Ο ιστορικός του μέλλοντος θα πρέπει να είναι ευγνώμων στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων που τήρησε λεπτομερή πρακτικά των διαβουλεύσεών της.
Μαζί του όμως θα πρέπει να είναι ευγνώμων κι ο έλληνας πολίτης.
Αφενός επειδή μπορεί χωρίς προπαγανδιστικά φτιασίδια να παρακολουθήσει τις διαδρομές μιας διαπραγμάτευσης.
Αφετέρου επειδή έχει την ευκαιρία να διαπιστώσει την πιο ψοφοδεή κι ασόβαρη διαπραγμάτευση που έκανε ίσως η σύγχρονη ελληνική πολιτεία.
Κακά τα ψέματα, μέσα από τις συζητήσεις της «άλλης πλευράς» είναι η δική μας πλευρά που εμφανίζει ένα ντροπιαστικό πρόσωπο.
Υπενθυμίζω ότι μιλάμε για δυο συσκέψεις.
Η πρώτη πραγματοποιείται το Σάββατο, 27 Ιανουαρίου. Ο Ζόραν Ζάεφ έχει μόλις επιστρέψει από το Νταβός όπου στις 24 Ιανουαρίου συνάντησε για τρεις ώρες τον Αλέξη Τσίπρα.
Η δεύτερη πραγματοποιείται το Σάββατο, 19 Μαΐου και μοιάζει πιο ουσιαστική.
Στις 12 Μαΐου, ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ έχει συναντηθεί στο Σούνιο με τον Νίκο Κοτζιά. Εκεί διαμορφώνεται η συμφωνία.
Στις 16 και 17 Μαΐου, ο Τσίπρας και ο Ζάεφ ουσιαστικά την επισφραγίζουν στη Σόφια – σε δυο συναντήσεις συνολικής διάρκειας πέντε ωρών…
Η συμφωνία θα υπογραφεί στις Πρέσπες, στις 17 Ιουνίου.
Στην πρώτη σύσκεψη η συζήτηση είναι περισσότερο διερευνητική.
Οι μετέχοντες συνεκτιμούν ότι «οι προϋποθέσεις είναι ευνοϊκές αφού στην Ελλάδα είναι η Αριστερά στην εξουσία» (Ζάεφ) κι ότι «ο Τσίπρας είναι θετικότερος από τον Παπανδρέου, θέλει λύση» (Ιβανόφ).
Ακόμη περισσότερο που αναρωτιούνται: «Πώς θα είναι η Ελλάδα μετά τις εκλογές; Στην εξουσία θα είναι η ΝΔ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος έχει σπουδάσει στη Δύση. Πρέπει να βιαστούμε» (Ντιμιτρόφ).
Για ποιο λόγο να βιαστούν; «Ο Τσίπρας δεν περιμένει ότι η ΝΔ θα είναι πλήρως συνεργάσιμη επειδή ο Μητσοτάκης θέλει να εξασφαλίσει κέρδη στις εκλογές» (Ζάεφ).
Και προσθέτει μια πληροφορία. «Τον Αύγουστο τελειώνει το οικονομικό πρόγραμμα. Αν θεωρηθεί επιτυχημένο, ο Τσίπρας θα πάει σε πρόωρες εκλογές».
Συνεπώς τον Ιανουάριο ο Ζάεφ λέει να βιαστούν διότι μετά τον Αύγουστο ο Τσίπρας θα κάνει εκλογές (Σεπτέμβριο;) και στην εξουσία θα έλθει ο Μητσοτάκης.
Επί της ουσίας συζητούν το σχέδιο Νίμιτς που παρουσιάζει ο Ντιμιτρόφ. Σημειώνει πως «στη Νέα Υόρκη ούτε ο Νίμιτς, ούτε οι Ελληνες ανέφεραν την αλλαγή Συντάγματος».
Παραθέτει τις ενστάσεις της ελληνικής πλευράς αλλά ούτε λέξη για γλώσσα, εθνικότητα, υπηκοότητα… Και καταλήγει ότι «το δικό μας βασικό επιχείρημα είναι η σταθεροποίηση των Βαλκανίων».
Το επιχείρημα δηλαδή που θα κάνει στη συνέχεια σημαία του ο Κοτζιάς!
Αυτά τον Ιανουάριο. Πάμε στη σύσκεψη του Μαΐου. Προκύπτουν τρία εντυπωσιακά στοιχεία.
Στοιχείο πρώτο. Ο Ντιμιτρόφ λέει ότι «η Ελλάδα στο Σούνιο έκανε μια σημαντική παραχώρηση. Καθώς η κυβέρνηση είναι έτοιμη να ονομάσει τη μακεδονική γλώσσα ως μακεδονική γλώσσα και την υπηκοότητα ως μακεδονική».
Αναγνωρίζουν λοιπόν ότι πρόκειται για ελληνική παραχώρηση και μάλιστα «σημαντική».
