Το προδοτικό πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου προκάλεσε 91 νεκρούς και 250 τραυματίες. Οι περισσότεροι αστυνομικοί της φρουράς του Προεδρικού Μεγάρου, τους οποίους έθαψαν σε ομαδικούς τάφους. Ορισμένοι από τους νεκρούς του πραξικοπήματος δεν τους αναζήτησε κανείς. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα οι τάφοι τους στο Νεκροταφείο Λευκωσίας με την ένδειξη «άγνωστος». Πιθανολογείται ότι οι νεκροί αυτοί προέρχονται από Ελλαδίτες της Εθνικής Φρουράς.

Σημαντικό ρόλο στην προδοσία (όπως αναφέρεται στον Φάκελο της Κύπρου) έπαιξε και ο τότε διοικητής της 32ας Μοίρας Καταδρομών, συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Κομπόκης. Αυτός διέταξε τους άνδρες του να κινηθούν εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου στη Λευκωσία. Ενας από τους λοκατζήδες, ο Σωτήρης Αδάμος Κωνσταντίνου, δεν υπάκουσε στις διαταγές του. Βρέθηκε μέσα στο στρατόπεδο νεκρός. Κάποιος τον λόγχισε στην πλάτη. Ουδείς έδωσε εξηγήσεις για τη δολοφονία αυτή.

Ο χουντικός πραξικοπηματίας Κομπόκης καταθέτοντας στην Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρο αποκάλυψε κάτι το οποίο αγνοούσε η κυπριακή κυβέρνηση. Οτι έστελναν στην Κύπρο στρατιώτες (με κυπριακές ψεύτικες ταυτότητες και με κυπριακά ονόματα) που δεν συμπαθούσε στην Αθήνα η δικτατορία: με απύθμενο θράσος ο συνταγματάρχης των Καταδρομών Κομπόκης περιγράφει στην Εξεταστική Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρο (σ.σ.: κρατείται ως έχει η ορθογραφία και η σύνταξη):

Κωνσταντίνος Κομπόκης: «Στην Κύπρο ετοποθετήθην τον Αύγουστο του 1972 ως αντισυνταγματάρχης διοικητής των μονάδων καταδρομών Κύπρου. Αυτός ο πομπώδης τίτλος σημαίνει απλά ως διοικητής συντάγματος καταδρομών των τριών ταγμάτων, που σε περίοδο ειρήνης είχε 600, 700 άντρες, καταδρομείς και σε περίοδο πολέμου προεβλέπετο να έχει περί τους 1500. Θα σας πω με λίγα λόγια πώς παρουσιάζετο η κατάστασις από τότε μέχρι τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου. Κατ’ αρχήν στον χώρο της Εθνικής Φρουράς η κατάσταση με λίγες λέξεις ήτο η εξής: Από πλευράς εκπαιδεύσεως οι μονάδες βρίσκονταν σε αρκετά καλό σημείο. Από πλευράς στελεχώσεως είχαμε προβλήματα διότι οι εξ Ελλάδος αξιωματικοί δεν υπερέβαιναν τους 5, 7 κατά μονάδα, αντί των 25, 30 τουλάχιστον. Δηλαδή είχαμε διοικητή, υποδιοικητή μονάδος και δύο έως τρεις διοικητάς λόχων εξ Ελλάδος, όλοι οι υπόλοιποι αξιωματικοί ήταν έφεδροι Κύπριοι. Από πλευράς οπλισμού είχαμε κυριολεκτικά χάλια. Είχαμε οπλισμό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τυφέκια επαναληπτικά, για όσους από σας γνωρίζουν, αντί των αυτομάτων που υπήρχαν ήδη εκείνη την εποχή, σχεδόν στους περισσοτέρους στρατούς του κόσμου. Εκεί που αισθανόμεθα κάπως καλύτερα από πλευράς οπλισμού ήταν το πυροβολικό μας, το οποίο ναι μεν ήταν παλαιό, τα 25λιτρα πυροβόλα, αλλά είχαμε αρκετούς σωλήνες πυροβολικού, αρκετά πυροβόλα, δυνάμεως περίπου σώματος στρατού. Αυτός ο οπλισμός είχε μείνει κάτω στην Κύπρο από τη Μεραρχία η οποία ανεκλήθη παλαιότερα, όπως ξέρετε, για να χρησιμοποιηθεί για την Εθνική Φρουρά. Από πλευράς ποιότητος, όχι ποσότητος, θα χρησιμοποιήσω άλλη λέξη, από πλευράς στελεχών θα ήθελα από την αρχή να σας αναφέρω ότι έναντι των 300, 350 στελεχών εξ Ελλάδος, αξιωματικών Ελλαδιτών, μόνον 25, 30 ήταν περίπου χουντικοί, να χρησιμοποιήσω τη λέξη, ή δικτατορικοί. Οι υπόλοιποι δεν είχαν σχέση με τη δικτατορία. Ενα μεγάλο ποσοστό από αυτούς εστέλλετο εις την Κύπρον, για να μην τοποθετηθεί σε μονάδες ή σε θέσεις καίριες στον ελληνικό στρατό που θα επηρέαζαν τη δουλειά της δικτατορίας. Οι περισσότεροι εκ των αξιωματικών που επρόσκειντο στη δικτατορία ήταν τοποθετημένοι σε Δεύτερα Επιτελικά Γραφεία και όχι σε μονάδες, πλην ελαχίστων. Αυτή είναι η γενική εικόνα της Εθνικής Φρουράς».

