Βιομηχανία «συνοπτικών συμβάσεων» με εταιρείες security για τη φύλαξη κτιρίων, σταθμών, γραμμών και αμαξοστασίων του μετρό, του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και του τραμ έχει στήσει η διοίκηση της εταιρείας Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).

Πρόκειται για βραχύβιες συμβάσεις με συγκεκριμένες εταιρείες οι οποίες κοστίζουν πανάκριβα και υπογράφονται τη στιγμή που εκκρεμεί, για πάνω από ενάμιση χρόνο, η εξαγγελθείσα από το υπουργείο Μεταφορών ανάληψη της φύλαξης των σταθμών από ειδικούς φρουρούς της ΕΛ.ΑΣ.

Συγκεκριμένα, από τον Μάρτιο του 2017 έχει ανακοινωθεί από τον υπουργό Μεταφορών Χρήστο Σπίρτζη η αντικατάσταση των υπαλλήλων των εταιρειών ιδιωτικής φύλαξης των εγκαταστάσεων του μετρό και του ΗΣΑΠ με 200 αστυνομικούς της ΕΛ.ΑΣ. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου ανακοινώθηκε ότι οι 200 αστυνομικοί επρόκειτο να διατεθούν αποκλειστικά για τη φύλαξη των σταθμών, με στόχο να καλυφθούν σημαντικά κενά ασφαλείας που είχαν παρατηρηθεί στη λειτουργία του δικτύου! Επίσης, είχε ανακοινωθεί ότι με τη λύση αυτή επρόκειτο να εξοικονομηθεί ένα ποσό ύψους 4 εκατ. ευρώ! Σήμερα, έναν χρόνο μετά, οι ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης παραμένουν στη ΣΤΑΣΥ, όπως και οι ιδιωτικές εταιρείες καθαριότητας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από την ίδια τη ΣΤΑΣΥ το συνολικό ποσό που διατέθηκε για ιδιωτικές υπηρεσίες φύλαξης από τα τέλη Οκτωβρίου 2017 έως τις αρχές Νοεμβρίου 2018 ανήλθε σε 4.270.409 ευρώ και αφορούσε συνολικά 177 συμβάσεις με εταιρείες security.

ΡΕΚΟΡ. Δηλαδή μέσα σε διάστημα 365 ημερών υπογραφόταν μία σύμβαση ανά 2,06 ημέρες! Με βάση το συνολικό ποσό που διατέθηκε, καθεμία σύμβαση κόστισε κατά μέσο όρο στη ΣΤΑΣΥ 24.126 ευρώ! Ακόμα, περίπου 1,5 εκατ. ευρώ διατέθηκε σε αντίστοιχες συμβάσεις μόνο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2017 (έως τις 23 Μαρτίου 2017), όταν για προηγούμενες αντίστοιχες ετήσιες συμβάσεις το κόστος δεν είχε υπερβεί τα 750.000 ευρώ!

Οι συμβάσεις αυτές προκάλεσαν από το 2017 την παρέμβαση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΣ), η οποία έπειτα από ελέγχους που έκανε στη ΣΤΑΣΥ σε ειδική έκθεσή της, που ολοκληρώθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2018, μεταξύ άλλων διαπιστώνει «παραβιάσεις του εθνικού και του ενωσιακού δικαίου περί των δημοσίων συμβάσεων».

Ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Λειτουργίας Μετρό Αθηνών (ΣΕΛΜΑ) Σπύρος Ρεβύθης, με αφορμή το συγκεκριμένο πόρισμα της ΕΑΑΔΣ, τονίζει ότι «θα πρέπει να παρέμβει ο εισαγγελέας και εφόσον υπάρχουν παραβιάσεις της νομοθεσίας οι υπεύθυνοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν».

