Τα τέλη του Νοεμβρίου είναι το απώτατο χρονικό όριο εντός του οποίου θα διαφανεί αν ο Ζόραν Ζάεφ θα μπορέσει να περάσει τις συνταγματικές αλλαγές από το παρόν Κοινοβούλιο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) ή θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές που θα «σπρώξουν» την πιθανή κύρωση των συνταγματικών αλλαγών περί τα τέλη Φεβρουαρίου 2019 ή και τις αρχές Μαρτίου 2019, με προφανείς συνέπειες και για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και φυσικά για τον χρόνο των εθνικών εκλογών. Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ αναμένεται να διερευνήσει μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου τις δυνατότητες που του παρέχει η σημερινή σύνθεση της Βουλής για να υπάρξει η απαραίτητη πλειοψηφία των 2/3 των βουλευτών. Σε διαφορετική περίπτωση, οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν τέλη Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου το αργότερο.

Αυτά σημείωναν χθες το βράδυ, μιλώντας στα «ΝΕΑ», κυβερνητικές πηγές από τα Σκόπια, έπειτα από το μάλλον απογοητευτικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Για μια διαδικασία από την οποία θα μπορούσε να εξαρτάται το μέλλον της μικρής, περίκλειστης βαλκανικής χώρας και η πορεία της προς ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, οι πολίτες της εμφανίστηκαν προκλητικά αδιάφοροι και το ποσοστό συμμετοχής δραματικά χαμηλό. Είναι ξεκάθαρο ότι η εκστρατεία «Για μια ευρωπαϊκή “Μακεδονία”» δεν κινητοποίησε τον πληθυσμό, ενώ ο μηχανισμός του VMRO – DPMNE απεδείχθη ανθεκτικός.

Τα επόμενα βήματα θα είναι πλέον ιδιαίτερα δύσκολα, ώστε η συμφωνία των Πρεσπών να έχει επιτυχή κατάληξη. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο Ζόραν Ζάεφ επέμεινε ότι θα προχωρήσει όπως είχε περιγραφεί τόσο από τον ίδιο όσο και από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ τα τελευταία 24ωρα πριν από το δημοψήφισμα. Βέβαια, το γεγονός ότι οι δύο άνδρες είχαν ουσιαστικά ακυρώσει τη σημασία του ύψους της συμμετοχής ίσως να ενθάρρυνε τελικώς την αποχή. Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ εμφανίστηκε ξανά αποφασισμένος να φέρει στη Βουλή της χώρας του τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η συμφωνία των Πρεσπών, ήτοι την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας από «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» σε όλο το κείμενο του Συντάγματος, καθώς και τροποποιήσεις στο προοίμιο και στα άρθρα 3 και 49, με σκοπό να αντιμετωπίζεται το ζήτημα του αλυτρωτισμού και του απαραβίαστου των συνόρων.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ VMRO. Ωστόσο, ο Ζάεφ είπε επίσης ότι εφόσον το ποσοστό του Ναι από όσους ψήφισαν είναι θετικό (το Ναι ξεπέρασε τελικώς το 90%) αναμένει από τους βουλευτές τού αντιπολιτευόμενου VMRO – DPMNE να σεβαστούν το αποτέλεσμα. Σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, τότε ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Ο πρόεδρος του VMRO – DPMNE, πάντως, ο Χρίστιαν Μισκόφσκι, είχε πρόσφατα δηλώσει ότι οι προϋποθέσεις που θέτει το κόμμα του για να σεβαστεί το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο το ποσοστό του Ναι, αλλά και το ποσοστό της συμμετοχής που θα πρέπει να είναι 50%+1. Με τον δεύτερο όρο ουσιαστικά να παρακάμπτεται και τις δηλώσεις του Μισκόφσκι χθες βράδυ να είναι πολύ σκληρές, μοιάζει δύσκολο το VMRO – DPMNE να αλλάξει άποψη, αλλά στην πολιτική δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Αλλωστε, περίπου 4-5 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης πήγαν χθες να ψηφίσουν. Υπενθυμίζεται ότι το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ προβλέπει μια διαδικασία τριών φάσεων για την αναθεώρησή του, ήτοι τρεις ψηφοφορίες. Στην πρώτη – και κρισιμότερη, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα – η κυβέρνηση Ζάεφ θα πρέπει να βρει πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή, δηλαδή 80 από τους 120 βουλευτές, ώστε να ξεκινήσει η αναθεωρητική διαδικασία. Στη δεύτερη φάση – που αφορά την επιβεβαίωση του προσχεδίου της αναθεώρησης – αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία των 61 εδρών. Στην τρίτη και τελευταία φάση, η οριστικοποίηση της αναθεώρησης απαιτεί και πάλι αυξημένη πλειοψηφία 2/3.