Για πολλούς θεωρείται το σημαντικότερο μεταπολεμικό κουαρτέτο στον κόσμο – και αυτή είναι μια εκτίμηση που δύσκολα μπορεί να αρνηθεί κανείς. Επίσης, ο κύκλος τους με τα Κουαρτέτα του Μπετόβεν συχνά αναφέρεται ως ο κορυφαίος στη δισκογραφία. Το Κουαρτέτο Αμαντέους διέγραψε μια τροχιά τεσσάρων δεκαετιών χωρίς αλλαγή μελών στη σύνθεσή του και διακόπηκε μόνο με τον πρώιμο θάνατο ενός εκ των τεσσάρων μουσικών. Οι τρεις που απέμειναν αποφάσισαν, δικαίως, ότι το κενό ήταν αναντικατάστατο και δεν συνέχισαν. Εγιναν θρύλος ήδη στον καιρό τους και ειδικά στο ρεπερτόριο της εποχής από τον Χάιντν μέχρι τον Μπραμς, σε ολόκληρη, δηλαδή, την κλασική και την πρώτη ρομαντική περίοδο. Ανάμεσα στις ηχογραφήσεις τους, αυτός ο κύκλος έχει το πλέον εμβληματικό status και υπήρξε η «απάντηση» σε εκείνον του Ουγγρικού Κουαρτέτου και του Κουαρτέτου της Βουδαπέστης, που κυριαρχούσαν μετά τον Πόλεμο στην μπετοβενική δισκογραφία. Πράγματι, το Αμαντέους έφερε μια καθολική ανανέωση στην ανάγνωση αυτών των έργων σε σχέση με τα προηγούμενα σχήματα και επανακαθόρισε τις κύριες ερμηνευτικές συντεταγμένες αυτών των έργων για πολλά χρόνια. Εδώ, η ενότητα του ήχου αλλά και της αποτύπωσης της δομής των έργων είναι πρωτοφανής και αξεπέραστη, όπως και η αισθητική τους, που θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει ακόμα και μινιμαλιστική σε σχέση με τις κυρίαρχες τάσεις που επικρατούσαν μέχρι και τον Μεσοπόλεμο. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ακλόνητο σημείο αναφοράς που ο χρόνος δεν κατάφερε να το θίξει. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στη Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και στις αρχές εκείνης του ’60 και η ποιότητά τους είναι επίσης αξεπέραστη: η καθαρότητα, η λεπτομέρεια και το βάθος του ήχου όπως τον αποτύπωσαν οι πρωτοπόροι μηχανικοί της DG της «χρυσής εποχής» όχι απλώς δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν σε σχέση με ό,τι ακολούθησε, αλλά υπερνικούν με άνεση κύκλους που ηχογραφούνται ακόμα και σήμερα – όπως άλλωστε και οι ερμηνείες. Και η νέα αυτή έκδοση με άριστη ηχητική επεξεργασία και με την προσθήκη του bluray audio οδηγεί στο maximum της ζωντάνιας ενός κύκλου που δεν θα ήταν υπερβολή κάποιος να πει ότι δικαίως ταυτίστηκε περισσότερο από κάθε άλλον με τα έργα που συγκροτούν το σημαντικότερο σώμα κουαρτέτων στην ιστορία της μουσικής.

Μπραμς. Οι Τέσσερις Συμφωνίες, ορχηστρικά έργα, το Γερμανικό Ρέκβιεμ και κοντσέρτα. Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ, Warner, 6 CD

Αν τα Κουαρτέτα του Μπετόβεν βρήκαν στους Αμαντέους τούς πιο αυθεντικούς ερμηνευτές τους, οι Συμφωνίες του Μπραμς βρήκαν στον Φουρτβένγκλερ τον πιο συγκλονιστικό ρομαντικό υπερασπιστή τους. Αυτό, με την έννοια ότι ο κολοσσός της γερμανικής ερμηνευτικής ξεπερνά τον ανυπέρβλητο πνευματικό δυϊσμό που η μουσική του Μπραμς από τη φύση της περιέχει και τον οδηγεί στον υπερθετικό βαθμό, στρέφοντας την προσοχή του στο αίσθημα μακράν περισσότερο από ό,τι στην ανάλυση. Ο Μπραμς του Φουρτβένγκλερ φλέγεται από την αρχή μέχρι το τέλος. Μπορεί σήμερα αυτό να θεωρείται ίσως ξεπερασμένο από κάποιους, όμως αυτές είναι απλώς τάσεις των καιρών που έρχονται και φεύγουν, υποχωρούν μπροστά στο πρωτογενές και σαρωτικό αποτέλεσμα που συνιστούν αυτές οι ερμηνείες. Ο Φουρτβένγκλερ βρίσκεται στον απόλυτο αντίποδα του Τοσκανίνι και του Ζελ, εκεί όπου η δύναμη αυτής της μουσικής βγαίνει μέσα από τις δομές περισσότερο από καθετί άλλο. Ομως, είτε κανείς προτιμά τον έναν δρόμο είτε τον άλλο, το σίγουρο είναι ότι αν δεν έχει ακούσει τις ερμηνείες του Φουρτβένγκλερ, του λείπει ένας ολόκληρος κόσμος, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη μουσική ερμηνευτική, αλλά και με το σύνολο της εξελικτικής πορείας του ευρωπαϊκού πνευματικού χώρου στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Ο Φουρτβένγκλερ αποτυπώνει σε ήχους μια τέτοια γραμμή αντίληψης του κόσμου, μια πνευματική τάση πολύ ευρύτερη από την ίδια τη μουσική – άλλωστε αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τα λόγια του για τις συμφωνίες του Μπραμς: «Είναι ένα άγριο, φανταστικό, σχεδόν δαιμονικό σύμπαν που δεν έχει εφευρεθεί ή κατασκευαστεί, αλλά που υψώνεται κατευθείαν μέσα από τα χέρια της φύσης». Αυτό ακούς εδώ.