Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να καίγεται ο Πρωθυπουργός να επισκεφθεί τη Μόσχα. Ενας είναι να απολογηθεί για το ιταμό ύφος του υπουργού Εξωτερικών σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, με την οποία κατήγγειλε ρωσικές παρεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας και υπονόμευση της εξωτερικής μας πολιτικής. Ενας άλλος είναι να χρησιμοποιήσει τη γνωστή διπλωματική του δεινότητα για να μεσολαβήσει στην κρίση ανάμεσα στη Ρωσική και την Ουκρανική Εκκλησία. Αλλά αυτές οι ερμηνείες δεν είναι αρκετές.
Η γνωστή αμερικανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος Αν Απλμπομ έγραφε την περασμένη εβδομάδα στην Washington Post ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τής έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Δεν είναι μόνο οι καθημερινές στρατιωτικές απώλειες. Είναι το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι Ουκρανοί απομακρύνονται από τη Μόσχα και δηλώνουν «Ευρωπαίοι». Οι προσπάθειες του Πούτιν να ενώσει τους ρωσόφωνους λαούς σε έναν ευρωασιατικό συνασπισμό οδήγησαν χιλιάδες ανθρώπους να σταματήσουν να μιλούν ρωσικά. Τα υποτιθέμενα στρατηγικά χαρίσματα του ρώσου προέδρου αποδείχθηκαν πολύ περιορισμένα. Η βραχυπρόθεσμη νίκη του μετατράπηκε σε μια μακροπρόθεσμη ήττα.
Δικαιολογημένα λοιπόν η ρωσική ηγεσία έχει στραφεί σε μια άλλη στρατηγική για την άσκηση της επιρροής της. Οι αμερικανικές εκλογές του 2016 αποτέλεσαν ένα χρήσιμο πείραμα: όλο και περισσότεροι ερευνητές έχουν φτάσει πλέον στο συμπέρασμα ότι ο Ντόναλντ Τραμπ οφείλει τη νίκη του στη ρωσική ανάμειξη. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν εκεί φαίνεται πως επαναλήφθηκαν στο δημοψήφισμα της Κυριακής στην ΠΓΔΜ: εκστρατείες παραπληροφόρησης και fake news, κυβερνοπόλεμος και χάκινγκ, πλαστοί λογαριασμοί στα social media και κρυφές καταβολές χρηματικών ποσών. Το ισοδύναμο του «κόκκινου χρυσού» της σοβιετικής εποχής, όπως γράφει ο Σάιμον Τίσνταλ στην Guardian.
Αν λοιπόν η Ρωσία μοιάζει να χάνει το παιχνίδι της «σκληρής ισχύος», αναδεικνύεται νικήτρια κατά κράτος στην άσκηση «ήπιας ισχύος». Μη φανταστείτε τίποτα οργανωμένα debates με ανταλλαγή επιχειρημάτων και αυστηρή τήρηση του χρόνου. Χούλιγκαν που αντιτίθενται στην αλλαγή του ονόματος ομολόγησαν ότι πληρώθηκαν από σκοτεινά πρόσωπα για να συμπλακούν με την αστυνομία. Δυτικοί διπλωμάτες ανέφεραν ότι τον περασμένο μήνα εμφανίζονταν κάθε μέρα σαράντα αναρτήσεις στο Facebook, που καλούσαν τους κατοίκους της ΠΓΔΜ σε αποχή «για να μην αλλάξουν οι Αλβανοί το όνομα της χώρας τους».
Η Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται να μην έχει αντίδοτο σε αυτό το δηλητήριο. Η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι τόσο απορροφημένη από την προσπάθειά της να αντιμετωπίσει με ορθολογικό τρόπο τον λαϊκισμό, ώστε αδυνατεί να αναπτύξει όπλα για τον βρώμικο πόλεμο του 21ου αιώνα. Καλές οι αναλύσεις, αλλά χρειάζεται και λίγη δράση.
Ισως τελικά να προσδοκά και αυτό ο Αλέξης Τσίπρας από την προσεχή επίσκεψή του στη Μόσχα: να μυηθεί στις τελευταίες τεχνικές των τρολ και των μποτ. Θα του χρειαστούν σίγουρα στην ύστατη προσπάθειά του να εμποδίσει την άνοδο της Ακροδεξιάς στην εξουσία.