Η κατάσταση στα πανεπιστήμια της χώρας είναι ζοφερή. Τα περιστατικά επιθετικότητας και βίας που σημειώνονται στους χώρους τους αυξάνονται δραματικά, λαμβάνοντας ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η εμβληματική Νομική Σχολή της Αθήνας, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχουν κυριολεκτικά μετατραπεί σε άνδρα ανομίας. Επιθέσεις, εμπρησμοί, ματαιώσεις μαθημάτων, αποκλεισμός καθηγητών σε αίθουσες διδασκαλίας, πώληση και χρήση ναρκωτικών ουσιών, σεξουαλικές παρενοχλήσεις και επιθέσεις, αλλά και λαθρεμπόριο συνιστούν την καθημερινότητα σε πολλές σχολές. Φοιτητές και καθηγητές βρίσκονται σήμερα στο έλεος όποιου παρεμποδίζει το επιστημονικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο. Εζησα τη ζοφερή αυτή κατάσταση για πολλά χρόνια, ως καθηγητής και πρόεδρος της Νομικής Σχολής, αλλά και ως πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αντιστάθηκα σε αυτές τις θλιβερές μειοψηφίες και προσπάθησα να μπει επιτέλους μια τάξη.
Ωστόσο, η πρόσφατη κατάληψη χώρου από αναρχική συλλογικότητα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών ξεπέρασε κάθε όριο. Το πόρισμα της επιτροπής Παρασκευόπουλου για τη βία στα ΑΕΙ δε ενίσχυσε τις ανωμαλίες αυτές, αντί να τις περιορίσει.
Ορισμένοι καθηγητές της Φιλοσοφικής επέδειξαν γενναιότητα σχηματίζοντας ανθρώπινη αλυσίδα μπροστά στο γραφείο της γνωστής συλλογικότητας στον χώρο της Σχολής, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τα μέλη της να εισέλθουν. Δυστυχώς όμως πολλές πρυτανικές αρχές και άλλα θεσμικά όργανα δεν έχουν λάβει ανάλογη στάση.
Τα πανεπιστήμια δεν είναι πλέον σε θέση να επιτελέσουν το έργο τους. Είναι καιρός να μπει τάξη. Χρειάζεται για αυτό δραστική παρέμβαση της πολιτείας. Τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να αμυνθούν και να χειριστούν την κατάσταση μόνα τους. Είναι απαραίτητη μια συνολική ανασυγκρότηση του ελληνικού Πανεπιστημίου. Χρειάζεται οργανωμένη φύλαξη των πανεπιστημιακών χώρων, κατά το πρότυπο των μεγάλων πανεπιστημίων της Δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ. Πρέπει να εισέρχονται σε αυτούς μόνο τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και οι άλλοι μόνο με άδεια. Πρέπει να ενεργοποιηθεί η επιβολή των προβλεπόμενων αστικών, ποινικών και πειθαρχικών κυρώσεων σε όσους παρανομούν.
Αμεση να είναι η αποχώρηση όλων των εξωτερικών στοιχείων από τα πανεπιστήμια. Χρειάζεται ακόμη πλήρης ακαδημαϊκή ανασυγκρότηση. Οι σπουδές πρέπει να ολοκληρώνονται σε συγκεκριμένο, εύλογο χρονικό διάστημα, όπως συμβαίνει σε όλον τον κόσμο. Οπως και αντίστοιχα να υπάρχει σοβαρός έλεγχος της συνέπειας των καθηγητών. Θυμίζω ότι οι φοιτητές πρέπει να εκπροσωπούνται στα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου. Ομως, όχι όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά κατ’ εφαρμογή ειδικού νόμου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 16 του Συντάγματος. Δυστυχώς ο νόμος αυτός οργάνωσης των φοιτητικών συλλόγων και συμμετοχής των σπουδαστών σε αυτούς δεν έχει μέχρι σήμερα εκδοθεί.
Η απάντηση σε αυτά τα απαράδεκτα, βίαια, σχεδόν καθημερινά επεισόδια πρέπει να είναι δυναμική και καθολική. Οι φοιτητές μας δικαιούνται μια υψηλού επιπέδου μόρφωση. Οποιος την παρεμποδίζει, δεν πρέπει και δεν μπορεί να έχει θέση στο Πανεπιστήμιο.
Ο Θεόδωρος Φορτσάκης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών και τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών