Τουλάχιστον τρία εκατοστά προς τα νοτιοδυτικά (!) μετακινήθηκε η Ζάκυνθος από τον μεγάλο σεισμό μεγέθους 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε τα ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής. Αυτό υποστηρίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών δρ Αθανάσιος Γκανάς επικαλούμενος τις αναλύσεις δορυφορικών εικόνων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος. Ο σεισμός προκλήθηκε στο δυτικό τμήμα του λεγόμενου Ελληνικού Τόξου (δηλαδή πάνω στα ρήγματα που το συγκροτούν). Πρόκειται για το σημείο όπου η αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα βυθίζεται κάτω από την ευρασιακή και συγκρούονται κινούμενες προς αντίθετες κατευθύνσεις. Η αφρικανική κινείται βορειοανατολικά και η ευρασιακή νοτιοδυτικά. Με τα έως τώρα δεδομένα, ο μηχανισμός γέννησης του σεισμού δείχνει δύο ρήγματα. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Θανάση Γκανά, «οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ξεκάθαρη εικόνα για το ποιο ρήγμα τον προκάλεσε».

ΑΣΠΙΔΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ. Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν τον σεισμό της Παρασκευής επιφανειακό: το εστιακό του βάθος δεν ξεπερνάει τα 10 χλμ., ενώ το επίκεντρό του ήταν στη θαλάσσια περιοχή 50 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης της Ζακύνθου. Μάλιστα προκλήθηκε και τσουνάμι ύψους γύρω στα 70 εκατοστά, σύμφωνα με τον Ευθύμιο Λέκκα, που έφθασε στην Ιταλία σε 56 λεπτά. Ετσι, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ/ καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας, οι ασυνήθιστα μικρές ζημιές που προκλήθηκαν από έναν τόσο μεγάλο σεισμό οφείλονται στα εγκάρσια ρήγματα. «Καθώς τα σεισμικά κύματα κινούνταν προς βορρά, τα εγκάρσια ρήγματα που έπαιξαν τον ρόλο του αποσβεστήρα και του ανακλαστήρα ανέκοψαν ένα μέρος της ενέργειας που κατευθυνόταν προς τη Ζάκυνθο» εξηγεί.

Η ΘΑΛΑΣΣΑ. Από την πλευρά του, ο διευθυντής του Κέντρου Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Γεράσιμος Παπαδόπουλος βάζει άλλη μια παράμετρο. «Μια και ο σεισμός προκλήθηκε σε θαλάσσια περιοχή, υπήρξε μια απόσταση ασφαλείας, με τη θάλασσα να λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας» αναφέρει. «Το γεγονός ότι τη γλιτώσαμε στη Ζάκυνθο δεν πρέπει να μας εφησυχάζει» τονίζει ο καθηγητής Σεισμολογίας / διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Ακης Τσελέντης. «Υπάρχουν πόλεις στον ελλαδικό χώρο με τεράστια σεισμική επικινδυνότητα».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωφυσικής στο ΑΠΘ Κώστα Παπαζάχο η απόσταση των 50 χλμ. λειτουργούσε ως δικλίδα ασφαλείας. Οπως λέει: «Αν ήταν μικρότερη, τότε οι σεισμικές κινήσεις θα ήταν δεκαπλάσιες».

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΝΤΟΜΙΝΟ. Κατά τον Κώστα Παπαζάχο η περιοχή έχει ιστορικό διέγερσης γειτονικών ρηγμάτων ή γειτονικών τμημάτων του ίδιου ρήγματος. Ετσι, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, ακόμη και το ενδεχόμενο ενός ντόμινο. Οπως επισημαίνει, ο σεισμός της Καλαμάτας μεγέθους 6,4 (1997) οδήγησε λίγες μέρες αργότερα στον σεισμό των Στροφάδων μεγέθους 6,6 Ρίχτερ. «Αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, αλλά πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση» συμπληρώνει.

Στο μεταξύ, η Ζάκυνθος εξακολουθεί να «χορεύει» και κηρύχθηκε, όπως αναφέρει ο δήμαρχος του νησιού Παύλος Κολοκοτσάς σε τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, σήμερα, για καθαρά ψυχολογικούς λόγους δεν θα λειτουργήσουν τα σχολεία. Εως χθες το μεσημέρι είχαν γίνει γύρω στους 150 μετασεισμούς με τον μεγαλύτερο να είναι της τάξης των 5,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Οι σεισμολόγοι είναι επιφυλακτικοί σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του φαινομένου. Πολλοί, όπως ο Ευθύμιος Λέκκας θεωρούν πως την κατάσταση θα εκτόνωνε ένας σεισμός μεγέθους 5,8 ή τρεις σεισμοί των 5 βαθμών. Ωστόσο υπάρχουν κι άλλοι, όπως ο διευθυντής Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Βασίλης Καραστάθης (μετά τον σεισμό εγκατέστησε έξι νέους σεισμογράφους στην περιοχή) οι οποίοι θεωρούν πως ο μεγάλος κίνδυνος έχει περάσει. Σύμφωνα με τον δήμαρχο του νησιού, 80 σπίτια υπέστησαν ζημιές (είναι επισκευάσιμα). Ρωγμή – καθίζηση σε πλάτος 50 μέτρων υπέστη και ο μόλος του λιμανιού.