Ηταν εκπληκτικό αυτό που αποκάλυψε ο πραξικοπηματίας Κομπόκης. Η χούντα των Αθηνών φοβόταν πραξικόπημα από αντιφρονούντες στρατιώτες – κληρωτούς. Και όσους τους είχαν φακελώσει (γιατί το φακέλωμα για τα πολιτικά φρονήματα ήταν το καλύτερο σπορ της δικτατορίας) ως μη αρεστούς στη δικτατορία δεν τους έβαζαν σε μονάδες του Ελληνικού Στρατού αλλά τους έστελναν για να τους ξεφορτωθούν στην Κύπρο.

Στη Λευκωσία, σε ένα παλαιό στρατόπεδο που χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί ως νοσοκομείο (κατά τη διάρκεια της βρετανικής κατοχής), το «BMH», είχε τη βάση της η 21η Επιλαρχία Αναγνωρίσεως (21 ΕΑΝ) με κάτι λαστιχοφόρα άρματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα Marmon-Herringkton. Η μονάδα αυτή αποτελείτο από κληρωτούς και αξιωματικούς εξ ολοκλήρου από την Ελλάδα. Στην 21η ΕΑΝ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας είχαν παρατηρηθεί τα περισσότερα αντιχουντικά κρούσματα. Δηλαδή στρατιώτες (που έκαναν τη θητεία τους) έγραφαν με ξιφολόγχη πάνω στα άρματα (που είχαν… κίτρινο χρώμα) «Κάτω η Χούντα». Ηταν από τους κληρωτούς που έστελναν στην Κύπρο για να τους… ξεφορτωθούν.

«Πάρε μια γραβάτα και τρέξε να ορκιστείς»

Το επίσης εντυπωσιακό στην κατάθεση του πραξικοπηματία καταδρομέα είναι όπως είπε ότι ο Ιωαννίδης δεν ήθελε νεκρό κατά το πραξικόπημα τον Μακάριο. Και ιδού την εντολή που έλαβε από την Αθήνα: «Θα ήθελα να μου εξασφαλίσετε τη ζωή του Μακαρίου και τη διαφυγή του από την Κύπρο. Και μου εξήγησε αμέσως τον λόγο. Εάν σκοτωθεί ο Μακάριος, κατά την ενέργεια αυτή, οι μισοί Κύπριοι θα πρέπει να ξεχάσουμε σχεδόν διά παντός ότι είναι Ελληνες. Θα μας μισήσουν κυριολεκτικά. Λατρεύουν τον Μακάριο και θα μας θεωρούν δολοφόνους, ενώ μέχρι τώρα μας λένε τουλάχιστον μόνο καλαμαράδες».

Ακόμα και τον Σαμψών ο Κομπόκης τον παρότρυνε για ορκωμοσία. «Πάρε μια γραβάτα και τρέξε να ορκιστείς», του είπε…