Συνεπώς καμία «μακεδονική γλώσσα» δεν είχε αναγνωριστεί από το 1977 όπως ψευδολογούσε αργότερα ο Κοτζιάς και κάτι φίλοι του – υποθέτω πως αν είχε αναγνωριστεί, οι Σκοπιανοί θα το ήξεραν!
Στοιχείο δεύτερο. Ο Ντιμιτρόφ αφηγείται ότι στη συζήτηση «έρχεται η πρόταση για Δημοκρατία της “Μακεδονίας του Ιλιντεν” με μετάφραση σε όλες τις γλώσσες και υπηκοότητα μακεδονική».
Προσθέτει: «Ο Κοτζιάς είπε ότι αυτό τους αρκεί, είναι μια επαρκής διαφοροποίηση ανάμεσα στη δική τους και στη δική μας Μακεδονία».
Και περιγράφει τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν» ως τη «δημιουργική λύση στην οποία κατέληξαν οι ειδικοί από τις δυο χώρες στο Σούνιο».
Μετά το Σούνιο, έρχεται η Σόφια.
Στην αφήγηση όσων συζητήθηκαν στη Σόφια, ο Ζάεφ λέει ότι ο Τσίπρας χαρακτήρισε τη λύση «δίκαιη».
Προσθέτει ότι «ίσως δημιουργεί φόβο στους Ελληνες μπροστά σε έναν νέο αλυτρωτισμό αλλά έχουν συνειδητοποιήσει ότι η εξέγερση του Ιλιντεν ήταν για κοινωνικά δικαιώματα και ελευθερίες και τέτοια εξέγερση έγινε στην Ελλάδα που δεν οδήγησε σε διεκδικήσεις σε βάρος των άλλων χωρών».
Συνεπώς Τσίπρας και Ζάεφ μπήκαν στην ουσία της συζήτησης για το Ιλιντεν.
Ενας Θεός ξέρει τι «συνειδητοποίησε» χαρωπά κι ανέμελα ο Τσίπρας για μια εξέγερση που θεωρείται γενέθλια πράξη και σύμβολο του σλαβομακεδονικού εθνικισμού. Ή ποια είναι η μυστηριώδης «τέτοια εξέγερση» που έγινε στην Ελλάδα.
Ούτως ή άλλως όμως τα πρακτικά των συσκέψεων διαψεύδουν όλες τις μετέπειτα διαψεύσεις της κυβέρνησης για τη «Μακεδονία του Ιλιντεν». Την είχαν αποδεχτεί!
Στοιχείο τρίτο. Ο Ζάεφ μεταφέρει στη σύσκεψη ότι ο Τσίπρας «έχει καθαρό» πως «δεν μπορεί να σχηματίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία κι αυτή δεν θα προέλθει από τις ψήφους του Καμμένου αλλά από Το Ποτάμι».
Στις 16-17 Μαΐου όμως δεν υπάρχει ακόμη ούτε συμφωνία, ούτε Πρέσπες, ούτε τίποτα.
Ερώτηση. Πώς βεβαιώνει ο Τσίπρας τον Ζάεφ στη Σόφια ότι θα σχηματίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία με Το Ποτάμι, το οποίο τότε μετέχει ακόμη στο Κίνημα Αλλαγής; Πού το ξέρει;
Του έχει δώσει άραγε διαβεβαιώσεις ο Θεοδωράκης πίσω από την πλάτη των υπολοίπων και έναν ολόκληρο μήνα πριν διαφωνήσει με τη Γεννηματά για μια συμφωνία που δεν υπήρχε ακόμη;
Το πιο ενδιαφέρον στη σύγκριση των δυο συσκέψεων (Ιανουαρίου και Μαΐου) είναι ότι στο ενδιάμεσο όλες οι ελληνικές απαιτήσεις έχουν εγκαταλειφθεί.
Ούτε καν αναφέρονται. Η ελληνική πλευρά τα κουβεντιάζει όλα. Τα δέχεται όλα. Ψάχνει μια «επαρκή διαφοροποίηση» – τίποτα άλλο!
Βιάζονται. Το κλίμα είναι «να τελειώνουμε». Κι ο λόγος; Απλός.
Τον είχε εξομολογηθεί ο ίδιος ο Τσίπρας στον Ζάεφ από τον Ιανουάριο: μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, «ο Τσίπρας θα πάει σε πρόωρες εκλογές». Συνεπώς το θέμα πρέπει να κλείσει πριν.
Διότι «αν δεν πετύχουμε τώρα, στην Ελλάδα θα έρθει η ΝΔ η οποία έχει μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις» προσθέτει ο Ζάεφ στη σύσκεψη του Μαΐου.
Ολα αυτά φυσικά πριν καούν τα σχέδιά τους στο Μάτι και στο δημοψήφισμα των Σκοπίων!
Τα πρακτικά των δυο συσκέψεων στα Σκόπια δημοσιοποιήθηκαν από την «Frankfurter Allgemeine Zeitung» και την «Καθημερινή» στις 2/10/2018.