«Την ώρα που έμπαινε βιαστικός ο Μπακογιάννης στην πολυκατοικία του γραφείου, οι δύο τον ακολούθησαν γρήγορα. Η κοπέλα είχε ανοίξει την πόρτα του ασανσέρ στον Μπακογιάννη, του χαμογελούσε. “Ο κύριος Μπακογιάννης;”. Γύρισε, καταπρόσωπο, ενοχλημένος. Η κοπέλα έμεινε ακίνητη. Υστερα άφησε την πόρτα του ασανσέρ να κλείσει».

Ετσι περιγράφει ο Κώστας Κουφοντίνας τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη στο βιβλίο του «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη». Θυμήθηκα τη σκηνή της δολοφονίας, με αφορμή τη νέα άδεια, εξαήμερη αυτή τη φορά και «επετειακή», που πήρε ο εκτελεστής της 17Ν από τις φυλακές – ξενοδοχείο, όπου φιλοξενείται. Εκείνο το «καταπρόσωπο» συνάδει με την προκήρυξη της 17Ν («ο απατεώνας Μπακογιάννης όπως και όλοι οι άλλοι δέχθηκε όλες τις σφαίρες από μπροστά»), ενώ στην πραγματικότητα το άοπλο θύμα δέχτηκε δύο σφαίρες στην πλάτη και μία πλάγια πίσω.

Η εκτέλεση δεν περιγράφεται, μόνον ο τρόπος διαφυγής των εκτελεστών. Σε ολόκληρο το βιβλίο κανένα θύμα των εκτελεστών δεν δέχεται «σφαίρα». Κυρίως μνημονεύονται οι σφαίρες που δέχονται οι τρομοκράτες από αστυνομικούς και λιγότερο συχνά οι δικοί τους πυροβολισμοί κατά αστυνομικών.

Η αποσιώπηση δεν είναι τυχαία, αν τη συγκρίνει κανείς με την αντίστροφη εικόνα, δηλαδή την αναφορά στον φόνο του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά από σφαίρα αστυνομικού στις 17 Νοεμβρίου 1985, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Γράφει ο Κουφοντίνας: «Νέος άνθρωπος νεκρός. Από σφαίρα αστυνομικού. […] Μιχάλης Καλτεζάς, δεκαπέντε χρόνων». Η σημειολογική αντίθεση με τους φόνους της 17Ν, όσον αφορά το θύμα, τον θύτη, τις συνθήκες και την ημερομηνία (πβ. τον τίτλο του βιβλίου), είναι πασιφανής.

Η κυβέρνηση, που επίσης διακρίνει τη βία σε καλή και κακή, φρόντισε να αναγνωρίσει, μέσω των νομοθετημάτων και των αποφάσεών της, την ιδεολογική προσφορά του αρχιεκτελεστή. Μήπως ο Κώστας Ζουράρις, ο οποίος υποστήριξε, ως μάρτυρας υπεράσπισης του «ευπατρίδη» Αλέξανδρου Γιωτόπουλου στη δίκη της 17Ν, ότι η δράση του Γιωτόπουλου και του Κουφοντίνα εντάσσεται «στη μεγάλη χορεία των επαναστατικών διαδικασιών», δεν έγινε υφυπουργός Παιδείας;

Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης