Η ερχόμενη χρονιά της κρίσης για την Ευρώπη

Πολιτικά, το 2019 θα είναι μια εξαιρετικά σημαντική χρονιά για την ΕΕ. Η Βρετανία αναμένεται να την εγκαταλείψει στις 29 Μαρτίου του 2019. Και, μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου, σχεδόν όλες οι σημαντικές ηγετικές θέσεις στους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα αλλάξουν χέρια. Θα διοριστούν νέοι πρόεδροι της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα επιλεγεί νέος Υπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Αν τα εθνικιστικά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα γίνουν η μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο, οι διορισμοί αυτοί μπορεί να σημάνουν μια απότομη ρήξη με το παρελθόν.

Περιττό να πούμε πως οι ευρωεκλογές θα έχουν ευρύτατες συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο. Ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ τρέφει τόση περιφρόνηση για την ΕΕ, που πολλοί μιλούν σήμερα για «το τέλος της Δύσης». Μια ολοένα και πιο ρεβανσιστική Ρωσία διεξάγει πολέμους κατά μήκος της ευρωπαϊκής περιφέρειας και στη Συρία. Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει στην οδό του απολυταρχισμού. Και η Κίνα απαιτεί αναγνώριση ως παγκόσμια δύναμη.

Ακόμα χειρότερα, η πρόσφατη απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 1987 για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς εγείρει τον κίνδυνο μιας νέας κούρσας εξοπλισμών. Και συμπίπτει με μια κλιμακούμενη κλιματική κρίση και μια διεθνή αναμέτρηση για την κυριαρχία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, οι κίνδυνοι της οποίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι.

Σε αυτό το ζοφερό φόντο τίθεται το ερώτημα: τι θα απογίνει η Ευρώπη; Θα καταφέρουν οι Ευρωπαίοι να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, ή μήπως θα τους κάνει ο διχασμός τους ακόμα πιο εξαρτώμενους από άλλες δυνάμεις;

Τα φιλευρωπαϊκά κόμματα πρέπει να καταστήσουν τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας. Ειδάλλως, θα υποστούν συντριπτική ήττα στα χέρια των νέων εθνικιστών. Οι εθνικιστές θέλουν να επιστρέψουμε στο παρελθόν. Εναπόκειται στους φιλευρωπαίους να προτείνουν λύσεις για το μέλλον.

Προσωπικά, βλέπω στις ευρωεκλογές του Μαΐου ένα προμήνυμα μεγάλων αλλαγών στην Ευρώπη. Καλώς ή κακώς, το ζήτημα της ίδιας της Ευρώπης έχει πολιτικοποιηθεί, και τώρα πρέπει να κριθεί. Είτε θα υπάρξει αναγέννηση του εθνικισμού ή θα νικήσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο η δημοκρατία και η ενότητα. Δυστυχώς, οι φιλευρωπαίοι δεν μπορούν να ελπίζουν στην οποιαδήποτε βοήθεια από το εξωτερικό. Στην πραγματικότητα, ισχύει το αντίθετο: η Ευρώπη πρέπει να επαγρυπνεί για προσπάθειες ξένων παρεμβάσεων στις υποθέσεις της -συμπεριλαμβανομένων των εκλογών της.

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πολλή συζήτηση για το υποτιθέμενο «δημοκρατικό έλλειμμα» της ΕΕ. Αλλά η μάχη για μια πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπεί στην πραγματικότητα μια μεγάλη ευκαιρία για τη δημοκρατία. Οι φιλευρωπαίοι πρέπει απλώς να ξυπνήσουν εγκαίρως ώστε να την αδράξουν -ειδάλλως θα το κάνουν αυτό οι εχθροί της Ευρώπης.