Εναν ιδιότυπο πόλεμο νεύρων που συνεχώς κλιμακώνεται, αυξάνοντας και τους κινδύνους για ένα «ατύχημα», διεξάγει πλέον η Τουρκία στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Καστελλόριζου, με στόχο το πρόγραμμα των ενεργειακών ερευνών και τα συμβόλαια της Λευκωσίας με πετρελαϊκούς κολοσσούς, αλλά και το γκριζάρισμα συγκεκριμένων περιοχών στο Αιγαίο. Η Τουρκία θέλει ξεκάθαρα να δηλώσει την παρουσία της στην περιοχή και να δείξει ότι αποτελεί έναν από τους ρυθμιστές του ενεργειακού παιχνιδιού, προκειμένου να μη βρεθεί εκτός σχεδιασμών.

Η γραμμή της Αγκυρας είναι ίδια από την πρώτη στιγμή που η Λευκωσία ανακοίνωσε ότι προχωρά σε κατάρτιση προγράμματος εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και κλιμακώνεται καθώς πλησιάζει προς τον στόχο και μάλιστα η αντίδραση γίνεται όλο και πιο έντονη, ανάλογα με το πόσο ισχυρή είναι η εταιρεία που ετοιμάζεται να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή. Κάθε κίνηση της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ακολουθεί την πρόσφατη δήλωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Στην Κύπρο και στο Αιγαίο δεν μπορεί να γίνει κάποιο βήμα χωρίς την Τουρκία. Οπως σε κάθε ζήτημα, και στο Αιγαίο και στην Κύπρο η προτίμησή μας είναι το “καζάν – καζάν” (win – win). Οσοι οδηγούν το ζήτημα σε σύγκρουση ή σε κρίση θα λογοδοτήσουν πρώτα στον λαό τους». Για Αθήνα και Λευκωσία, η ερμηνεία της απαίτησης είναι σαφής: συνδιαχείριση.

Επικοινωνιακός πόλεμος. Η παρουσία του «Barbaros» στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας συνδέεται άμεσα με την έναρξη των ερευνών της αμερικανικής ExxonMobil σε συνεργασία με την Qatar Petroleum στο οικόπεδο 10 της ΑΟΖ της Κύπρου, που προγραμματίζεται για το αμέσως επόμενο διάστημα.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και τα σενάρια των τουρκικών ΜΜΕ, που ξεκίνησαν την Πέμπτη από το Anadolu και συνεχίστηκαν χθες με πρωτοσέλιδα στις τουρκικές εφημερίδας, για «κρίση στη Μεσόγειο», μεταξύ ελληνικής φρεγάτας και τουρκικού πολεμικού ναυτικού για το «Barbaros». Το «επεισόδιο» διέψευσε το ΓΕΕΘΑ, ενώ η Λευκωσία σχολίασε τα συγκεκριμένα σενάρια ως μέρος του «επικοινωνιακού παιχνιδιού της τουρκικής πλευράς που αποσκοπούν στη δημιουργία κλίματος έντασης». Δεν υπάρχει κρίση ή κάτι που ξεφεύγει από τις συνήθεις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σημείωναν αξιωματούχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Επιχείρηση κλιμάκωσης. Οι προσπάθειες κλιμάκωσης της έντασης συνεχίστηκαν χθες με τις πληροφορίες ότι στην περιοχή όπου βρίσκεται το «Barbaros», είχαν φτάσει τέσσερις τουρκικές μονάδες επιφανείας και δύο υποβρύχια, ενώ εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας την κατάσταση συνέχιζε να παρακολουθεί η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς». Στην ίδια περιοχή βρίσκονται και τέσσερα αμερικανικά πολεμικά πλοία, τα οποία, αν και δεν έχουν κινηθεί προς καμία κατεύθυνση, ίσως εντείνουν τη νευρικότητα στην τουρκική πλευρά.

Ωστόσο από τις κινήσεις του «Barbaros» φαίνεται ότι η Τουρκία επιλέγει το πλέον ανώδυνο – για εκείνη – σενάριο πρόκλησης στην περιοχή. Με επίκεντρο του επικοινωνιακού πολέμου τα Οικόπεδα 4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ, είναι αρκετά μακριά ώστε να μην εμποδίζει την ExxonMobil, αλλά αρκετά κοντά ώστε να τεντώνει το σκοινί, κατά τα συμφέροντά της. Χαρακτηριστική ήταν η τουρκική αντι-Navtex με την οποία υποστήριζει ότι «η Κύπρος δεν είναι κράτος», συμπληρώνοντας ότι «οι παράνομες διεκδικήσεις της Κύπρου δεν θα γίνουν αποδεκτές από την Αγκυρα».

Το ερευνητικό «Barbaros» και το γεωτρύπανο «Fatih», που ακόμα δεν έχει βάλει πλώρη για την κυπριακή ΑΟΖ, επιχειρούν να δοκιμάσουν τα όρια κάθε ενδιαφερομένου. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι αποθαρρύνει «κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή», ωστόσο ποικίλα σχόλια προκάλεσε η διπλής ανάγνωσης δήλωση του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για τους υδρογονάνθρακες, ότι «νέοι γύροι διερευνητικών γεωτρήσεων που έχουν προγραμματιστεί για το τελευταίο τρίμηνο του 2018 θα μπορούσαν ωστόσο να οδηγήσουν σε νέες εντάσεις και να περιπλέξουν σημαντικά τις προοπτικές για διάλογο μεταξύ των μερών».

Ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης συνέστησε προσοχή στις αναφορές στην έκθεση Γκουτέρες στο εσωτερικό, ώστε να μη δίνουν αφορμή για να γκριζάρουν την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημείωσε δε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική ώστε να μην ανταποκριθεί στην προσπάθεια της Τουρκίας. Οι χαμηλοί τόνοι προφανώς δεν αποσυνδέονται από τη θετική απάντηση του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη στην πρόσκληση του τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, για συνάντηση στις 26 Οκτωβρίου, σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης του Κυπριακού.