Ειδικότερα, σύμφωνα με την επτασέλιδη έκθεση της ΕΑΑΔΣ, που αποκαλύπτουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ», «οι διαδικασίες και οι συμβάσεις που ελέγχθηκαν στην πραγματικότητα αφορούσαν ένα ενιαίο συμβατικό αντικείμενο και δη την κάλυψη των αναγκών της ΣΤΑΣΥ ΑΕ σε υπηρεσίες φύλαξης». Ωστόσο, «αντί να υπάρξει ενιαία διαχείριση του όλου αντικειμένου και δη η προκήρυξη ενός ενιαίου διεθνούς διαγωνισμού – ενδεχομένως κατά τμήματα, κατά τρόπον ώστε να γίνεται σεβαστή η όποια διακριτότητα των επιμέρους υποαντικειμένων -,  η πρακτική που ακολουθήθηκε ήταν η προκήρυξη πλήθους αυτοτελών διαγωνιστικών διαδικασιών».

Οπως επισημαίνεται στην ίδια έκθεση, «η ακολουθητέα πρακτική, ήτοι η προκήρυξη πλήθους αυτοτελών διαγωνιστικών διαδικασιών – κατά την εξέλιξη μάλιστα των οποίων συνήθεις καθυστερήσεις και προβλήματα δημιουργούν την ανάγκη διεξαγωγής επιπλέον διαδικασιών, που καταλήγουν σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό συμβάσεων μικρής χρονικής διάρκειας -, ουσιαστικά εμπίπτει στην έννοια της απαγορευμένης τεχνητής κατάτμησης του αντικειμένου, η οποία και προσκρούει τόσο σε συγκεκριμένες νομοθετικές διατάξεις όσο και στις γενικές αρχές του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων».

ΣΕ ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο μέσα σε μία ημέρα, στις 29 Οκτωβρίου 2018, αναρτήθηκαν στη Διαύγεια οκτώ αποφάσεις, με βάση τις οποίες πιστώθηκε ποσό 97.650 ευρώ που μεταξύ άλλων αφορούσε:

– 23.254,29 ευρώ για τη φύλαξη των αμαξοστασίων Αττικής, Ειρήνης, ΚΕΛ Ειρήνης και Κηφισιάς για διάστημα 11 ημερών και συγκεκριμένα από 13 Ιουνίου 2018 έως 23 Ιουνίου 2018 (ετεροχρονισμένη).

– 23.973.61 ευρώ για τη νυχτερινή φύλαξη αποβαθρών της γραμμής 1 για διάστημα 12 ημερών, δηλαδή από 26 Σεπτεμβρίου 2018 έως και 7 Οκτωβρίου 2018.

– 13.842,81 ευρώ για τη φύλαξη του αμαξοστασίου Σταυρού της ΣΤΑΣΥ για διάστημα 24 ημερών, δηλαδή από τις 26 Σεπτεμβρίου 2018 έως και τις 19 Οκτωβρίου 2018.

– 13.857,06 ευρώ για τη φύλαξη του χώρου καταμέτρησης στον σταθμό Εθνική Αμυνα για διάστημα 24 ημερών, δηλαδή από τις 26 Σεπτεμβρίου 2018 έως και τις 19 Οκτωβρίου 2018.

– 19.295,24 ευρώ για τη φύλαξη του αμαξοστασίου Σεπολίων για διάστημα 24 ημερών, δηλαδή από τις 26 Σεπτεμβρίου 2018 έως και τις 19 Οκτωβρίου 2018.

Παρότι συμβάσεις αυτού του είδους «ακουμπάνε» πλέον σε προγενέστερες συμφωνίες της ΣΤΑΣΥ με τις ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης, η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων τις θεωρεί «συνοπτικούς διαγωνισμούς» που αποτελούν «περιπτώσεις τεχνητής κατάτμησης του αντικειμένου των συμβάσεων, υπό την έννοια του άρθρου 236 παράγραφος 3 του νόμου 4412/2016». Συνεπώς, αναφέρει η ΕΑΑΔΣ, «οι ανάγκες φύλαξης των διαφόρων εγκαταστάσεων της ΣΤΑΣΥ ΑΕ που προκηρύσσονται για χρονικό διάστημα μικρότερο του έτους, με προϋπολογισθείσα αξία έως το χρηματικό όριο του συνοπτικού διαγωνισμού, γίνονται κατά παράβαση του άρθρου 236 παράγραφος 11 του νόμου 4412/2016».