Ενας μικρός ποταμός, κοντά στο Ρίμινι της Ιταλίας, άλλαξε την πορεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν το 49 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας τον διέσχισε, μπήκε ένοπλος στη Ρώμη, πολέμησε με τον Πομπήιο, τον νίκησε και έγινε αυτοκράτορας!
Η διάβαση του Ρουβίκωνα από τον Ιούλιο Καίσαρα μετεξελίχθηκε, διαχρονικά, σε σύμβολο. Δηλώνει κάθε απόφαση και ενέργεια χωρίς επιστροφή αλλά και αποδοχή των συνεπειών.
Τις τελευταίες ημέρες, ονομασίες και συμβολισμοί συναντώνται και εμπλέκονται στον χώρο του ΕΚΠΑ, και συγκεκριμένα της Φιλοσοφικής Σχολής, με δηλώσεις και αντιδηλώσεις, λεκτικές και μη λεκτικές συμπεριφορές, ρητές και υπόρρητες στάσεις των μελών της αντιεξουσιαστικής ομάδας Ρουβίκωνας, από τη μία, και των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, από την άλλη.
Ο Ρουβίκωνας, δρώντας, «εγκαταστάθηκε» με αφανείς, μη δόκιμες και μη νόμιμες διαδικασίες σε χώρο του κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής για να «πατάξει (μα τι λέξη!) την ανομία που επέβαλαν οι νεολαίες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ».
Αυτή είναι μια δράση χωρίς επιστροφή. Σε μία όχθη που έχει προνοήσει, ώστε να πατάσσεται η ανομία, όταν διαπιστώνεται, με νόμιμες διαδικασίες. Σε μία όχθη που οι αυτόκλητοι δικαστές ξεχνούν ότι η ανομία πατάσσεται μόνο με όσα ορίζει το κράτος δικαίου και όχι το σύστημα αξιών του ενός ή του άλλου. Σε μία όχθη που οι σύγχρονοι Ρομπέν των Δασών αντί να συνεργάζονται προς το κοινό καλό, το οποίο διακηρύττουν ότι υπερασπίζονται, προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, εφόσον δρουν με άγνωστους και αφανείς κανόνες, έχουν τα δικά τους κριτήρια για τον ορισμό του ηθικού και του σωστού, αποκηρύσσουν και κρίνουν τον ισχύοντα κοινωνικό ιστό, όχι για να τον βελτιώσουν αλλά για να επιβάλουν έναν άλλο, δικό τους και να μετατραπούν εκείνοι σε ιστό, τον οποίο κατά τ’ άλλα μάχονται. Και βέβαια, η παραμονή στην όχθη αυτή σημαίνει αποδοχή των συνεπειών. Οχι οπισθοχώρηση, άτακτη φυγή, επιθετικότητα, στοχοποίηση, ανωνυμία. Αλλά αποδοχή συνεπειών…
Η ακαδημαϊκή κοινότητα της Φιλοσοφικής Σχολής διέσχισε τον δικό της Ρουβίκωνα. Αντιδρώντας, σχημάτισε ανθρώπινη αλυσίδα μπροστά από τον κατειλημμένο χώρο και δήλωσε την αντίθεσή της στη διαχρονικά παρατηρούμενη στάση ανοχής απέναντι στην καπηλεία όχι μόνο των πανεπιστημιακών χώρων αλλά, κυρίως, των ιδεών που το Πανεπιστήμιο εκπροσωπεί: της ελευθερίας στη διακίνηση απόψεων και ιδεών, της ισοτιμίας, της ισονομίας, της δημοκρατίας, του διαλόγου, της συνεργασίας.
Αυτή επίσης είναι μια δράση χωρίς επιστροφή. Σημαίνει παραμονή στην όχθη που επελέγη. Σε μία όχθη που είναι κακοτράχαλη όταν δεν είσαι εκπαιδευμένος να αντιδράς με μη οικεία για εσένα μέσα, όταν πρέπει να θυσιάσεις μέρος της ασφάλειας, της κανονικότητας, της ισορροπίας, όταν αισθάνεσαι απαξιωμένος και αναίτια στοχοποιημένος, όταν δεν γνωρίζεις ακριβώς αν είσαι πρωταγωνιστής ή δευτεραγωνιστής της ίδιας σου της ζωής, όταν από την εμπειρία ξέρεις πως η προσπάθειά σου μπορεί να αποδειχθεί μάταιη. Και βέβαια, η παραμονή στην όχθη αυτή σημαίνει αποδοχή των συνεπειών, όπως ανάληψη ευθύνης, ειλικρίνεια, θάρρος. Ωστε να μην υπάρξουν συνέπειες, αλλά αποτελέσματα…
Ο κύβος ερρίφθη…
Η Μαρίζα Φουντοπούλου είναι καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, πρόεδρος του Τμήματος ΦΠΨ της Φιλοσοφικής Σχολής