Σε τρεις επιστήμονες, έναν Αμερικανό, έναν Γάλλο και μια Καναδή, δίνεται το φετινό Νομπέλ Φυσικής για τις έρευνές τους στον τομέα των λέιζερ που επέτρεψαν την ανάπτυξη εργαλείων τα οποία χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία και την ιατρική. Το μισό βραβείο απονέμεται στον Αρθουρ Ασκιν και το άλλο μισό από κοινού στον Ζεράρ Μουρού και την Ντόνα Στρίκλαντ.

«Οι ανακαλύψεις τους αποτέλεσαν επανάσταση για τη φυσική των λέιζερ», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Στοκχόλμης, «και για την ανάπτυξη εργαλείων υψηλής ακρίβειας που ανοίγουν ανεξερεύνητους ορίζοντες στην έρευνα, καθώς και πληθώρα εφαρμογών στη βιομηχανία και την ιατρική».

Ο 96χρονος Ασκιν, ο μεγαλύτερος σε ηλικία από όσους έχουν βραβευθεί στην ιστορία των Νομπέλ, έχοντας ως έδρα το Νιου Τζέρσεϊ, ανέπτυξε την «οπτική λαβίδα» που επιτρέπει τον χειρισμό εξαιρετικά μικρών οργανισμών, όπως τα κύτταρα, τα μόρια και οι ιοί. Ο Μουρού, ο οποίος εργάζεται στην Πολυτεχνική Σχολή κοντά στο Παρίσι, και η Στρίκλαντ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Ουότερλου στο Οντάριο, τιμώνται καθώς εφηύραν την τεχνική της ενίσχυσης των λέιζερ που ονομάζεται «Chirped Pulse Amplification (CPA)» και παράγει εξαιρετικά βραχείς και μεγάλης ισχύος παλμούς. Εκτός από τη συμβολή τους στη φυσική του κενού και των μαύρων οπών, οι εργασίες του Μουρού και της Στρίκλαντ επέτρεψαν την πραγματοποίηση εκατομμυρίων διορθωτικών οφθαλμολογικών επεμβάσεων στον κόσμο, κυρίως σε άτομα που πάσχουν από μυωπία και καταρράκτη. Επίσης έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Μουρού ήταν ο επόπτης των ερευνών της Στρίκλαντ όταν εκείνη έκανε το διδακτορικό της.

Η 59χρονη Στρίκλαντ είναι η πρώτη γυναίκα που τιμάται με το Νομπέλ Φυσικής εδώ και 55 χρόνια, δηλαδή από το 1963, όταν βραβεύθηκε η Μαρία Γκέπερτ Μάγερ. Ετσι, η καναδή καθηγήτρια γίνεται μόλις η τρίτη γυναίκα που έχει κερδίσει Νομπέλ Φυσικής και η μόνη εν ζωή. «Πρέπει να αναδείξουμε τις γυναίκες φυσικούς επειδή είμαστε πολλές και καλές» ήταν τα πρώτα λόγια της. «Νόμιζα ότι θα ήταν ευκολότερο να τιμώνται οι γυναίκες φυσικοί, το καταφέραμε σήμερα και ελπίζω ότι τα πράγματα θα κινηθούν πιο γρήγορα στο εξής» είπε. Πρώτη γυναίκα που είχε τιμηθεί με το Νομπέλ Φυσικής ήταν το 1903 η Μαρί Κιουρί μαζί με τον σύζυγό της Πιερ.

Πολλοί επιστήμονες χαιρέτισαν ιδιαίτερα τη βράβευση της Στρίκλαντ, στον απόηχο μάλιστα των μισογυνιστικών σχολίων ιταλού φυσικού, ο οποίος πριν από λίγες ημέρες είχε υποστηρίξει ότι η φυσική είναι τομέας των ανδρών και κατηγόρησε τις γυναίκες ότι καταλαμβάνουν όλο και περισσότερες θέσεις χάρη στη συζήτηση περί ισότητας των δύο φύλων. Το CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Ερευνας, είχε διοργανώσει την προηγούμενη Παρασκευή σεμινάριο στη Γενεύη με τίτλο «Η θεωρία των υψηλών ενεργειών και το γένος», όπου είχε προσκληθεί ο εν λόγω επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Πίζας, ονόματι Αλεσάντρο Στρούμια. Επειτα από την τοποθέτηση αυτή, το CERN ανακοίνωσε χθες ότι διακόπτει τη συνεργασία του με τον Στρούμια, ο οποίος μεταξύ άλλων στην παρουσίασή του ανέφερε: «Η φυσική έχει εφευρεθεί και οικοδομηθεί από τους άνδρες, δεν μπαίνουμε εκεί έπειτα από πρόκληση». Πολλές γυναίκες που συμμετείχαν στο σεμινάριο τον κατηγόρησαν με αναρτήσεις τους στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για σεξιστικές δηλώσεις.