Ανησυχητικές παραμένουν οι επιδόσεις της Ελλάδας στον τομέα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων, με αποτέλεσμα να αποτελεί ουραγό στην Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι την τελευταία πενταετία 300 ασθενείς ταξίδεψαν στο εξωτερικό, σε εξειδικευμένα κέντρα, ώστε να υποβληθούν σε μεταμόσχευση, ενώ άλλοι 700 αναγκάστηκαν να βγάλουν εισιτήριο για επανέλεγχο.

Τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμόσχευσης – που εορτάζεται κάθε χρόνο την 1η Νοεμβρίου – καταγράφουν το ελληνικό έλλειμμα. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας και σύμφωνα με αισιόδοξες εκτιμήσεις αντιστοιχούν 4,68 δότες ανά ένα εκατ. πληθυσμού, όταν στην Ισπανία ο αντίστοιχος αριθμός είναι 43,8 δότες, στην Κροατία 39,52 και στην Πορτογαλία 37,72.

ΠΤΩΣΗ. Ελεύθερη πτώση καταγράφεται όμως και στον αριθμό μεταμοσχεύσεων: έτσι, το 2016 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα 151 μεταμοσχεύσεις και 51 δωρεές οργάνων, όταν την ίδια χρονιά στο Βέλγιο μεταμοσχεύθηκαν 1.023 ασθενείς (και καταγράφηκαν 351 δωρεές οργάνων) και στην Πορτογαλία έγιναν 846 μεταμοσχεύσεις (και 337 δωρεές οργάνων).

Το επόμενο έτος έκλεισε με θετικό πρόσημο – πραγματοποιήθηκαν 212 μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα -, εφέτος όμως η πορεία δεν εξελίσσεται το ίδιο δυναμικά. Είναι ενδεικτικό ότι έως τις αρχές Ιουνίου είχαν γίνει στην Ελλάδα μόλις 40 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων από πτωματικούς δότες και 66 συνολικά (συμπεριλαμβανομένων και των μεταμοσχεύσεων νεφρού από ζώντα δότη), με αποτέλεσμα να αντιστοιχεί μόλις 1,5 δότης ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Με τα δεδομένα αυτά, η καλύτερη χρονιά για τον τομέα των μεταμοσχεύσεων στην ιστορία ήταν το 2008, όταν πραγματοποιήθηκαν 318 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων και καταγράφηκαν 8,9 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Δέκα χρόνια μετά, το ρεκόρ αυτό δεν έχει καταρριφθεί.

Ομως, πίσω από τους αριθμούς και τα στατιστικά δεδομένα κρύβονται ανθρώπινες ιστορίες αγωνίας, καθώς οι ασθενείς «στοιβάζονται» σε λίστες αναμονής περιμένοντας το πολυπόθητο μόσχευμα.

«Στην Ελλάδα η αναμονή στη λίστα για μεταμόσχευση νεφρού ξεπερνά τα 10 χρόνια και στη λίστα αναμονής βρίσκονται 1.250 νεφροπαθείς. Ζούμε σε μια χώρα όπου διαχρονικά οι κυβερνήσεις έχουν εκτός των σχεδιασμών τους τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις και υποβαθμισμένο τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ)», επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Νεφροπαθών Νομού Θεσσαλονίκης Χρήστος Καραγκιόζης.

Μοιραία οι ασθενείς αυτοί μένουν «εγκλωβισμένοι» στη διαδικασία των τακτικών συνεδριών αιμοκάθαρσης. Αυτός είναι και ο λόγος που οι οργανώσεις των νεφροπαθών στην Ελλάδα ζητούν την άμεση εκπόνηση εθνικού σχεδίου για τις μεταμοσχεύσεις. «Η επίλυση του προβλήματος των μεταμοσχεύσεων έχει σημαντικό όφελος και για τα δημόσια οικονομικά, αφού αν αυξήσουμε κατά 100 τις μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα σε βάθος πενταετίας, θα εξοικονομηθούν πάνω από 100.000.000 ευρώ. Η έκδοση, επιτέλους ύστερα από έξι χρόνια, της κάρτας δότη από το υπουργείο Υγείας αποτελεί θετική εξέλιξη. Καλούμε την κυβέρνηση να προχωρήσει θαρραλέα και να θεσμοθετήσει εθνικό σχέδιο για τις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας» συμπληρώνει.

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ. Σε κάθε περίπτωση, και σύμφωνα με τον ΕΟΜ, το μεγάλο στοίχημα της πολιτείας είναι να δημιουργήσει μια συνθήκη εμπιστοσύνης στους πολίτες, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των δοτών. Οπως προκύπτει από εκτιμήσεις του Οργανισμού ο αριθμός δοτών στην Ελλάδα θα μπορούσε να αυξηθεί σε 14,2 ανά εκατομμύριο πληθυσμού και να πραγματοποιούνται ετησίως 470 μεταμοσχεύσεις ανά έτος. Ομως για να γίνει πραγματικότητα αυτός ο στόχος αποτελεί προϋπόθεση και η βελτίωση των διαδικασιών εντοπισμού δυνητικών δοτών.