που τους υποτίμησαν εφευρίσκοντας μία νέα μεθοδολογία ποδοσφαιρικής στατιστικής.

Ο Στέφαν Ράιναρτς και ο Γενς Χέγκελερ ήταν αμυντικοί μέσοι στην Μπουντεσλίγκα το 2015 όταν δημιούργησαν μια νέα «μετρολογία» η οποία αποκαλείται «πακετάρισμα».

Η βασική στατιστική στο ποδόσφαιρο μετρά γκολ και ασίστ, γεγονός που ευνοεί κυρίως τους επιθετικούς και τους επιθετικούς μέσους, δηλαδή τους παίκτες που συνήθως σκοράρουν ή μοιράζουν ασίστ. Για τους αμυντικογενείς μέσους, όπως ο Ράιναρτς και ο Χέγκελερ, σπάνια αναγνωρίζεται η προσφορά τους μέσω της στατιστικής.

Οι δύο ποδοσφαιριστές δημιούργησαν ένα μέτρο σύγκρισης με βάση την κίνηση της μπάλας στην πλάτη των αντίπαλων αμυντικών, στοιχείο που καθορίζει και την ποιότητα ενός καλού αμυντικού μέσου.

«Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι με χαμηλό σκορ και δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθούν όλοι οι παίκτες με βάση μόλις τρία γκολ» εξηγεί ο Λούκας Κέπλερ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Impect η οποία τρέχει το νέο πρόγραμμα στατιστικής.

«Ο Στέφαν δεν είναι από τους παίκτες που κάνουν εντυπωσιακές ντρίμπλες, όμως κάνει σπουδαίες πάσες, οι οποίες δεν αναλύονταν όπως επιθυμούσε. Απλές κάθετες πάσες τις οποίες δεν εκτιμούσαν. Ισως τώρα έχεις ένα νούμερο που δείχνει πως ο αθλητής που κάνει την πάσα είναι πιο πολύτιμος απ’ αυτόν που πραγματοποιεί ένα ωραίο σουτ αλλά χωρίς αποτέλεσμα».

Ποιοι ευνοούνται;

Η μεθοδολογία πίσω από το «πακετάρισμα» είναι ιδιαίτερα εύκολη στην κατανόηση. Ουσιαστικά οι παίκτες παίρνουν έναν πόντο για κάθε κίνηση – σέντρα, ντρίμπλα, μακρινή πάσα – που προκαλεί την κίνηση της μπάλας πίσω από τους αντίπαλους παίκτες. Αν η κίνηση ξεκινά με πέντε αντιπάλους μεταξύ της μπάλας και του τέρματος και καταλήγει με δύο, αυτό χαρίζει τρεις πόντους. Αυτός που δέχεται την μπάλα παίρνει επίσης πόντους.

Το ερώτημα βεβαίως που γεννιέται είναι εύλογο: με το «πακετάρισμα» ποιοι παίκτες ευνοούνται περισσότερο; Ο καλύτερος παίκτης της φετινής σεζόν είναι ο μέσος της Ρεάλ Μαδρίτης Τόνι Κρος, παρακάμπτοντας 79 αντιπάλους σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο, με το μέγιστο να ξεπερνά και τους 100 αντιπάλους.

Μια τυπική ομάδα στο σύνολό της παρακάμπτει κατά μέσο όρο 306 φορές παίκτες ανά παιχνίδι. Το ποιοτικό στοιχείο της μέτρησης που δείχνει την ικανότητα ενός παίκτη είναι ο αριθμός παράκαμψης αμυντικών οι οποίοι κατά το πλείστον είναι οι τελευταίοι παίκτες που προσπαθούν να αποτρέψουν την επίτευξη ενός γκολ.

Σ’ αυτή την κατηγορία κορυφαίος είναι ο Λιονέλ Μέσι με 18 παρακάμψεις αμυντικών ανά αγώνα.

Σύγκριση ομάδων

Η μεθοδολογία μπορεί να βοηθήσει επίσης στη σύγκριση ομάδων που ακολουθούν διαφορετικά αγωνιστικά στυλ.

«Η Μπάγερν, η Παρί και η Μπαρτσελόνα έχουν μεγάλη κατοχή μπάλας» λέει ο Κέπλερ. «Αλλες ομάδες παίζουν με αντεπιθέσεις και πιέζουν ψηλά. Το “πακετάρισμα” θα μπορούσε να μετρήσει την αξία της μεθόδου κάθε ομάδας».

Στα τέσσερα πρώτα παιχνίδια της Πρέμιερ Λιγκ η Λίβερπουλ είχε κατά μέσο όρο 57 παρακάμψεις αμυντικών, που είναι η καλύτερη επίδοση στο πρωτάθλημα. Επίσης οι αμυντικοί των Κόκκινων παρακάμφθηκαν μόλις 26 φορές, που επίσης αποτελεί την καλύτερη επίδοση.

Συνήθως οι ομάδες που έχουν καλές επιδόσεις στο «πακετάρισμα» είναι οι καλές ομάδες. «Αν έχεις την ποιότητα να δημιουργείς φάσεις, τότε μπορείς να δεις σε μια στατιστική βάση πως αυτές οι ομάδες είναι οι πιο επιτυχημένες» εξηγεί ο Κέπλερ.

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο καμία ομάδα δεν ξεπέρασε το Βέλγιο στην παράκαμψη αμυντικών. Οι Κόκκινοι Διάβολοι έφτασαν μέχρι τα ημιτελικά και κατέκτησαν την τρίτη θέση.

Ο Χέγκελερ φέτος αγωνίζεται στην Μπρίστολ Σίτι ενώ ο Ράιναρτς αποσύρθηκε. Ωστόσο η εταιρεία τους Impect ευημερεί, συγκεντρώνοντας και πουλώντας δεδομένα. Μεταξύ των πελατών της είναι τα γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD και σύλλογοι, κυρίως από τη Γερμανία. Πρόσφατα σ’ αυτούς προστέθηκε και η Χάντερσφιλντ, η πρώτη ομάδα από την Πρέμιερ Λιγκ.

Η εταιρεία έχει 65 συνεργάτες μόνο για τη συλλογή στοιχείων και έχει επεκταθεί στην Αγγλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.

Γιατί όμως επιλέχτηκε ο όρος «πακετάρισμα;». «Η παράκαμψη αμυντικών ακούγεται βαρετό» λέει ο Κέπλερ. «Για τους παρακάμπτοντες αμυντικούς μπορείς να πεις πως τους πακετάρισες και κατά κάποιον τρόπο τους έβγαλες από το παιχνίδι». Είναι κι αυτή μια άποψη.