«Βήματα αντηχούν μέσα στη μνήμη, να πηγαίνουν στο διάδρομο που δεν επήραμε, κατά τη θύρα που δεν την ανοίξαμε ποτέ και βγάζει στο ροδόκηπο. Ετσι τα λόγια μου αντηχούν μες στο μυαλό μου». Στίχοι όπως αυτοί – από τα «Τέσσερα κουαρτέτα» – του Τ.Σ. Ελιοτ «πρωταγωνιστούν» στην παράσταση «REM/Κήπος» που ανεβαίνει στο θέατρο Σφενδόνη σε συνεργασία με την «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων. Τέσσερις ηθοποιοί οδηγούν τον θεατή να επεκτείνει τα όρια πρόσληψης της πραγματικότητας που μας περιορίζει και να ανοίξει δρόμους στη φαντασία στην ποίηση. «Ενας συνειρμός ηλεκτροφόρος με πέταξε πολύ μακριά – στην αρχή. Από κει ξεκίνησε ένα αγωνιώδες ψάξιμο να βρούμε από τι υλικά θα έπαιρνε μορφή η παράστασή μας. Κι ακόμα δεν έχει τελειώσει αυτό το ψάξιμο. Είναι το ίδιο το θέμα έτσι που δεν μπορείς να καταλήξεις οριστικά. Δεν μπορείς να σταματήσεις. Είναι πολύ πλούσιο και θεατρικά» τονίζει στο «Νσυν» η Αννα Κοκκίνου που υπογράφει τη σκηνοθεσία.

Η δραματουργία φέρνει διαρκώς πάνω στη σκηνή κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, από τον Ομηρο, τον Προυστ και τον Καβάφη ώς τον Βιζυηνό, τον Κλάιστ, την Αννα Αχμάτοβα και τον Εζρα Πάουντ. Αλλά και επεξεργασμένα κινηματογραφικά θραύσματα από ταινίες των Ζαν Βιγκό, Αντρέι Ταρκόφσκι, Ινγκμαρ Μπέργκμαν και Ρομπέρ Μπρεσόν. Ολα αυτά, ενταγμένα στο μουσικό – ηχητικό σύμπαν της παράστασης και τη θεατρική πράξη, πλέκονται σ’ ένα αδιαίρετο σύνολο. «Ολα συναντιούνται μέσω της διαδικασίας των συνειρμών – κάπως έτσι το βλέπουμε. Ενας ήχος μας κινητοποιεί και μας οδηγεί στην αίσθηση ενός κειμένου – αυτό με τη σειρά μπορεί να ανασύρει μια εικόνα που εμπλουτίζει την όλη αίσθηση που πυροδότησε ο συνειρμός. Κάναμε αμέτρητες διαδρομές για να καταλήξουμε σε κάποιες αρχές που διέπουν αυτή τη λειτουργία – κι όλο και κάτι καινούργιο εμφανίζεται για τον τρόπο που μπορεί να γίνει. Απειροι τρόποι να λειτουργήσουν» επισημαίνει η Αννα Κοκκίνου.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ. Ολα αυτά τα καλλιτεχνικά μέσα έχουν ως αποτέλσμα τη δημιουργία «αποχρώσεων και αντηχήσεων» για τους θεατές, καθώς στον κήπο του τίτλου η λογοτεχνία συναντά το θέατρο και τη μουσική. «Μα η ίδια η λογοτεχνία είναι κήπος. Κήπος είναι η επανένωση με τον χρόνο – με τον εαυτό σου. Κήπος είναι ο μαγικός χώρος που σου παρέχει τη δυνατότητα να συνδιαλέγεσαι ελεύθερα με το καθετί μέσα σου που σ’ έχει διαμορφώσει – και να ξεχνιέσαι σε αυτή τη συνάντηση. Κήπος είναι να ξανασυναντάς τη χαμένη σου αθωότητα» υπογραμμίζει η δημιουργός.

Η ίδια, περνώντας από τη σκηνοθεσία στην υποκριτική, μαζί με τους Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Σαμπρίνα Μπροντέσκου και Αλκίνοο Δωρή, μέσα από μια ρωγμή στον χρόνο, μεταφέρουν όλη τη δράση στον μαγικό χώρο μιας σκηνικής ταυτοχρονίας. «Μα πού αλλού μπορεί να λειτουργήσει αυτή η ταυτοχρονία; Ο ίδιος ο συνειρμός ενέχει τη μαγεία. Παράδειγμα: κάθεσαι σε ησυχία, στη φύση – όταν πέρα μακριά ακούς τον ήχο από ένα μηχανάκι να περνά -, αμέσως η φαντασία ανταποκρίνεται – αυτός ο ζουζουνίζων παραπονιάρικος ήχος γίνεται μαγικός: ανοίγει τη φαντασία – ανοίγει ο χρόνος, ο χώρος – και εκεί που έχει σταθεί το μάτι παρατηρώντας αυτή την «περιπέτεια» – το τυχαίο αυτό αντικείμενο που έχει σκαλώσει το μάτι, που είναι σαν να βλέπει αυτό που ακούει, γίνεται μια φυσαλίδα που περιέχει όλη τη διαδικασία του συνειρμού. Δεν είναι μαγεία αυτή η ταυτοχρονία; Με δύο λόγια, είναι παράσταση που ασχολείται με τις συνειρμικές διεργασίες του εαυτού που είναι σχεδόν συνεχείς και που δύσκολα τις αντιλαμβανόμαστε στις σημερινές συνθήκες της ζωής μας» καταλήγει η Κοκκίνου.

INFO

«REM/Kήπος», Κάθε Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο Σφενδόνη (Μακρή 4, Μακρυγιάννη, τηλ. 215-5158.968, είσοδος 10-16 ευρώ).