Οταν ήμουν εκνευριστικά νέα, μ’ έπιανε μεγάλο άγχος όποτε επρόκειτο να διασχίσω τη Λεωφόρο Αγίας Φιλοθέης από το σπίτι μου για να βγω στην Κηφισίας. Στη δεκαετία του ’80 οι νεόπλουτοι από την Κόλαση εισέβαλαν με έναν εκσκαφέα στη Φιλοθέη, γκρέμισαν σπιτάκια, εξαφάνισαν κήπους και γέμισαν τον τόπο γιαπιά. Παντού έβλεπες συνεργεία με εργάτες που έχτιζαν, έβριζαν και κάπνιζαν. Του λιναριού τα πάθη τράβαγε όποιο κορίτσι περνούσε από μπροστά τους. Πειράγματα, σφυρίγματα, αισχρολογίες. Προχωρούσαμε ντροπιασμένες με το κεφάλι χαμηλωμένο κι είχαμε την αίσθηση πως ο δρόμος ήταν ατελείωτος.
Καλά για τη νύχτα ούτε λόγος, έπρεπε πάντα κάποιος να μας συνοδεύει. Τρέμαμε μόνες μας, κάθε θόρυβος, κάθε θρόισμα ήταν κι ένας επίδοξος βιαστής που σου έστηνε καρτέρι.
Και, φυσικά, ντυνόμασταν σεμνά και ταπεινά σ’ εκείνα τα χρόνια όπου ιδέαν δεν είχαμε τι σήμαινε «βιασμός». Πιστεύαμε πως μια κοντή φούστα μάς έκανε συνεργούς σ’ ένα έγκλημα κατά του ίδιου του εαυτού μας. Οχι πως κι οι σεμνοντυμένες γλίτωναν την κατακραυγή. Η τσούλα τού κουνήθηκε, η σιγανοπαπαδιά τον προκάλεσε, η βρώμα πήγαινε γυρεύοντας. Και φυσικά ούτε που να διανοηθεί το θύμα να καταγγείλει τον θύτη, θα της έμενε στίγμα ισόβιο.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά με αφορμή την αθωωτική απόφαση που έβγαλε δικαστήριο στην Ιρλανδία για την υπόθεση βιασμού μιας 17χρονης από έναν 27χρονο άντρα. Οι ένορκοι αποφάσισαν πως η κοπελίτσα συναίνεσε στην πράξη γιατί φορούσε, λέει, προκλητικό εσώρουχο. Οπως είπε στην αγόρευσή του ο συνήγορος του κατηγορουμένου:
«Στην απόφασή σας πρέπει να πάρετε υπόψη σας τι φορούσε. Ενα δαντελένιο στρινγκ».
Είναι γνωστό πως όποια φοράει στρινγκ δεν είναι θύμα. Είναι πουτάνα. Απλά, καθαρά και ξάστερα. Προκάλεσε και έπαθε αυτό που της άξιζε. Γιατί να μη βάλει μια ωραιότατη σωβρακοφανέλα δηλαδή; Μα βρακί είναι τώρα αυτό; Ου να μου χαθεί το ξέκωλο που πήρε στον λαιμό της το καημένο το παλικάρι.
«My dress is not a yes» (το ρούχο μου δεν λέει «ναι», δηλαδή το ντύσιμό μου δεν αποτελεί συναίνεση) είναι το σλόγκαν ενός μαζικού ακτιβιστικού κινήματος που ξεκίνησε στο Τορόντο τον Ιανουάριο του 2011, όταν ένας αστυνομικός «συμβούλεψε» μαθήτριες να μην «ντύνονται σαν τσούλες για να μην προκαλούν τους βιαστές».
Η καμπάνια «Μy dress is not a yes» είναι ένα ορθό κοφτό μήνυμα. Συναίνεση σημαίνει «λέω ΝΑΙ». Και το λέω δυνατά και καθαρά. Η κοντή φούστα δεν σημαίνει ΝΑΙ. Το βαθύ ντεκολτέ δεν σημαίνει ΝΑΙ. Ο χώρος εργασίας, το μπαρ, το πάρτι δεν σημαίνουν ΝΑΙ. Τα ποτά που έχεις πιει δεν σημαίνουν ΝΑΙ. Η παρέα που κρατάς δεν σημαίνει ΝΑΙ.
Μόνο το ΝΑΙ σημαίνει συναίνεση. Είτε φοράω στρινγκ είτε βρακί ώς τον αυχένα, είναι δικαίωμα μου να διαχειρίζομαι το σώμα μου όπως εγώ νομίζω. Σε έναν βιασμό είμαι το θύμα κι όχι ο συνεργός. Και κανένας κερατάς δεν θα μου φορτώσει μέρος της ενοχής και της ευθύνης.
Εγώ, αγαπημένα μου κορίτσια, δεν τα ήξερα όλα αυτά καθώς διέσχιζα σκυφτή τη λεωφόρο με τα γιαπιά. Κι όταν με πείραζαν ή μου έβαζαν χέρι αναρωτιόμουν αν το μπλουζάκι μου, ήταν υπερβολικά στενό. Είμαστε, βλέπετε, τότε όλες εμείς οι «νέες, ωραίες κι ατυχείς» όπως μας βάφτισε η ποιήτρια της γενιάς μας Λίνα Νικολακοπούλου. Και δεν ξέραμε την τύφλα μας. Εσείς όμως, κορίτσια μου όμορφα, ξέρετε. Εσείς έχετε χρόνια μπροστά σας μέχρι το «μαμά γερνάω σας». Κι εσείς μπορείτε να αλλάξετε τον κόσμο. Αρχίζοντας από ένα «όχι». Ή ένα «ναι».