Για το ελληνικό πανεπιστήμιο ίσως αρκεί η μαρτυρία συμπαθητικού σκίνχεντ καταληψία με ντουντούκα. Ισως αρκεί η μαρτυρία συμπαθούς ασυνάρτητου υπουργού Παιδείας (καθηγητή διάσημου τοπικά και διεθνώς μάλλον αγνοούμενου). Ισως αρκεί η μαρτυρία συμπάσχοντος πρώην υπουργού Παιδείας (επίσης διάσημου τοπικά καθηγητή, εξίσου διεθνώς αγνοούμενου) πως τα πανεπιστήμια πρέπει να κλείσουν. Προσθέτω πάντως και τη δική μου ασήμαντη μαρτυρία: λίγα λόγια που ζήτησα να διαβαστούν in absentia στην παρουσίαση του νέου βιβλίου μου «Μετά τα αφύσικα» στα αγαπημένα μου Ιωάννινα – εκεί όπου έκανα το μεγαλύτερο μέρος του επιστημονικού μου έργου.
«…Δεν έχω αυταπάτες. Το σκληρό αποτύπωμά μου ήταν ελάχιστο τα έντεκα χρόνια που έζησα εδώ. Μπορεί κάποιος να με εγκαλέσει “μα πώς το λες” και να μου θυμίσει ότι ευθύνομαι για επτά από τις δέκα πλέον αναφερόμενες δημοσιεύσεις στην επιστημονική βιβλιογραφία με διεύθυνση αλληλογραφίας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων από την ίδρυση του πανεπιστημίου μέχρι σήμερα. Ισως. Αλλά ποιους ενδιαφέρουν κάτι τέτοια; Ρε φιλάρα μου, τι σχέση έχει ένα πανεπιστήμιο με την επιστήμη, τη γνώση, την έρευνα; Καμία. Αλλα πράγματα είναι που μετράνε στην πιάτσα, φιλάρα μου – και σε όλα αυτά μετρήθηκα και βρέθηκα λίγος, ολίγιστος, εκούσια μηδενικός…
Η αλήθεια είναι ότι και εγώ και η σύζυγός μου ουσιαστικά εξαναγκαστήκαμε να παραιτηθούμε από το πανεπιστήμιο. Οι άνθρωποι που μας εξανάγκασαν να παραιτηθούμε επιβραβεύτηκαν για την αρετή τους. Τους ευχόμαστε να έχουν πάντα επιτυχίες. Αλλά μάλλον δεν χρειάζονται τις ευχές μας. Κοσμούσαν και κοσμούν με τη βαθιά τους άγνοια και με την αριστεία τους στην ίντριγκα τις επετηρίδες καθηγητών, πανεπιστημιακών αξιωματούχων, ομότιμων, βουλευτών και υπουργών διαφόρων κομμάτων όλου του τουρλοδημοκρατικού φάσματος.
Αφήσαμε βέβαια πολλά κομμάτια μας πίσω. Τα τελευταία πράγματά μου που είχαν μείνει στον πανεπιστημιακό χώρο καταστραφήκανε (ορθότερα: βανδαλιστήκανε) το περσινό καλοκαίρι με ευθύνη (ή ανευθυνότητα) μαθητών μου, όπως περιγράφω στο “Μετά τα αφύσικα”… Είδα πολλά στη ζωή μου και φαντάστηκα πολύ περισσότερα. Ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ ότι σε αυτόν τον χώρο θα καταστρέφονταν τα προσωπικά μου αρχεία και αντικείμενα και δυο μου υπολογιστές από μαθητές μου. Το είδα όμως κι αυτό. Καταστραφήκανε όλα χωρίς κανένας να μου πει τίποτε, ενώ ήμουν λίγα χιλιόμετρα μόνο μακριά την ώρα της καταστροφής. Ενώ είχα δηλώσει σαφώς ότι αν δεν υπάρχει χώρος για μένα θα μετέφερα αμέσως ό,τι δικό μου υπήρχε, όποτε μου ζητηθεί. Δεν υπάρχει πλέον τίποτε δικό μου εδώ, είτε ακέραιο είτε κατεστραμμένο. Το όποιο ελάχιστο σκληρό αποτύπωμά μου έχει πλέον σκληρά μηδενιστεί.
Μέσα στον σωρό των πεταγμένων ανέσυρα ένα διαλυμένο ποίημα με το οποίο κλείνουν τα “Μετά τα αφύσικα” και μια σχισμένη παιδική ζωγραφιά της κόρης μου. Ενθύμιο από τα χρόνια που μαζί με τη γυναίκα μου και την κόρη μου μέναμε μέχρι μετά τα μεσάνυχτα στο εργαστήριο δουλεύοντας. Δυσκολεύομαι να σκεφτώ ότι κάποιος άνθρωπος συνειδητά πήρε στα χέρια του μια παιδική ζωγραφιά και την έσκισε. Τι ανώτερη ή κατώτερη ικανοποίηση μπορεί να σου δώσει να σκίσεις μια παιδική ζωγραφιά; Ποιος υποθάλαμος, ποιο γάγγλιο, ποιος μεσεγκέφαλος, ποιος λοβός, ποια ακετυλοχολίνη ποιας ψυχής μπορεί να διεγείρεται από κάτι τέτοιο; Υποθέτω ότι την παιδική ζωγραφιά την έσκισε η τύχη – τυχαίες συνέπειες της βαρύτητας καθώς εκπαραθυρωνότανε η ζωή μου και το έργο μου που για κάποιους δεν άξιζε περισσότερο από σαβούρα. Ισως είχαν δίκιο. Εύχομαι η δικιά τους ζωή και το δικό τους έργο να έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία και να μην πεταχτούν, να μην ξεσκιστούν. Τους εύχομαι να μην υποστούν τις ανάλογες συνέπειες της βαρύτητας (ή μάλλον της έλλειψης βαρύτητας) στο περιβάλλον όπου θα δημιουργήσουν…»
Το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν μπορεί να κλείσει – ποτέ. Δεν κλείνει κάτι ήδη θεόκλειστο. Το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι ένα κλειστό club που εξυπηρετεί διάφορους αφώτιστους, ετερόφωτους, κομματικούς ντενεκέδες, ιεροφάντες της ανοησίας, και άλλους χαλαρούς βολεμένους. Οι χιλιάδες καθηγητές του που αξίζουν, οι δεκάδες χιλιάδες φοιτητές του που προσπαθούν, τα εκατομμύρια πολίτες που δικαιούνται Παιδεία είναι πεταγμένοι έξω.
Ο Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης είναι καθηγητής Παθολογίας, Ερευνας και Πολιτικής Υγείας, Επιστημών Δεδομένων και Στατιστικής Πανεπιστημίου Stanford και ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων