Μπορεί το κάπνισμα να επηρεάσει την όραση; Η συχνή κατανάλωση ψαριών βοηθά στο να αποκτήσει κανείς μάτια αετού; Η γυμναστική προλαμβάνει νοσήματα των οφθαλμών; Οι καλές, καθημερινές συνήθειες ευνοούν την όραση, σύμφωνα με τους ειδικούς, προειδοποιώντας παράλληλα τους 40ρηδες ότι όσο περνούν τα χρόνια αυξάνουν και οι πιθανότητες να εμφανίσουν οφθαλμοπάθειες.

Αρκεί δε κανείς να αναλογιστεί ότι ένας στους έξι ανθρώπους ηλικίας άνω των 45 ετών πάσχει από απειλητικές για την όραση οφθαλμοπάθειες και ο κίνδυνος να χάσει την όρασή του αυξάνεται καθώς μεγαλώνει. Οπως εξηγεί ο χειρουργός οφθαλμίατρος και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης («NYU Medical School») δρ Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, οι κύριες αιτίες τύφλωσης και χαμηλής όρασης στον δυτικό κόσμο είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, ο καταρράκτης, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και το γλαύκωμα.

ΤΑ ΜΕΤΡΑ. Σύμφωνα πάντως με τον ίδιο, υπάρχουν μέτρα που μπορεί να λάβει κανείς ώστε να προστατέψει τα μάτια του, μεταξύ των οποίων και κάποιες συνήθειες που θα πρέπει να υιοθετούνται από όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία καθώς ευνοούν (και) την όραση. Το παράδειγμα της συστηματικής γυμναστικής είναι ενδεικτικό. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ), η συχνή άσκηση, όπως η βάδιση, μπορεί να ελαττώσει έως 70% τον κίνδυνο ανάπτυξης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδος. Σημαντική εντούτοις είναι η προστασία των ματιών από τη UV ακτινοβολία ακόμη και τον χειμώνα.

Επιπλέον, και στην περίπτωση αυτή η καλή υγεία… σερβίρεται στο καθημερινό μας πιάτο. Πιο συγκεκριμένα, τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα φρούτα και στα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά φαίνεται ότι προστατεύουν από τον καταρράκτη. Και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα των ψαριών μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης εκφύλισης της ωχράς κηλίδος. «Επομένως, όλα πρέπει να υπάρχουν σε επαρκείς ποσότητες στη διατροφή σας» εξηγεί ο δρ Κανελλόπουλος. Αντιθέτως, το κάπνισμα απειλεί (και) την υγεία των ματιών, αφού αυξάνει τον κίνδυνο καταρράκτη (είναι τριπλάσιος σε όσους καπνίζουν πάνω από 15 τσιγάρα την ημέρα), ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδος (ο κίνδυνος είναι 3-5 φορές μεγαλύτερος στους καπνιστές απ’  ό,τι στους μη καπνιστές) και ραγοειδίτιδας.

ΦΛΕΓΜΟΝΗ. Ειδικότερα, η ραγοειδίτιδα είναι «σοβαρή φλεγμονή στη μεσαία περιοχή του ματιού (τον ραγοειδή χιτώνα) και μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη τύφλωση, διότι μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές (π.χ. αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς). Μάλιστα, το κάπνισμα σχετίζεται αιτιολογικά μαζί της» προσθέτει ο ειδικός.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να «σκαλίσει» κανείς και το οικογενειακό, ιατρικό ιστορικό του δεδομένου ότι πολλές οφθαλμικές παθήσεις έχουν μεταξύ άλλων γενετική συνιστώσα. Για παράδειγμα, αν στο οικογενειακό περιβάλλον υπάρχει ένας στενός συγγενής με γλαύκωμα, διατρέχει κανείς 4-9 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να το εκδηλώσει και ο ίδιος.  Πέρα από τις οφθαλμοπάθειες, εξίσου σημαντική είναι η διερεύνηση τυχόν ιστορικού σακχαρώδους διαβήτη και υπέρτασης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το τακτικό ιατρικό τσεκάπ επίσης ωφελεί και την έγκαιρη πρόληψη τυχόν οφθαλμοπάθειας, καθώς οτιδήποτε αρρωσταίνει την καρδιά και τα αγγεία της βλάπτει και τα μάτια. Υπό τα δεδομένα αυτά, είναι αναγκαίος ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου και χοληστερόλης στο αίμα, καθώς και ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης. Πιο συγκεκριμένα, αν ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση αφεθούν χωρίς θεραπεία, μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στα μάτια, όπως η διαβητική και η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια, αντίστοιχα. Μπορεί ακόμα να οδηγήσουν σε προβλήματα, όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδος και η ισχαιμία (μειωμένη αιμάτωση) του αμφιβληστροειδούς. Αναφορικά δε με το τσεκάπ των ματιών, ο ειδικός επισημαίνει ότι ο λεπτομερής έλεγχος των ματιών πρέπει να επαναλαμβάνεται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο χρόνια.