Φωτιά στους λογαριασμούς των νοικοκυριών για το πετρέλαιο θέρμανσης έχουν βάλει τα φορολογικά χαράτσια της κυβέρνησης και η άνοδος των τιμών του αργού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, με το οικονονομικό επιτελείο να απορρίπτει τα αιτήματα για μείωση του φόρου, μέτρο το οποίο θα ελάφρυνε σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Τα παραδείγματα που έχουν επεξεργαστεί «ΤΑ ΝΕΑ» είναι αποκαλυπτικά: μια τετραμελής οικογένεια με μέση κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης 1.500 λίτρα σε ήπιες συνθήκες χειμώνα θα δαπανήσει φέτος με τις σημερινές τιμές 1.720 ευρώ για να ζεσταθεί. Οσο δηλαδή σχεδόν δύο μισθοί. Οι υπολογισμοί έγιναν με τη μέση πανελλαδική τιμή του πετρελαίου στα 1,147 ευρώ το λίτρο, όπως την έχει καταγράψει το Παρατηρητήριο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.
ΑΚΡΙΒΟΤΕΡΗ. Πέρυσι τον Οκτώβριο το ίδιο νοικοκυριό πλήρωσε 1.410 ευρώ, αφού η τιμή του ακριβοθώρητου καυσίμου ήταν στα 0,94 ευρώ το λίτρο. Δηλαδή σε σχέση με το 2017 η θέρμανση του νοικοκυριού είναι ακριβότερη κατά 310 ευρώ. Το 2016 η κυβέρνηση αύξησε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα 280 ευρώ ανά χίλια λίτρα ή 0,28 ευρώ ανά λίτρο. Ετσι τιμή του ήταν στα 0,927 ευρώ το λίτρο. Το αποτέλεσμα ήταν τα έξοδα της οικογένειας του παραδείγματός μας να διαμορφωθούν τη χρονιά εκείνη στα 1.390 ευρώ.
Η διαφορά όμως της σημερινής δαπάνης για να ζεσταθούν τα νοικοκυριά είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2015, αφού τότε ο ΕΦΚ ήταν στα 0,230 ευρώ ή στα 0,23 ευρώ ανά λίτρο. Το νοικοκυριό του παραδείγματος τότε πλήρωνε για τη θέρμανση του 1.257 ευρώ. Αν λοιπόν γίνει η αντιπαραβολή του κόστους με σήμερα, προκύπτει μια επιβάρυνση της τάξης των 463 ευρώ. Το κόστος θέρμανσης ανεβαίνει ακόμη περισσότερο για τα νοικοκυριά που κατοικούν σε ορεινές περιοχές ή στη Βόρεια Ελλάδα και φτάνει ακόμη και τα 2.000 ευρώ στη χειμερινή σεζόν.
ΟΙ ΦΟΡΟΙ. Το σύνολο της φορολογικής επιβάρυνσης του προϊόντος, δηλαδή ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, ο ΦΠΑ και άλλα τέλη και επιβαρύνσεις, όπως η εισφορά του ειδικού λογαριασμού πετρελαιοειδών, το ειδικό τέλος δικαιωμάτων τελωνειακών εργασιών και το ανταποδοτικό τέλος για τη ΡΑΕ αντιστοιχούν σχεδόν στο 50% της τελικής τιμής του προϊόντος. Το 43% – 44% διαμορφώνεται από την τιμή του διυλιστηρίου και το 6% – 7% αφορά το μεικτό περιθώριο κέρδους των πρατηρίων, εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών και μεταφορικών.
Η υπερφορολόγηση, λοιπόν, είναι ο ένας λόγος του υψηλού κόστους του πετρελαίου καιη τιμή των διυλιστηρίων ο δεύτερος. Η τελευταία επηρεάζεται ευθέως από την πορεία της τιμής του αργού πετρελαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή σε σχέση με πέρυσι είναι 40% υψηλότερη. Φέτος είναι στα 80 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ τον Οκτώβριο του 2017 το αργό βρισκόταν στα 57 δολάρια το βαρέλι.
Οι φορείς της αγοράς πετρελαιοειδών, όπως τα διυλιστήρια, οι εταιρείες εμπορίας και οι πρατηριούχοι θέτουν μετ’ επιτάσεως την ανάγκη της μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης. Χιλιάδες νοικοκυριά, εξαιτίας της έκρηξης των τιμών που προκάλεσε η σταδιακή αύξηση της φορολογίας από το 2010 και μετά, έβαλαν λουκέτο στις δεξαμενές των κατοικιών τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία κατανάλωσης της ΕΛΣΤΑΤ, η μείωση άγγιξε το 60%. Το 2017 η κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης ήταν 1,17 εκατ. λίτρα ενώ το 2010 είχε φτάσει κοντά στα 3 εκατ., για την ακρίβεια στα 2,9 εκατ. λίτρα.
Υπό το βάρος των επιπτώσεων της υπερφορολόγησης στα καύσιμα και ενόψει των εκλογών, η κυβέρνηση υπόσχεται τώρα αύξηση του επιδόματος θέρμανσης το οποίο ωστόσο έχει μειώσει δύο φορές τα προηγούμενα χρόνια. Ενδεικτικό είναι ότι από τα 110 εκατ. ευρώ που ήταν το συνολικό κονδύλι το 2015, πέρυσι δεν υπερέβη τα 50 εκατ. ευρώ. Το σχέδιο που βρίσκεται στο τραπέζι προβλέπει την αύξηση του ποσού του επιδόματος θέρμανσης από τα 12,5 ευρώ το λίτρο που βρίσκεται σήμερα, στα επίπεδα τουλάχιστον των 25 ευρώ το λίτρο για τους δικαιούχους των ορεινών περιοχών που ανήκουν στην πρώτη ζώνη, δηλαδή για τους Νομούς Γρεβενών, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας, Δράμας, Ευρυτανίας, Ιωαννίνων και Σερρών.
ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ. Το επίδομα, με τα σημερινά δεδομένα χορηγείται με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και το ύψος του, το οποίο κυμαίνεται από 50 ευρώ για τον άγαμο και φθάνει τα 312,50 ευρώ για τις οικογένειες, διαφοροποιείται ανάλογα με την κλιματική ζώνη στην οποία διαμένουν οι δικαιούχοι.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αλλαγές που εξετάζονται θα αφορούν μόνο το ποσό της επιδότησης και όχι τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια χορήγησης επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης που έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
– Αγαμος: Εισόδημα (τεκμαρτό ή πραγματικό) έως 12.000 ευρώ και αξία ακινήτων έως 100.000 ευρώ.
– Εγγαμος χωρίς παιδιά: Εισόδημα έως 20.000 ευρώ και αξία ακινήτων έως 200.000 ευρώ.
– Εγγαμος με 1 παιδί: Εισόδημα έως 22.000 ευρώ και αξία ακινήτων έως 200.000 ευρώ.
– Εγγαμος με 2 παιδιά: Εισόδημα έως 24.000 ευρώ και αξία ακινήτων έως 200.000 ευρώ.
– Εγγαμος με 3 παιδιά και άνω: Εισόδημα έως 26.000 ευρώ και αξία ακινήτων έως 200.000 ευρώ.
– Μονογονεϊκές οικογένειες: Εισόδημα έως 22.000 ευρώ συν 2.000 ευρώ για κάθε παιδί μετά το πρώτο και αξία ακινήτων έως 200.000 ευρώ.