Υπάρχουν πράγματι ιδιαιτερότητες στη συμπεριφορά της γυναικείας καρδιάς όσον αφορά το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οι στεφανιαίες αρτηρίες της γυναικείας καρδιάς είναι λεπτότερες των αντιστοίχων, γεγονός που πολλές φορές δυσκολεύει τις χειρουργικές επεμβάσεις. Ομως σειρά πολυκεντρικών μελετών έχουν δείξει ότι οι γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες προστατεύονται από την προσβολή του εμφράγματος μέχρι την κλιμακτήριο, γεγονός που αποδίδεται στην ευεργετική επίδραση των ορμονών της αναπαραγωγής. Πρόκειται για προστασία που χάνεται μετά την ηλικία των 45 ετών. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου και η προεμφραγματική στηθάγχη στο 1/3 των περιπτώσεων έχουν βάση τον σπασμό των αρτηριών, γεγονός που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν από τους γιατρούς για την εφαρμογή της σωστής θεραπείας.
Πρόσφατα το επίσημο περιοδικό της Βρετανικής Ιατρικής Εταιρείας (BMJ) δημοσίευσε μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους στις διαφορές που έχουν οι παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου στα δύο φύλα. Η μελέτη αυτή περιέλαβε 5.081 άτομα ηλικίας 40-69 ετών, από τα οποία το 1/3 περίπου ήταν γυναίκες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, καίτοι τα καρδιακά συμβάματα ήταν συνολικά λιγότερα στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες, ορισμένοι παράγοντες κινδύνου αποδείχθηκαν ότι ήταν περισσότερο επικίνδυνοι για τις γυναίκες για να υποστούν ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Χαρακτηριστικά το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση είναι πλέον επικίνδυνοι παράγοντες για τις γυναίκες.
Οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν τριπλάσια πιθανότητα να παρουσιάσουν καρδιακή προσβολή σχετικά με τις γυναίκες που δεν καπνίζουν, ενώ για τους άνδρες ισχύει το διπλάσιο. Δηλαδή ο άνδρας καπνιστής έχει διπλάσια πιθανότητα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου συγκριτικά με τον μη καπνιστή. Ο διαβήτης, τύπου 1 και τύπου 2, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες, ενώ η υψηλή αρτηριακή πίεση στις γυναίκες αυξάνει την πιθανότητα της καρδιακής προσβολής συγκριτικά κατά 83%.
Οι λόγοι των διαφορών μεταξύ των δύο φύλων δεν είναι γνωστοί. Ομως οι διαφορές στον τρόπο ζωής πιθανολογούνται ως βασικοί παράγοντες. Συμπερασματικά, οι ερευνητές τονίζουν ότι οι άνδρες συνολικά είναι πλέον επίφοβοι για καρδιακή προσβολή, όμως για τις γυναίκες ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.
Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών