Μεταξύ των γερμανών ηγετών η Μέρκελ αποτέλεσε ένα τριπλό «παράδοξο»: γυναίκα (διαζευγμένη, ξαναπαντρεμένη, χωρίς παιδιά), επιστήμονας (κβαντική χημεία) και Ossi (Aνατολικογερμανίδα). Αυτές οι ποιότητες που την έκαναν αουτσάιντερ στη γερμανική πολιτική σκηνή ήταν και εκείνες που συνέβαλαν στην εντυπωσιακή της άνοδο. Σε όλη την καριέρα της η Μέρκελ χρειάσtηκε να δίνει απαντήσεις. Και έκανε όλους τους μεγαλύτερους και πιο ισχυρούς πολιτικούς – στη συντριπτική τους πλειοψηφία άνδρες – να πληρώσουν μεγάλο τίμημα επειδή την υποτίμησαν.

Η Ανγκελα Δωροθέα γεννήθηκε στο Αμβούργο το 1954. Ο πατέρας της Χορστ Κάσνερ, πάστορας της Λουθηρανικής Εκκλησίας, μετέφερε την οικογένειά του από την άλλη μεριά των συνόρων, στην Ανατολική Γερμανία, λίγες εβδομάδες μετά την γέννηση της Ανγκελα. Εκείνη τη χρονιά, περίπου 200.000 Ανατολικογερμανοί είχαν διαφύγει ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία. Η ασυνήθιστη απόφαση του Κάσνερ του έδωσε το προσωνύμιο «κόκκινος πάστορας». Η φωτογράφος Χερλίντε Κεμπλ τη φωτογράφιζε κάθε χρόνο από το 1991 έως το 2009. «Ποτέ δεν αισθάνθηκα την Ανατολική Γερμανία πατρίδα μου» της είχε πει. «Είμαι σχετικά αισιόδοξη και πάντα πίστευα ότι το μονοπάτι μου στη ζωή θα ήταν ηλιόλουστο, ό,τι κι αν συμβεί. Δεν είχα σκιές στην παιδική μου ηλικία. Και αργότερα έδρασα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη βρίσκομαι σε διαρκή αντιπαράθεση με το κράτος». Η Ανγκελα ήταν ατσούμπαλη – αργότερα αυτοχαρακτηρίστηκε «χαζή στις κινήσεις. Εκείνο που κάνετε όλοι εσείς αυτόματα, εγώ πρέπει πρώτα να το σκεφθώ», έχει πει. Φορούσε άχρωμα ρούχα και είχε ένα εντελώς αδιάφορο κούρεμα. Ομως ήταν πολύ καλή και ενθουσιώδης μαθήτρια. «Τα όπλα της ήταν η ευφυΐα και η δύναμη της θέλησης» λέει συνεργάτης της.

Οι σπουδές. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας και πήρε το διδακτορικό της στην κβαντική χημεία στο Βερολίνο. Εχει παραδεχθεί ότι η συμμετοχή στην Ελεύθερη Γερμανική Νεολαία ήταν «70% οπορτουνιστική», για να μην έχει προβλήματα με τις Αρχές. Το 1977, σε ηλικία 23 ετών, παντρεύτηκε τον φυσικό Ούλριχ Μέρκελ, από τον οποίο χώρισε το 1981. Μέχρι την επανένωση εργάστηκε στην Ακαδημία Επιστημών της Ανατολικής Γερμανίας. Οι συνεργάτες της θεωρούν πως η επιστημονική της καριέρα ήταν το κλειδί για τις πολιτικές της επιτυχίες. «Είναι ο καλύτερος αναλυτής που μπορείτε να φανταστείτε» περιγράφουν. «Πάντα εξετάζει εκδοχές, σενάρια, αντιδράσεις και συμπεράσματα και λέει: νομίζω ότι αυτό θα γίνει. Ποτέ δεν αποφασίζει εν θερμώ». Κάποτε αφηγήθηκε πως ως παιδί στεκόταν στον βατήρα επί μια ώρα σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος κολύμβησης μέχρις ότου, την ώρα που χτυπούσε το κουδούνι για το τελείωμα, τελικά πήδησε στο νερό.

«Δεν είναι γυναίκα έντονων συναισθημάτων. Παρακολουθεί την πολιτική σαν επιστήμονας» λέει ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Die Zeit» Μπερντ Ούλριχ. Και ο σκηνοθέτης Φόλκερ Σκλόντορφ, που τη γνώρισε μετά την ενοποίηση παρατηρεί: «Πριν αντιπαρατεθείς μαζί της, καλύτερα να το σκεφθείς δύο φορές – έχει το ύφος κάποιου που ξέρει ότι έχει δίκιο».

Το μεγάλο βήμα. Η δεύτερη ζωή της Μέρκελ ξεκίνησε την νύχτα τον Νοέμβριο του 1989, όταν έπεσε το Τείχος. Επισκέφθηκε τα γραφεία μιας νέας πολιτικής ομάδας, της Δημοκρατικής Αφύπνισης που βρίσκονταν κοντά στο διαμέρισμά της. «Μπορώ να βοηθήσω;» ρώτησε. Και τα πήγε τόσο καλά, ακόμα και σε κρίσεις, ώστε μετά τις πρώτες ελεύθερες εκλογές προτάθηκε ως εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Λόταρ ντε Μεζιέρ. Εκείνος την εμπιστευόταν απόλυτα, όμως ανέθεσε σε μια συνεργάτιδά του να την πάει για ψώνια και να τη σουλουπώσει εμφανισιακά.

Η είσοδος στη Βουλή. Τον Οκτώβριο του 1990, κέρδισε μια έδρα στη νέα Bundestang. Συστήθηκε μόνη της στον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, ο οποίος σύντομα την έχρισε υπουργό για Θέματα Γυναικών και Νεολαίας. Δεν είχε πολιτική ατζέντα. Μόνο αυτό που ο πολιτικός συντάκτης Καρλ Φλεντμέγερ περιγράφει ως «τέλειο ένστικτο για την εξουσία».

Ο Κολ την παρουσίαζε στους ξένους συνομιλητές του ως αξιοπερίεργο, μειώνοντάς την καθώς την αποκαλούσε «mein Madchen» – το κοριτσάκι μου. Ομως στο υπουργείο ήταν αυστηρή. Και της έδωσαν το παρατσούκλι «Αντζι, το φίδι», επειδή δεν ανεχόταν την κριτική. Ούτε φαίνεται ότι ξέχασε τα λόγια του Κολ. Το 1999 όταν ξέσπασε ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα και ενώ κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει για τον πανίσχυρο Κολ, εκείνη ζήτησε δημόσια την παραίτησή του. Μέσα σε λίγους μήνες η Μέρκελ έγινε πρόεδρος του κόμματος. Και τότε την έμαθαν οι περισσότεροι Γερμανοί. Και άρχισαν να νιώθουν πως εκείνη, μεθοδική, ψύχραιμη, καλή ακροάτρια, όχι ματαιόδοξη με την εμφάνισή της θα τους φροντίσει. Την εξέλεξαν καγκελάριο το 2005. Κάπως έτσι το «κοριτσάκι» του Κολ έγινε για τους γερμανούς ψηφοφόρους, η mutti, η «μητερούλα».