Υστερα από τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις συνολικού ύψους 47,5 δισ. ευρώ, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρέθηκε χθες για μία ακόμα φορά στο επίκεντρο της ανησυχίας της επενδυτικής κοινότητας.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, λόγος ανησυχίας δεν υπάρχει, παρά μόνο «υπεραντίδραση των αγορών» σε ένα δημοσίευμα του Bloomberg αναφορικά με τις δυσκολίες άντλησης κεφαλαίων από την Τράπεζα Πειραιώς.
Με τους περιορισμούς στις αναλήψεις μετρητών να έχουν μόλις αρθεί στο εσωτερικό, το σφυροκόπημα των τραπεζικών μετοχών σε ένα σύστημα αποδυναμωμένο αισθητά από καταθέσεις (-30 δισ. ευρώ την τελευταία πενταετία), χωρίς πρόσβαση στις αγορές, καθώς ακόμα και το waiver της ΕΚΤ έγινε «θυσία» από την κυβέρνηση στο αφήγημα της καθαρής εξόδου, και τη χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών να έχει κάνει βουτιά 2,8 δισ. ευρώ τους τελευταίους 12 μήνες, μια σπίθα ανησυχίας δεν αργεί να πάρει διαστάσεις. Πόσω μάλλον, όπως αποδέχονται τραπεζικές πηγές, όταν στο τέλος της ημέρας δεν αποκλείεται τελικά να υπάρξει ανάγκη πρόσθετων κεφαλαίων.
Παρά τα καθησυχαστικά μηνύματα από το οικονομικό επιτελείο, πληροφορίες αναφέρουν πως ζυμώνονται ιδέες χρήσης μέρους των διαθεσίμων των 33 δισ. ευρώ του περίφημου cash buffer (μαξιλάρι ασφαλείας), το οποίο αποτέλεσε κυβερνητική επιλογή, ως υποκατάστατο της προληπτικής γραμμής πίστωσης. Τα κεφάλαια αυτά «αποταμιεύθηκαν» προκειμένου να είναι εξασφαλισμένες οι δανειακές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου σε περίπτωση αδυναμίας πρόσβασης στις αγορές – όπως δυστυχώς συμβαίνει – και περίπου κατά το ήμισυ (15,7 δισ. ευρώ) είναι «κλειδωμένα» σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, τα κλειδιά του οποίου κρατά ο ESM. Για τη χρήση τους απαιτείται έγκριση. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για περισσότερα από 16 δισ. ευρώ τα οποία βρίσκονται σε εμπορικές τράπεζες και όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, θα μπορούσαν, αν παραστεί ανάγκη, να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος.
Τα κόκκινα δάνεια. Τραπεζικές πηγές παραδέχονται ότι προκειμένου να προχωρήσουν οι τράπεζες σε μείωση του τεράστιου όγκου των κόκκινων δανείων (88,6 δισ. ευρώ) θα χρειαστούν νέα κεφάλαια.
Το πρόβλημα είναι ότι με τις αγορές πρακτικά κλειστές (κοντά στο 4,5% η απόδοση του δεκαετούς χθες) για την Ελλάδα, την ΕΚΤ να έχει πάψει να κάνει αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο δανεισμού μετά την έξοδο από τα Μνημόνια και το ενδεχόμενο ιδιώτες να προσέλθουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίου – μετά τη χασούρα των τελευταίων ετών – περιορισμένο, θα χρειαστεί κάποιο νέο σχήμα ενίσχυσης κεφαλαίων.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εάν παραστεί ανάγκη, ένας τρόπος διοχέτευσης κεφαλαίων στις τράπεζες θα ήταν με τη δημιουργία μιας μορφής εγγυοδοτικού ταμείου, μέσω του οποίου θα μπορούσε να απορροφηθεί μεγάλο μέρος των κόκκινων δανείων με χρήση κεφαλαίων του Δημοσίου και ιδιωτικά κεφάλαια.
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, με ανακοίνωσή της η ΝΔ επισημαίνει πως τα μηνύματα τα οποία εκπέμπονται είναι πλέον ανησυχητικά, καθώς, σε αντίθεση με όλες τις χώρες που πέρασαν οικονομική κρίση, «είναι η μόνη που παραμένει εκτός αγορών».