Πιθανότατα, ο κόσμος ουδέποτε έφτασε πιο κοντά στον όλεθρο του καθολικού στρατηγικού πολέμου από ό,τι συνέβη τις ημέρες από τις 22 Οκτωβρίου 1962 και έπειτα, με τα γεγονότα που συνθέτουν την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας όταν οι δύο υπερδυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου ΗΠΑ και ΕΣΣΔ βρέθηκαν στο θερμότερο σημείο αντιπαράθεσης της Ιστορίας τους.
Αιτία υπήρξε η προσπάθεια των Σοβιετικών να εγκαταστήσουν βαλλιστικούς πυραύλους στην Κούβα σε μία επιχείρηση που αν ολοκληρωνόταν θα σήμαινε ότι οι ΗΠΑ θα βρίσκονταν πλέον κυριολεκτικά στο έλεος των σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων καθώς το σύνολο της επικράτειάς τους θα μπορούσε να βληθεί σε ελάχιστο χρόνο από τη Μόσχα, η οποία θα διέθετε πλέον το καθοριστικό στρατηγικό πλεονέκτημα του χρόνου αντιπαράθεσης λόγω της εγγύτητας του νησιού στην αμερικανική επικράτεια.
Τα γεγονότα εξελίχθηκαν ραγδαία από τη στιγμή που εκ μέρους της Κούβας ο Τσε Γκεβάρα έφτασε στη Μόσχα στις 3 Σεπτεμβρίου 1962. Λίγες ημέρες μετά ανακοινώθηκε η σύναψη εκτεταμένης και σε βάθος διμερούς συμφωνίας σοβιετικής οικονομικής και τεχνικής βοήθειας, που περιελάμβανε και την αποστολή στην Κούβα σοβιετικών όπλων και στρατιωτικών συμβούλων. Για τους Σοβιετικούς, αυτή ήταν η προσπάθεια «απάντησης» στο πρόγραμμα εγκατάστασης αμερικανικών στρατηγικών όπλων στην Τουρκία, την Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία και ενδεχομένως και αλλού στην Ευρώπη, που, πάντως, δεν άλλαζε σε τέτοιο βαθμό τις ισορροπίες του Ψυχρού Πολέμου καθώς οι χώρες του «ανατολικού μπλοκ» προσέφεραν έτσι κι αλλιώς έδαφος στη Μόσχα για προωθημένη εγκατάσταση πυραύλων. Επιπλέον, η χρήση του κουβανικού εδάφους θα μετέβαλλε ριζικά το κύριο θέατρο ενός ενδεχόμενου πολέμου μεταφέροντάς το πια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Παρά την εξαιρετική μυστικότητα και την προετοιμασία της μεταφοράς υλικού και προσωπικού, οι σοβιετικές κινήσεις είχαν ήδη γίνει αντιληπτές. Ο αποφασιστικός παράγοντας για την αντίδραση των ΗΠΑ στα τέλη Οκτωβρίου 1962 με τον ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας ήταν οι αεροφωτογραφίες που πιστοποιούσαν τη μεταφορά των πυραύλων: τις είχε λάβει αμερικανός πιλότος κατασκοπευτικού αεροσκάφους που πέταξε πάνω από την Κούβα στα μέσα Οκτωβρίου, όμως, τα ευρήματα ίσως δεν έγιναν κατανοητά από την πρώτη στιγμή. Οταν αυτό συνέβη και πριν προχωρήσει στη απόφασή του, ο πρόεδρος Κένεντι συζήτησε το θέμα με τον προκάτοχό του Αϊζενχάουερ, που εκτός από πρόεδρος των ΗΠΑ υπήρξε και αρχιστράτηγος των δυτικών Συμμάχων στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και ο ουσιαστικός εμπνευστής και ιδρυτής του ΝΑΤΟ. Ο Αϊζενχάουερ συμφώνησε με τις αποφάσεις του Κένεντι.
Οι ημέρες που κύλησαν από την έναρξη του αποκλεισμού μέχρι την άρση του υπήρξαν οι δραματικότερες του Ψυχρού Πολέμου. Ολος ο πλανήτης παρακολουθεί κυριολεκτικά με κομμένη την ανάσα. Η αμερικανική αποφασιστικότητα έπεισε τελικά το Κρεμλίνο ότι οι ΗΠΑ θα κατέστρεφαν τις σοβιετικές βάσεις, θα εισέβαλλαν στην Κούβα και θα βύθιζαν τα πλοία που μετέφεραν τους πυραύλους. Η Μόσχα έκανε πίσω. Ομως, την ίδια στιγμή, ο Χρουστσόφ, που στις 28 Οκτωβρίου ανακοίνωσε την παύση των αποστολών και τον επαναπατρισμό των πυραύλων που είχαν ήδη εγκατασταθεί στην Κούβα, κέρδισε στις μυστικές διαπραγματεύσεις την ακύρωση του προγράμματος για τους αμερικανικούς πυραύλους στην Τουρκία.