Για κάποιους είναι δύσκολο να αντιληφθούν τον λόγο που υπαγόρευσε τη σκληρή τοποθέτηση μερικών μελών μιας ιστορικής Εταιρείας, της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, απέναντι στον επί δεκαετία πρόεδρό της Νίκο Μέρτζο και τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη. Δύο προσωπικότητες που έχουν αφήσει βαθύ ίχνος στη Βόρεια Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Μακεδονία.
Επί δεκαετίες ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και παλιός πρόεδρος της Κοινότητας του, αναστημένου και με δικές του προσπάθειες, Νυμφαίου Νίκος Μέρτζος αγωνίστηκε με πάθος, με άρθρα, βιβλία και ομιλίες, για το Ονοματολογικό και είναι άδικο να αντιμετωπίζεται απαξιωτικά γι’ αυτό ακριβώς το θέμα. Εχει στο ενεργητικό του μια συστηματική, αδιάλειπτη και αδιάπτωτη δράση στην προάσπιση των δικαιωμάτων της Μακεδονίας. Τη μαρτυρούν τόσο η ίδια του η δράση και τα κείμενά του όσο και κείμενα έγκριτων τρίτων. Και είναι εύλογη η απορία εκείνων που παρακολουθούν κατάπληκτοι τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τον λόγο για τον οποίο γίνεται δέκτης τόσο βαριάς μομφής. Με θλιβερή κατάληξη την πρόταση διαγραφής και εξοβελισμού του – όπως και του δημάρχου Θεσσαλονίκης – από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. Ενός δημάρχου που ανέδειξε την πόλη του και συνέβαλε δραστήρια στη μετατροπή της σε ισχυρό πόλο έλξης διεθνούς τουρισμού και όχι μόνο.
Αντιδράσεις σαν και αυτή ούτε ικανοποίηση ούτε αισθήματα δικαίωσης προκαλούν σ’ όσους κατάπληκτοι γίνονται μάρτυρες μιας απροσδόκητης εξέλιξης. Αντίθετα, θυμίζουν αντιλήψεις κατά τις οποίες όποιος έχει διαφορετική γνώμη οδηγείται στον εξοστρακισμό ή το απόσπασμα. Μόνο και μόνο διότι, σε μια ατμόσφαιρα φορτισμένη από τη μετά 25 χρόνια αναζωπύρωση του «Μακεδονικού», οι Νίκος Μέρτζος και Γιάννης Μπουτάρης – προσωπικότητες με διαφορετικές αφετηρίες – αρθρώνουν ξεχωριστό, δικό τους λόγο. Η έκφραση μιας διαφορετικής, από τις γνώμες άλλων, άποψης για ένα θέμα εθνικής σημασίας δεν είναι πράξη που αντιστρατεύεται τα συμφέροντα της χώρας. Αντίθετα, η τιμωρητική προσπάθεια φίμωσης συνιστά πράξη που έχει τον ίδιο παρονομαστή μ’ εκείνη που στράφηκε προ καιρού κατά του Γιάννη Μπουτάρη για τη διαφορετικότητα των θέσεών του στο ίδιο πάλι θέμα. Με τη διαφορά ότι εκείνος, έχοντας εκφράσει άποψη που δεν ταυτίζεται μ’ αυτές άλλων, χτυπήθηκε, ρίχτηκε στο έδαφος και είδε να μπαίνει σε κίνδυνο η ακεραιότητα και η ίδια η ζωή του. Με κάποιους απλώς να παρακολουθούν την απόπειρα λιντσαρίσματος ενός πολίτη που εννοεί να μην κρύβει τη γνώμη του. Εικόνα που προκαλεί θλίψη όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά περνά τα σύνορα και εκθέτει τη χώρα σε μάτια φίλων και μη.
Καλό είναι να αναλογιστούμε αν τέτοιες πρωτοβουλίες προσφέρουν υπηρεσίες στην Ελλάδα. Οι δύο προσωπικότητες της Μακεδονίας, με τον τρόπο της η καθεμία, έχουν εγγράψει υποθήκες. Ας μην απομονώνουμε σημεία της διαδρομής τους για τα οποία διαφωνούμε κι ας βλέπουμε το σύνολο της προσφοράς τους στην υπόθεση της Μακεδονίας. Αν οι απόψεις τους γι’ αυτήν είναι διαφορετικές από τις δικές μας, είναι καθήκον μας να τις αφήσουμε να ακούγονται ελεύθερα. Δεν έχουμε καμία υποχρέωση να τις υιοθετήσουμε. Οφείλουμε, όμως, να τις σεβαστούμε ως πολίτες μιας χώρας που έχει παράδοση στη δημοκρατία και θέλει να της το αναγνωρίζουν.
Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή