Γιαγιάδες της Τήνου έτοιμες για πολιτισμική έφοδο. Οι βελόνες πλεξίματος έγιναν τα όπλα τους. Και συμμάχησαν με μια ομάδα νεοσσών ντιζάινερ, οπαδών της αντικαταναλωτικής γρήγορης μόδας, από τη Γαλλία με το όνομα Atelier Bartavelle στο εγχείρημα να δώσουν στα ζωηρόχρωμα χειροποίητα πουλόβερ τους τη σφραγίδα μιας μεσογειακής παράδοσης.

Δύο κορίτσια από τη Γαλλία, η Αλεξία Τρονέλ και η Καρολίν Περντρίξ,  το 2015 δημιούργησαν την εταιρεία ενδύματος Atelier Bartavelle. Και πρόσφατα είχαν την ιδέα της ανάδειξης και διατήρησης της χειροτεχνικής παράδοσης σε πέντε χώρες της Μεσογείου. Η Τήνος από νησί των καλοκαιρινών διακοπών τους εξελίχθηκε σε πρώτο σταθμό του προγράμματος Itinérance. Συνέβη στη Χώρα της Τήνου από μια συνήθεια του απογεύματος: τη συγκέντρωση ηλικιωμένων γυναικών για πλέξιμο. Η αφορμή της  κοινωνικής συναναστροφής τους γύρω από το πλέξιμο εντυπωσίασε τις νεαρές τουρίστριες. Τα υπόλοιπα στιγμιότυπα του παραθερισμού δημιούργησαν ένα σύγχρονο business plan βασισμένο στην ανάδυση νεοφυών επιχειρήσεων, στην ηθική μόδα, στην υποστήριξη μιας αρχέγονης γνώσης που χάνεται από την ταχύτητα των νέων συνηθειών του παρόντος.

Το Atelier Bartavelle οργάνωσε στην Τήνο το δίκτυο πλεκτικής YAYA με γυναίκες ηλικίας 70-90 ετών οι οποίες εφοδιάστηκαν με αγνό παρθένο ελληνικό μαλλί Μολοκώτου για την πρώτη συλλογή των πουλόβερ τους. Η Καρολίν Περντρίξ προσδιόρισε τα σχέδια και τα χρώματα και τα δεκαπέντε μέλη του YAYA ξεκίνησαν τον περασμένο Ιούλιο το πλέξιμο του προγράμματος. Υστερα από έναν μήνα τα πουλόβερ ήταν έτοιμα για τον πρώτο τους δειγματισμό στις υπεύθυνες του Atelier Bartavelle. Παρουσιάστηκαν ήδη στην Gallerie Lafayette στη Νίκαια και στο Παρίσι. Εκτίθενται στην Κλωστοϋφαντουργία Μέντης (Πολυφήμου 6) του Μουσείου Μπενάκη έως αύριο Κυριακή 8/11. Στη συνέχεια θα πωλούνται στο ηλεκτρονικό κατάστημα του Atelier Bartavelle με σύστημα προπαραγγελίας.

«Για δύο χρόνια θα ταξιδέψουμε και σε άλλες χώρες της Μεσογείου για να πραγματοποιήσουμε τις σειρές με περιορισμένο αριθμό ενδυμάτων βασισμένων σε παραδοσιακές τεχνικές κεντήματος και ύφανσης του Μαρόκου, της Τυνησίας, της Τουρκίας και του Λιβάνου» εξηγεί η Αλεξία Τρονέλ, μιλώντας για την πρωτοβουλία Itinérance και τη συνεργασία τους με ντόπιους τεχνίτες.

Το ζωηρόχρωμο σχέδιο των ριγέ πουλόβερ YAYA είναι απλό. Ο στόχος τους όμως είναι πιο σύνθετος, καθώς στις πλεκτές βελονιές τους βρίσκεται ο μηχανισμός εργασίας, κριτικής σκέψης, προσωπικής επιθυμίας, συλλογικών δικαιωμάτων. Η έξωθεν αγάπη του Atelier Bartavelle για το πλέξιμο των γιαγιάδων της Τήνου μας θύμισε ότι ήταν πολλές και οι γυναίκες καλλιτέχνες, όπως η Λουίζ Μπουρζουά και η Ρόζμαρι Τρόκελ, οι οποίες βασίστηκαν στην πλοκή του νήματος παράγοντας πολιτική τέχνη και όχι απλώς εργόχειρα. Μήπως λοιπόν το αντίδοτο της μαχόμενης αμερικανίδας φεμινίστριας μέλος του #MeΤoo είναι κάποια YAYA της Τήνου; Αυτό το πρότυπο της γνώστριας των οικοκυρικών η οποία δημιουργεί ένα κοινοτικό έργο ατενίζοντας από τη νησιωτική αυλή της τη μελλοντική εικόνα αυτού που θα υπάρξει μέσα από τα χέρια της;

Το βέβαιο είναι ότι οι YAYA δεν είναι οργισμένες ακτιβίστριες. Ούτε οι Γαλλίδες του Atelier Bartavelle μοιάζουν με απογόνους της ομάδας «πλέκτριες του Ροβεσπιέρου» . Εκείνες έμειναν στην ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης ως οι πλέκτριες-μαινάδες που συγκεντρώνονταν κάτω από τη λαιμητόμο και έπλεκαν παρακολουθώντας τις αιμοσταγείς διαδικασίες απόδοσης κοινωνικής δικαιοσύνης. Αλλά και η πρωτοβουλία Itinérance, που στηρίζεται από τα ελληνογαλλικό δίκτυο καινοτομίας Mazinnov και παρουσιάστηκε από τον γάλλο πρεσβευτή στην Αθήνα Κριστόφ Σαντεπί, επίσης δεν ακολουθεί τη μέθοδο επιστημονικής έρευνας και ανθρωπολογικής μελέτης. Αποτελεί σύγχρονο δείγμα του «ανήκειν» και της συνεισφοράς: κάθε πουλόβερ YAYA έχει την ετικέτα με το όνομα εκείνης που το έπλεξε. Ενώ τα έσοδα των πωλήσεών τους επιστρέφουν στα νεαρά μέλη της κοινότητας του νησιού.