Οι καθυστερημένες αναθεωρητικές προτάσεις του προέδρου της ΝΔ περιέχουν αναμφίβολα ενδιαφέροντα σημεία. Ωστόσο, η συνολική εικόνα είναι μάλλον απογοητευτική και πάντως αναντίστοιχη με τις προκλήσεις των καιρών. Πέρα από το ότι επανέλαβε άκριτα την αποκαρδιωτική θέση του για μια αναθεώρηση «πάρ’ τα όλα», αναλώθηκε εν πολλοίς σε τροποποιήσεις είτε ατυχείς είτε εμφανώς μονομερείς είτε συνταγματικά ανούσιες και εν τέλει περιττές. Ειδικότερα:

1 Θετική είναι η πρόταση για αλλαγή της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος, με κατάργηση της προβλεπόμενης πενταετίας για να εκκινήσει η επόμενη, αν και κατά την άποψή μου προτιμότερη είναι η ριζικότερη λύση, δηλαδή η ολοκλήρωσή της σε μία μόνο Βουλή.

2 Θετικές καταρχήν – αλλά επιφυλάσσομαι να δω την εξειδίκευσή τους – είναι και οι προτάσεις για περιορισμό των λόγων πρόωρης διάλυσης της Βουλής και για την απεμπλοκή της Βουλής από δικαστικές λειτουργίες (ασυλία βουλευτών και ευθύνη υπουργών). Επίσης θετική είναι και η πρόταση η Τοπική Αυτοδιοίκηση να αναλάβει νέες αρμοδιότητες και «δικούς της αυτοτελείς πόρους», η οποία βέβαια ηχεί και σαν καθυστερημένη αυτοκριτική για την – αντίθετη με το ισχύον Σύνταγμα – πρόσφατη εξαγγελία του να μεταφερθεί «η αρμοδιότητα για τον ΕΝΦΙΑ από το κεντρικό κράτος στους δήμους»…

3 Ατυχής, αντίθετα, είναι η πρόταση για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τόσο ως προς τη μη αναβάθμισή του με επαναφορά ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων (πλην της σύγκλησης του Συμβουλίου Αρχηγών) όσο και ως προς την άμεση εκλογή του, αν δεν συγκεντρωθούν τα 3/5 (βλ. αναλυτικότερα «ΤΑ ΝΕΑ» 3/11).

4 Εμφανώς μονομερής είναι η πρόταση για «ιδιωτικά» – και όχι «μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά» – Πανεπιστήμια, τα οποία μάλιστα δεν θα υπάγονται στην ίδια εποπτεία με τα δημόσια αλλά σε μια Ανεξάρτητη Αρχή, με ορατό τον φόβο για επανάληψη του φαινομένου της ασύδοτης ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης (την οποία δεν απέτρεψε δυστυχώς στο παρελθόν – αλλά ούτε και σήμερα αποτρέπει, ως προς τη ραδιοτηλεοπτική προπαγάνδα – το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης…).

5 Ακόμη πιο προβληματική είναι η διαφωνία ακόμη και με τη συμβιβαστική (και συμβιβασμένη…) πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, παρότι η πραγματικότητα βοά (με πιο πρόσφατο παράδειγμα την εκτρωματική απόφαση του ΣτΕ για τα Θρησκευτικά) ότι οι ισχύουσες διατάξεις ερμηνεύονται υπό θεοκρατικό πρίσμα και άρα πρέπει επιτέλους να αναθεωρηθούν. Πρόκειται για μια ψοφοδεή και «θρησκόληπτη» στάση – αντίστοιχη με αυτήν όλων των προκατόχων του – η οποία αδικεί τον κ. Μητσοτάκη και αποδεικνύει ότι η ΝΔ εξακολουθεί να είναι, με εξαίρεση τα οικονομικά, ένα «γιαλαντζί» φιλελεύθερο κόμμα…

6 Ολες οι άλλες προτάσεις είναι μια ζωντανή διάψευση της αρχικής εξαγγελίας του για «λιτό Σύνταγμα». Πρόκειται για μια σειρά τροποποιήσεων διακηρυκτικού χαρακτήρα, οι οποίες είναι προφανές ότι προσφέρονται μόνο για προεκλογική χρήση, διότι στην πραγματικότητα αφορούν τον κοινό νομοθέτη και όχι το Σύνταγμα. Επιπλέον, δε, για πολλές από αυτές ο πρόεδρος της ΝΔ νομίζει – όπως και ο Πρωθυπουργός άλλωστε – ότι απευθύνεται σε χώρα λωτοφάγων. Τι αξιοπιστία έχει, για παράδειγμα, η τόση έμφαση στην αξιοκρατία και την αξιολόγηση, όταν βαρύνεται με τόσο φατριαστικές επιλογές διευθυντών στο τελευταίο υπουργείο του και όταν στο κόμμα του συνδυάζει τόσο απροκάλυπτα τον νεποτισμό (ως προς τον ανιψιό του) και τη συναλλαγή, ως προς τον Πατούλη, που βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα όσων διεκήρυττε για τα αναγκαία προσόντα των υποψηφίων;

Ο Γιώργος Χ. Σωτηρέλης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου

στο Πανεπιστήμιο Αθηνών