Η ελληνική πολιτική πραγματικότητα είναι αναμφίβολα συναρπαστική. Ο υπουργός Αμυνας πήρε θάρρος από την εκπαραθύρωση του υπουργού Εξωτερικών και ετοιμάζεται, πάντα σε συνεργασία με τον Πρωθυπουργό, να καταπιεί τους επόμενους. Ο παραιτηθείς υπουργός Εξωτερικών ανακοινώνει την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης κι εμείς ανεβαίνουμε στα κάγκελα επειδή αντέδρασαν οι Τούρκοι. Ο υπουργός Παιδείας ζητά από τους φοιτητές να αντιμετωπίσουν τους παρανομούντες όπως αντιμετώπισε εκείνος τους καταληψίες κι ένας ευρωβουλευτής τον συγκρίνει με τον Αϊνστάιν.
Σε αυτή τη χώρα δεν βαριέσαι ποτέ. Σε άλλες, πάλι, ασχολούνται με βαρετά πράγματα όπως οι εκτιμήσεις ενός 89χρονου διανοουμένου για το μέλλον της Ευρώπης.
Οι φιλελεύθερες πολιτικές ελίτ, είπε ο Γιούργκεν Χάμπερμας σε μια ομιλία που εκφώνησε πριν από λίγες ημέρες στο Μπαντ Χόμπουργκ, επιδιώκουν μια ενισχυμένη ευρωπαϊκή συνεργασία σε τρεις τομείς. Στην εξωτερική και αμυντική πολιτική, με τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού στρατού. Στη μεταναστευτική πολιτική, με την αυστηρή φρούρηση των εξωτερικών συνόρων και τη δημιουργία αμφιλεγόμενων κέντρων υποδοχής στη Βόρεια Αφρική. Και στο εμπόριο, με μια κοινή γραμμή απέναντι στο Brexit και τον Τραμπ.
Με τον τρόπο αυτό όμως, συνέχισε ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος, οι ελίτ και οι υποστηρικτές τους ξεχνούν μια άλλη δέσμευσή τους από τότε που υιοθετήθηκε το ευρώ: να εργαστούν για τη μετατροπή της νομισματικής ένωσης σε μια δυναμική και αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική ένωση. Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει διατυπώσει σχετικές προτάσεις, αλλά το Βερολίνο αντιστέκεται. Και οι Σοσιαλδημοκράτες αδυνατούν να διαμορφώσουν μια κοινή πλατφόρμα μέσω της οποίας να ακολουθήσουν τη βασική τους αποστολή: την τιθάσευση δηλαδή του καπιταλισμού στο επίπεδο όπου οι απορρυθμισμένες αγορές ξεφεύγουν από τον έλεγχο.
Τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα που εκφράζουν τόσο τα αριστερά όσο και τα δεξιά λαϊκιστικά κινήματα αποτελούν ένα φαινόμενο που δεν αντανακλά μόνο έναν ξενόφοβο εθνικισμό, λέει ο Χάμπερμας. Στην Ιταλία, ο ευρωσκεπτικισμός ενώνει δύο ιδεολογικά στρατόπεδα που έχουν τελείως διαφορετική προσέγιση για ζητήματα «εθνικής ταυτότητας». Οι ρίζες του λοιπόν βρίσκονται μάλλον στην αποτυχία του ευρωπαϊκού σχεδίου να ενσωματώσει αρμονικά όλα τα μέλη του και να αποτελέσει μια κερδοφόρα επένδυση για όλους. Η μάχη μεταξύ Βορρά και Νότου συνεχίζεται, απλώς τη θέση των αριστερών λαϊκιστών του ΣΥΡΙΖΑ έχουν πάρει οι δεξιοί λαϊκιστές της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων.
Ετσι έχουν τα πράγματα. Ενώ εμείς ασχολούμαστε με τους εκβιασμούς του Καμμένου και τα πυροτεχνήματα του Κοτζιά, η φιλελεύθερη Ευρώπη δίνει μια πραγματική μάχη επιβίωσης. Αν το μπρα-ντε-φερ μεταξύ Βρυξελλών και Ρώμης δεν οδηγήσει σε έναν συμβιβασμό, που θα έχει στοιχεία τόσο ευελιξίας όσο και πειθαρχίας, η κρίση θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ο Χάμπερμας προειδοποιεί: «Αν με ρωτάτε, όχι ως πολίτη αλλά ως ακαδημαϊκό παρατηρητή, ποιες είναι οι εκτιμήσεις μου, θα πρέπει να παραδεχθώ ότι αυτή τη στιγμή δεν βλέπω ενθαρρυντικές τάσεις».