Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από κακοήθεια στις γυναίκες παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε έτος καταγράφονται περίπου 458.000 θάνατοι παγκοσμίως. Ο καρκίνος του μαστού ανάλογα με τα βιολογικά του χαρακτηριστικά χωρίζεται σε τέσσερις υπότυπους, δηλαδή ανάλογα με την έκφραση του HER2, των ορμονικών υποδοχέων και την έκφραση του δείκτη του κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Από τους υπότυπους αυτούς, ο τριπλά αρνητικός καρκίνος έχει τη δυσμενέστερη πρόγνωση, δηλαδή αυτός που δεν εκφράζει ούτε ορμονικούς υποδοχείς ούτε τον HER2 υποδοχέα. Ο υπότυπος αυτός αποτελεί περίπου το 20% των νέων περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.

Η δυσμενέστερη πρόγνωση του τρπλά αρνητικού καρκίνου οφείλεται αφενός στη βιολογία της νόσου και αφετέρου στην έλλειψη μέχρι πρότινος στοχευμένων θεραπειών. Πιο συγκεκριμένα, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν πάρει έγκριση στοχευμένες θεραπείες από τον FDA και τον EMEA όπως η περτουζουμάμπη σε ασθενείς που υπερεκφράζουν το HER2, και το everolimus και οι αναστολείς κυκλινοεξαρτώμενων κινασών σε ασθενείς που εκφράζουν τους ορμονικούς υποδοχείς, δυστυχώς καμία στοχευμένη θεραπεία δεν είχε μέχρι πρόσφατα αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε ασθενείς με τριπλά αρνητικούς όγκους. Εξαιρετικού ενδιαφέροντος είναι τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ογκολογίας. Πιο συγκεκριμένα, σε 902 ασθενείς με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο που έλαβαν χημειοθεραπεία μαζί με ανοσοθεραπεία που αναστέλλει τη δράση του PDL-1 (την ατεζολιζουμάμπη) συγκριτικά με ασθενείς που έλαβαν μόνο κλασική χημειοθεραπεία στην πρώτη γραμμή μεταστατικής νόσου παρατηρήθηκε ότι υπήρχε όφελος σε βαθμό στατιστικά σημαντικό όσον αφορά το διάστημα ελεύθερο νόσου και τα ποσοστά ανταπόκρισης. Ειδικά στην υποομάδα ασθενών που υπερέκφραζαν το PDL-1 το όφελος ήταν ακόμη μεγαλύτερο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο σύνολο του πληθυσμού το διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου ήταν 7,2 μήνες στο σκέλος της ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία και 5,5 μήνες στο σκέλος της κλασικής χημειοθεραπείας.

Τέλος, βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές μελέτες με νέα στοχευμένα φάρμακα όπως είναι τα αντιανδρογόνα σε τριπλά αρνητικούς όγκους που εκφράζουν τους ανδρογονικούς υποδοχείς, οι αναστολείς του c-met καθώς και ποικίλοι συνδυασμοί ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία. Τα αποτελέσματα των ανωτέρω μελετών αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την ογκολογική κοινότητα δεδομένου ότι οι θεραπευτικές επιλογές στους όγκους αυτούς είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.

Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, πρύτανης του ΕΚΠΑ