«Τον έρωτα, Κασόγκι μου, πολύ βαριά τον πήρες» θα ‘λεγα, παραλλάσσοντας το μακεδονίτικο τραγούδι για τη Βασιλική, η οποία δόθηκε στον Στέργιο κι εν τέλει αυτοχειριάστηκε, έγκλειστη στο ψυχιατρείο της Βέροιας. Τι σχέση έχει – θα ρωτήσετε – μια πεντάμορφη κοπελίτσα με έναν εξηντάχρονο δημοσιογράφο; Του φτερωτού θεού τα βέλη σε δύο ηλικίες γίνονται φαρμακερά. Κατά την εφηβεία, και όταν πια ο άνθρωπος βλέπει το γήρας να ζυγώνει ολοταχώς και φλέγεται να κάνει μια καινούργια, ύστατη, αρχή. Να μηδενίσει το κοντέρ του.
Το είχε μηδενίσει, μήνες τώρα, το κοντέρ ο Τζαμάλ Κασόγκι. Είχε διαρρήξει τις σχέσεις του με το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας. Είχε μετοικήσει στην Αμερική. Κατήγγελλε συχνά – πυκνά τον διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν – γνωστό και ως MBS, κολλητό με τον Τζάρεντ Κούσνερ, τον σύζυγο της κόρης του Τραμπ κι ας είναι ο ένας μουσουλμάνος κι ο άλλος εβραίος. Μαστίγωνε ο Κασόγκι με τα άρθρα του τον νεαρό πρίγκιπα, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία παριστάνοντας τον εκσυγχρονιστή και σύντομα αποδείχθηκε πιο στυγνός από όλους του τους προκατόχους… Είχε αναδειχθεί στην ισχυρότερη μάλλον φωνή της αντιπολίτευσης. Καλούσε για ουσιαστική φιλελευθεροποίηση της πατρίδας του, ζητούσε από τη διεθνή κοινότητα να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο ίδιος είχε αποτινάξει – έτσι πίστευε τουλάχιστον – οριστικά τα δεσμά του. Γευόταν μια καινούργια ζωή. Ηταν παράφορα ερωτευμένος με την τριανταεξάχρονη Χατιτσέ Τσενγκίζ. Σχεδίαζαν να παντρευτούν, να αγοράσουν ένα ωραίο σπίτι στον Βόσπορο, να λουλουδιάσουν – και να καρποφορήσουν, γιατί όχι; – στην Τουρκία.
Κάποιες τυπικότητες τούς χώριζαν από την ολοκλήρωση του ονείρου τους. Επρεπε ο Τζαμάλ να προσκομίσει ένα διαζευκτήριο, μια απόδειξη πως είχε οριστικά χωρίσει από την προηγούμενή του σύζυγο, προκειμένου να ξαναντυθεί γαμπρός. Ετσι επισκέφθηκε, μετά φόβου Θεού, το προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
Τον υποδέχθηκαν, την πρώτη φορά, όπως τού άξιζε. Ως ευυπόληπτο πολίτη. Ως διεθνούς ακτινοβολίας διασημότητα, για να μη μασάμε τα λόγια μας. «Πρέπει να μας ταχυδρομήσουν από το Ριάντ τα έγγραφα…» του είπαν. «Ας όψεται η γραφειοκρατία… Θα μάς κάνετε τη χάρη να ξανάρθετε την επόμενη Τρίτη;». Ο Τζαμάλ Κασόγκι το βρήκε λογικό, συγκατένευσε.
Εστάλη σήμα στη Σαουδική Αραβία. Αντί όμως να ετοιμάσει το ληξιαρχείο το απαραίτητο χαρτί, ετοιμάστηκε ο ιατροδικαστής με το πριόνι. Το ειδικό πριόνι που διαμελίζει ανθρώπους. «Νεκρούς ανθρώπους» θα όφειλε να έχει διευκρινίσει ο κατασκευαστής του. Στις 2 Οκτωβρίου τα χαράματα, ο ιατροδικαστής προσγειώθηκε στην Κωνσταντινούπολη με ιδιωτικό τζετ, συνοδευόμενος από καμιά δεκαπενταριά σκληροτράχηλους ασφαλίτες. Κατευθύνθηκαν προς το προξενείο για να περιμένουν εκεί τον Κασόγκι.
Τι το ‘θελες, Τζαμάλ, να μπεις στη φάκα; Υπολόγιζες πως θα σε προστάτευε η φιλία σου με τον Ερντογάν; Εκτιμούσες – σωστά – ότι τυχόν απαγωγή σου, πόσω δε μάλλον δολοφονία σου, περισσότερο θα ζημίωνε το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας παρά θα το ωφελούσε; Πίστευες αφελώς, εσύ ο τετραπέρατος, ότι οι ανθρώπινες σχέσεις διέπονται από τη λογική;
Τρισχειρότερα, φίλε μου. Είχες την αυταπάτη πως εσένα, με τόσο βαρύ όνομα, δεν θα τολμούσαν να σε βλάψουν.
Τζαμάλ Κασόγκι, μέλος απ’ τις φασκιές της σαουδαραβικής αφρόκρεμας. Εγγονός του προσωπικού γιατρού του πρώτου βασιλιά. Ανιψιός του Αντνάν Κασόγκι, του πλέον περιβόητου έμπορου όπλων κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Ξάδελφος του Ντοντί Φαγέντ, του τελευταίου έρωτα της Νταϊάνας. Δημοσιογράφος με λαμπρές σπουδές, εκπρόσωπος Τύπου – όχι πολύ παλιά – της χώρας του στη Δύση, καναλάρχης. Ανέγγιχτος εξ αίματος και λόγω βιογραφικού.
