Η εικόνα ισχυρών, ή πρώην ισχυρών, ανδρών με χειροπέδες είναι πάντα εντυπωσιακή. Σε ψυχαναλυτικό επίπεδο, επειδή δίνει ενστικτωδώς την ευκαιρία στον «λαό» να πάρει μια εκδίκηση από τις «ελίτ». Σε πολιτικό επίπεδο, επειδή προσφέρει την αίσθηση ότι σε ένα κράτος δικαίου δεν γίνονται διακρίσεις: όλοι, επώνυμοι και ανώνυμοι, είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.

Η αίσθηση αυτή είναι πολλές φορές παραπλανητική. Το σοκ που προκάλεσε η σύλληψη του Ντομινίκ Στρος-Καν στη Νέα Υόρκη ύστερα από καταγγελία της Ναφισατού Ντιαλό ότι την κακοποίησε δεν είχε τη συνέχεια που του άξιζε: οι δύο πλευρές κατέληξαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό, η αλήθεια δεν έλαμψε και ο πρώην ισχυρός μπορεί πάντα να υποστηρίζει ότι έπεσε θύμα πλεκτάνης και εξευτελίστηκε αδίκως. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία όμως είναι αν οι χειροπέδες συνοδεύουν καταδίκη δικαστηρίου, οπότε οι ενστάσεις είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένες, ή απλές υπόνοιες δικαστικών λειτουργών.

Ο Σταύρος Τσακυράκης ήταν πάντα πολύ επιφυλακτικός με την προσωρινή κράτηση. Οπως έλεγε ο έγκριτος καθηγητής, αποτελεί θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου ότι κανείς δεν στερείται της ελευθερίας του χωρίς απόφαση νόμιμα συνιστάμενου δικαστηρίου. Εξαιρέσεις δικαιολογούνται μόνο σε ακραίες περιπτώσεις. Με βάση τον νόμο, ο κατηγορούμενος δεν πρέπει να είναι απλώς ύποπτος διαφυγής, αλλά να έχει προχωρήσει και σε προπαρασκευαστικές ενέργειες φυγής. Δεν πρέπει να είναι απλώς πιθανόν να διαπράξει νέα αδικήματα, αλλά να είναι πολύ πιθανόν ότι θα τα διαπράξει.

Οι ανακριτές και η εισαγγελέας προφανώς έκριναν ότι ο Γιάννος Παπαντωνίου και η σύζυγός του εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία. Η απόφασή τους όμως επιτρέπει μια δυσπιστία. Το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται ο πρώην υπουργός τελέστηκε πριν από 15 χρόνια. Στο διάστημα που ακολούθησε, είχε προφανώς πολλές ευκαιρίες να διαφύγει. Οσο για νέα αδικήματα, ακόμη και να ήθελε δεν έχει τα μέσα για να τα διαπράξει.

Η δυσπιστία αυτή εντείνεται ακόμη περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψη του τις νωπές ακόμη κραυγές του Παύλου Πολάκη ότι για να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πρέπει να χώσει μερικούς στη φυλακή. Ο λαός θέλει αίμα. Και ο Παπαντωνίου έχει το ιδανικό προφίλ: αλαζόνας, πρώην εκσυγχρονιστής, πρώην κάτοχος ενός υπουργείου όπου η μίζα έρρεε (και ρέει;) σε αφθονία. Και, φυσικά, πρώην άνθρωπος του Σημίτη.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν συντείνει στην ενοχή ή την αθωότητα του κατηγορούμενου. Αυτό θα το κρίνει η Δικαιοσύνη. Παραμένει όμως η αίσθηση ότι η επικοινωνιακή διαχείριση αυτής της πολύκροτης υπόθεσης εκτοπίζει την ουσία. Ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας είχε αποφασίσει πριν από δύο χρόνια να αναβάλει τη διάσκεψη για τις τηλεοπτικές άδειες επικαλούμενος το «αρνητικό κλίμα» που είχε δημιουργηθεί. Να είναι άραγε πάλι κάποιο κλίμα, αναμφισβήτητα τοξικό, που οδήγησε, ή έστω συνέβαλε, στην απόφαση για τις χειροπέδες;