Νέες πληροφορίες για τη ζωή του Σεργκέι Σκριπάλ ως ρώσου κατασκόπου και βρετανού πληροφοριοδότη έρχεται να δώσει ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε χθες στις ΗΠΑ, μεσούσης της μετωπικής σύγκρουσης Λονδίνου – Μόσχας για την απόπειρα δολοφονίας του ρώσου πρώην πράκτορα και της κόρης του Γιούλια τον περασμένο Μάρτιο, στο Σόλσμπερι, με έναν νευροτοξικό παράγοντα της ομάδας Νόβιτσοκ. Στο βιβλίο με τον τίτλο «Η ζωή και ο παρ’ ολίγον θάνατος ενός ρώσου κατασκόπου», ο Μαρκ Ερμπαν, βετεράνος συντάκτης του BBC για θέματα διπλωματίας και άμυνας, αποκαλύπτει πως ο Σκριπάλ είχε τροφοδοτήσει τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες με πληροφορίες για ένα σκάνδαλο διαφθοράς, τη δεκαετία του 1990, που έφτανε μέχρι τον Νικολάι Πατρούσεφ, τότε επικεφαλής της FSB, της διαδόχου της KGB, τώρα γενικό γραμματέα του ρωσικού συμβουλίου ασφαλείας, πάντα στενό σύμμαχο του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Και είναι ο ίδιος ο Σεργκέι Σκριπάλ αυτός που έκανε τις επίμαχες αποκαλύψεις στον συγγραφέα, πέρυσι, σε μια σειρά συνεντεύξεων που διήρκεσαν συνολικά δέκα ώρες, στο πλαίσιο της έρευνας που έκανε τότε ο Ερμπαν για ένα βιβλίο με θέμα τη μεταψυχροπολεμική κατασκοπεία. Περιττό να επισημάνει κανείς ότι τα γεγονότα που ακολούθησαν, η απόπειρα εναντίον του πρώην ρώσου πράκτορα, τον μετέτρεψαν σε απόλυτο πρωταγωνιστή του. Ο Σκριπάλ είπε στον Ερμπαν πως είχε απογοητευτεί τόσο πολύ από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και είχε αηδιάσει τόσο με τον πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν, που απέφυγε να δώσει έναν νέο όρκο αφοσίωσης στη Ρωσική Ομοσπονδία. Επειτα, το 1992, ζήτησε μια ακρόαση με έναν στρατηγό της GRU, των υπηρεσιών πληροφοριών του ρωσικού στρατού, και προσπάθησε να υποβάλει την παραίτησή του, εξηγώντας πως δεν ήθελε να υπηρετήσει τη νέα κυβέρνηση. Η GRU, όμως, είχε τόση ανάγκη από εκπαιδευμένους πράκτορες, που δεν έκανε δεκτή την παραίτησή του και του προσέφερε αντ’ αυτού μια πολύ καλή θέση στη Μαδρίτη.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, αφηγούνται οι «New York Times», ως πληροφοριοδότης πια της βρετανικής MI6, ο Σκριπάλ άρχισε να της διαβιβάζει πληροφορίες για τη συστηματική διαφθορά που υπήρχε στο αρχηγείο της GRU στη Μαδρίτη, με την πειθαρχία της σοβιετικής περιόδου να έχει χαλαρώσει. Αποκάλυψε μάλιστα στην MI6 την ταυτότητα ορισμένων αξιωματούχων που υπερτιμολογούσαν τις προμήθειες και εφηύραν πλαστά κονδύλια, δίνοντας κατόπιν μερίδιο από τα κέρδη σε ανώτερους αξιωματούχους που λειτουργούσαν ως προστάτες τους. Το Λονδίνο χρησιμοποίησε τις πληροφορίες του Σκριπάλ προκειμένου να βοηθήσει τις ισπανικές μυστικές υπηρεσίες να στρατολογήσουν έναν συνάδελφό του στην GRU, έναν αξιωματικό του ναυτικού – ο οποίος βρέθηκε το 2004 νεκρός σε ένα στρατιωτικό νοσοκομείο, ύστερα από μια ανάκριση από ρώσους πράκτορες. «Αυτοκτονία» ήταν η επίσημη εκδοχή. Πολλά από τα δάχτυλά του όμως είχαν κοπεί, ένα σαφέστατο μήνυμα.

Οι «χειριστές» του Σεργκέι Σκριπάλ στην MI6 του πρότειναν, σύμφωνα με το βιβλίο, να τον φυγαδεύσουν. Ο Σκριπάλ ωστόσο αποφάσισε να επιστρέψει στη Ρωσία, όπου και συνελήφθη τελικά δύο μήνες αργότερα. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως δεν είχε την τύχη του αξιωματικού του ναυτικού διότι δεν ανέφερε ποτέ, κατά τη διάρκεια των ανακρίσεών του στη Ρωσία, το δίκτυο της διαφθοράς που έφτανε μέχρι τον Νικολάι Πατρούσεφ. Μιλώντας του μέσα στο σπίτι του στο Σόλσμπερι, πάντως, ο ίδιος ο Σκριπάλ επισήμανε πέρυσι στον Ερμπαν πως φοβόταν την προσοχή που θα συγκέντρωνε αν τον επικαλούνταν στο βιβλίο του. «Είναι λόγω του Πούτιν» του είπε. «Βλέπεις, τον φοβόμαστε τον Πούτιν».