Δεν ήξερες τάχα πώς εφαρμόζεται ο νόμος του Ισλάμ από τις Αρχές της πατρίδας σου; Δεν είχες δει λιθοβολισμούς και ακρωτηριασμούς στις πλατείες, αποτρόπαιες τιμωρίες για εγκλήματα πολύ ελαφρύτερα από την προδοσία του θρόνου με την οποία η αφεντιά σου βαρυνόταν; Εσύ δεν είχες ολόθερμα συμπαρασταθεί στην τραγωδία του λαού της Υεμένης, που κυριολεκτικά τον εξανδραπόδισε ο σαουδαραβικός στρατός; Εσύ λάβρος δεν καυτηρίαζες το κατά συρροήν μπουντρούμιασμα ακτιβιστών – ακόμα και ιερέων -, που τόλμησαν να άρθρωσουν λόγο έστω κι εμμέσως αντιπολιτευόμενο;
«Εγώ όμως διάγω αυτοεξόριστος σε ανοιχτές, δημοκρατικές κοινωνίες…» θα μου ‘λεγες, αποφεύγοντας – από σεμνότητα – να επικαλεστείς το όνομά σου. «Το καλό που σου θέλω! Το προξενείο είναι σαουδαραβικό έδαφος!» θα σου απαντούσα. Ο έρωτας – φευ – θα σκέπαζε τα λόγια μου.
Σού τηλεφώνησε, εκείνο το πρωί, αυτοπροσώπως ο MBS. Σε κάλεσε να επαναπατριστείς, «αν έρθεις πίσω, ψωμί κι αλάτι» ίσως να σου έταξε. Απέρριψες διαρρήδην την πρότασή του, «για κορόιδο με περνάει;» αναρωτήθηκες. Και πήγες έπειτα και χώθηκες ντουγρού στο στόμα του θηρίου. Ο έρωτας αποβλακώνει;
Σκέφτομαι την καλή σου. Να ξεροσταλιάζει με τις ώρες έξω από το προξενείο. Να κοιτάει πότε το ένα, πότε το άλλο, τα δύο κινητά που τής είχες δώσει, ματαίως ελπίζοντας σε κάποια κλήση, σε ένα μήνυμα έστω. Να βαράει στο τέλος τα κουδούνια – «Κασόγκι; Ποιος Κασόγκι; Δεν βρίσκεται κανένας τέτοιος εδώ μέσα…» να της απαντάει βαριεστημένα ο θυρωρός.
Σκέφτομαι τον κομπάρσο της δολοφονίας σου, που τον διέταξαν να φορέσει τα ρούχα σου και να βγει από την πίσω πόρτα για να τον πάρουν οι κάμερες, μήπως και πείσει το σενάριο ότι ο Τζαμάλ Κασόγκι έφυγε ζωντανός από το προξενείο.
Φαντάζομαι και ανατριχιάζω τις τελευταίες σου στιγμές. Πότε ακριβώς η αβάσταχτη οδύνη διαδέχθηκε την έκπληξή σου που εκείνοι οι βρωμύλοι μπράβοι τόλμησαν να σηκώσουν χέρι επάνω σου; Πρόφτασες να αντισταθείς καθόλου, να υπερασπιστείς απεγνωσμένα τον εαυτό σου; Ή σε νάρκωσαν αιφνιδιαστικά; Σε τεμάχισαν πράγματι ζωντανό; Για ποιο λόγο να κάνουν κάτι τέτοιο; Για επιστήμονες μιλάμε εδώ, όχι για μανιακούς σφαγείς. Τα κομμάτια σου απλώς θα τα εξαφάνιζαν ευκολότερα παρά το σώμα σου αρτιμελές. Δεν αποκλείεται ωστόσο και να σε βδελύσσονταν προσωπικά. Για την αναίδεια. Για την έπαρσή σου. Για τη φιλοδοξία σου να ευτυχήσεις κόντρα στον Οίκο των Σαούντ.
Ο θάνατός σου, Τζαμάλ, έφερε εντυπωσιακό πολιτικό αποτέλεσμα. Οι μεγαλόσχημοι που αδιαμαρτύρητα κατάπιναν την κάμηλο της Υεμένης – ας όψονται οι εμπορικές συμφωνίες δισεκατομμυρίων με τους Σαουδάραβες – διυλίζουν τώρα τον δικό σου χαμό. Ο Ερντογάν κινείται προσεκτικότατα για να αποκομίσει το μέγιστο δυνατό όφελος, για να προωθήσει το όνειρό του να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου. Το Ιράν δεν πιστεύει στο ουρανόπεμπτο δώρο – ποια είναι τώρα η χώρα – δαίμονας στη Μέση Ανατολή; Ακόμα και ο πρόεδρος Τραμπ δηλώνει εξαιρετικά θορυβημένος. Θα έχει διατάξει τον γαμπρό του να κόψει τα πολλά νταραβέρια με τον MBS. Προσωρινά τουλάχιστον.
Αξιζε άρα η θυσία σου; Χαίρεται η ψυχή σου αν υπάρχει κάπου; Δεν σε κόβω – χωρίς παρεξήγηση – για τύπο ο οποίος θα μαρτυρούσε αυτοβούλως για τα ιδανικά του. Που θα γινόταν παρανάλωμα για το μέλλον των άλλων. Τη δική σου ελευθερία επεδίωκες. Τη δική σου χαρά κυνηγούσες πρωτίστως. Για αυτό σου λέω: Τον έρωτα, Κασόγκι μου, πολύ βαριά τον πήρες…