Πολλά ερωτήματα για την κατάσταση του ρωσικού διαστημικού προγράμματος, αλλά και για το μέλλον του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) προκαλεί η αναγκαστική προσγείωση που πραγματοποίησε χθες ένα διαστημικό σκάφος Soyuz με διμελές πλήρωμα, τον αμερικανό αστροναύτη Νικ Χέιγκ και τον ρώσο κοσμοναύτη Αλεξέι Οβτσίνιν, ελάχιστα λεπτά μετά την εκτόξευσή του από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, στο Καζακστάν, λόγω βλάβης σε κινητήρα. Μέχρις ότου απαντηθούν, πάντως, και ολοκληρωθεί η ποινική έρευνα για τα αίτια της αποτυχημένης εκτόξευσης, που έκανε τη Ρωσία να αναστείλει άμεσα όλες τις επανδρωμένες (ενδεχομένως μάλιστα να ακολουθήσουν και οι μη επανδρωμένες) πτήσεις στο Διάστημα, δεν μπορεί κανείς να μη θαυμάσει την ψυχραιμία του κυβερνήτη του Soyuz:
«Πρόβλημα στους κινητήρες επιτάχυνσης, δύο λεπτά και 45 δευτερόλεπτα. Πρόβλημα στους κινητήρες επιτάχυνσης» ενημέρωσε ο 47χρονος Αλεξέι Οβτσίνιν το κέντρο ελέγχου με φωνή απόλυτα ήρεμη. «Ηταν μια σύντομη πτήση» πρόσθεσε αστειευόμενος – τη στιγμή που κανένας από τους δύο επιβαίνοντες στο Soyuz δεν γνώριζε ποια θα είναι η συνέχεια.
Το διαστημικό σκάφος που θα μετέφερε τον ρώσο κοσμοναύτη και τον αμερικανό αστροναύτη στον ISS εκτοξεύτηκε από το Μπαϊκονούρ στις 14.40 τοπική ώρα (10.40 ώρα Ελλάδας) σε άριστες καιρικές συνθήκες. Επειτα από δύο λεπτά, ωστόσο, και ενώ κινούνταν με ταχύτητα 7.500 χλμ./ώρα, ήχησε συναγερμός. Σύμφωνα με πηγή που επικαλέστηκε το ρωσικό πρακτορείο Ιντερφάξ, το πρόβλημα παρουσιάστηκε τη στιγμή της απόσπασης του πρώτου και του δεύτερου τμήματος του πυραύλου – που αποτελείται από τρία τμήματα, συν την κάψουλα με το πλήρωμα. Ενα κομμάτι του πρώτου τμήματος φέρεται να χτύπησε το δεύτερο, προκαλώντας το σβήσιμο του κινητήρα.
Τα συστήματα ασφαλείας λειτούργησαν σε κάθε περίπτωση σωστά: η κάψουλα με τους δύο άνδρες αποσπάστηκε και πραγματοποίησε «βαλλιστική κάθοδο» στη Γη, με τους αστροναύτες να νιώθουν όμως ισχυρή βαρυτική έλξη. «Σφίγγουμε τις ζώνες μας» σχολίασε χαρακτηριστικά ο Οβτσίνιν, ένας έμπειρος κοσμοναύτης που είχε περάσει συνολικά 172 ώρες στο Διάστημα το 2016. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, χρειάστηκαν μόλις 15 λεπτά μέχρι να φτάσουν οι διασώστες στο σημείο όπου είχαν προσγειωθεί, κοντά στην πόλη Τζεζκαζγκάν του Κεντρικού Καζακστάν, περισσότερα από 400 χιλιόμετρα μακριά από το Μποϊκονούρ. Αρχικά, ανακοινώθηκε ότι και οι δύο άνδρες είναι καλά στην υγεία τους και θα περνούσαν απλώς προληπτικά ένα βράδυ στο νοσοκομείο. Το πρακτορείο TASS, ωστόσο, μετέδωσε κατόπιν πως η κατάσταση της υγείας τους «δεν είναι εντελώς καλή», και πως θα μεταφέρονταν «σύντομα» με ειδική πτήση στο αεροδρόμιο Τσκαλόφσκι στη Μόσχα και στη συνέχεια στην Πόλη των Αστρων – όπου διαμένουν οι αστροναύτες.
Είναι το σοβαρότερο πρόβλημα που έχει αντιμετωπίσει επανδρωμένη πτήση Soyuz από το 1983 και παρουσιάστηκε εν μέσω έντασης ανάμεσα στη ρωσική διαστημική υπηρεσία, τη Roscosmos, και τη NASA, λόγω μιας μικρής τρύπας που είχε εντοπιστεί τον Αύγουστο σε μια κάψουλα Soyuz ήδη «δεμένη» στον ISS – με τη Μόσχα να μιλάει για «σαμποτάζ». Με την απόφαση της Ρωσίας να αναστείλει τις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις, ωστόσο, ο ISS μένει μετέωρος με το τριμελές πλήρωμα που έχει σήμερα, τον Γερμανό Αλεξάντερ Γκερστ, τον Ρώσο Σεργκέι Προκόπιεφ και την Αμερικανίδα Σερίνα Ονιόν-Τσάνσελορ.
Από την απόσυρση του Διαστημικού Λεωφορείου, το 2011, και εξής, όλες οι επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις από και προς τον ISS πραγματοποιούνταν με Soyuz – η NASA έχει βέβαια προαναγγείλει για τον Απρίλιο του 2018 δοκιμαστική πτήση δύο αστροναυτών με έναν εμπορικό πύραυλο SpaceX. Πηγή του Interfax προειδοποίησε ότι το τριμελές πλήρωμα του ISS μπορεί να μείνει αποκλεισμένο εκεί έως τον Ιανουάριο. Εκτιμάται βέβαια πως ο σταθμός διαθέτει επαρκή εφόδια μέχρι και για τον Απρίλιο.