Στην περιοχή του Τεμαχίου 4 της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκεται το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Barbaros», συνοδευόμενο από τέσσερα τουρκικά πολεμικά πλοία, τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη η γεώτρηση της Exxon Mobil στο Τεμάχιο 10. Ανώτατες κυβερνητικές πηγές της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιλώντας στα «ΝΕΑ», επιβεβαίωσαν τις πληροφορίες που θέλουν το «Barbaros» να κινείται στα όρια του Τεμαχίου 4 της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνοντας ωστόσο ότι το τουρκικό σεισμογραφικό βρίσκεται στη συγκεκριμένη περιοχή εδώ και περίπου έναν μήνα. Τονίζουν δε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει καταγγείλει την παρουσία του τουρκικού σκάφους, προχωρώντας από την αρχή σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, και έχει εκδώσει τις απαιτούμενες NAVTEX. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η παρουσία του «Barbaros» στη συγκεκριμένη περιοχή και ενδεχόμενη είσοδος στο Τεμάχιο 4, αλλά και η συνεχιζόμενη επιθετική ρητορική της Αγκυρας, σε κάθε ευκαιρία, εντάσσονται στο κλίμα έντασης που επιχειρεί να επιβάλει η Τουρκία, με στόχο να «γκριζάρει» περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ.
Η Λευκωσία εξακολουθεί να διαμηνύει ότι δεν διαπραγματεύεται το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Τουρκία και σημειώνει ότι δεν θα παρασυρθεί και δεν θα εμπλακεί στο εμπρηστικό κλίμα που θέλει να επιβάλει η Αγκυρα. Το «Barbaros» παρακολουθεί σε κοντινή απόσταση, εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η φρεγάτα «Ψαρά».
Νέες απειλές. Ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ μιλώντας τη Δευτέρα στο τουρκικό A Haber επανέλαβε τις απειλές τού τουρκικού ΥΠΕΞ προς την Κυπριακή Δημοκρατία, σημειώνοντας ότι «δεν θα δείξουμε καμία ανοχή σε όσους προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες και προσπαθούν να επιφέρουν τετελεσμένα», ενώ πρόσθεσε ότι «η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας θα συνεχίσει τις εργασίες που έχει εξαγγείλει είτε στο πλαίσιο των αδειοδοτήσεων της ιδίας είτε στο πλαίσιο της αδειοδότησης που έχει πάρει από την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου».
Αναφερόμενος στο «Barbaros», ο Ντονμέζ δήλωσε ότι συνεχίζει έρευνες νοτίως της Κύπρου. Ο τούρκος υπουργός επανέφερε δε και τα σενάρια περί δήθεν «παρενόχλησης» του «Barbaros», υποστηρίζοντας ότι αυτό πλέον δεν μπορεί να συμβεί, καθώς συνοδεύεται από τουρκικά πολεμικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Τουρκία συνεχίζει τη γεώτρηση στο «Αλάνια 1» με τον «Πορθητή», ενώ, όπως είπε, σε μία εβδομάδα ξεκινά η γεώτρηση του αμερικανικού «Rowan Norway» στη Μερσίνα.
Ιδιαίτερης σημασίας χαρακτηρίζεται η συνάντηση Πομπέο – Τσαβούσογλου που αναμενόταν να πραγματοποιηθεί χθες στην Ουάσιγκτον, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορούσαν να απουσιάζουν από την ατζέντα, σημειώνοντας ότι ο τούρκος ΥΠΕΞ θα εξέφραζε τη δυσαρέσκεια της Αγκυρας για τις έρευνες της Exxon Mobil στην κυπριακή ΑΟΖ. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι η πολιτική των ΗΠΑ για την ΑΟΖ της Κύπρου παραμένει σταθερή, αναγνωρίζοντας «το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της». Στην πλέον πρόσφατη απάντησή του σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal επανέλαβε: «Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται ισομερώς μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης. Αποθαρρύνουμε κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή». Θέση η οποία εκφράστηκε και από τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Φράνσις Φάνον κατά την επίσκεψή του στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην έναρξη της αμερικανικής γεώτρησης.
Το τουρκικό μήνυμα. Η παρουσία του «Barbaros» στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ χαρακτηρίζεται ως «αντίδραση» στη γεώτρηση της Exxon Mobil στο Τεμάχιο 10. Παρότι δεν εκτιμάται ότι θα πλησιάσει τη συγκεκριμένη περιοχή, το συμβάν δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμάται, καθώς δείχνει ξεκάθαρα τις προθέσεις του Ερντογάν απέναντι στη Λευκωσία και δηλώνει ότι η Τουρκία είναι παρούσα στις εξελίξεις, μην εγκαταλείποντας τον ρόλο που θέλει να διαδραματίσει στο ενεργειακό παιχνίδι που εξελίσσεται στην Ανατολική Μεσόγειο και απαιτώντας με κάθε τρόπο συνδιαχείριση.
Ακόμα δε και αν κανείς στην Τουρκία δεν επιθυμεί – επί του παρόντος – ένα «θερμό επεισόδιο» με τις ΗΠΑ, ωστόσο ένα ατύχημα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποκλειστεί. Για κάποιους οι ενέργειες της Τουρκίας σημαίνουν ένα ακόμα βήμα προς την υλοποίηση των διχοτομικών σχεδίων της για την Κύπρο.
Τελικά αυτό που θα κρίνει τις εξελίξεις στην Κύπρο θα είναι τα αποτελέσματα των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, οι συμφωνίες που θα ακολουθήσουν και το πώς θα επιλέξει να αντιδράσει η Τουρκία. Επίσης στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο θα μετρήσει ιδιαίτερα σε ποιο σημείο θα βρίσκονται οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, με όλα αυτά να αφήνουν το αποτύπωμά τους στο Κυπριακό. Σε αυτό το κλίμα αναμένεται σήμερα η συνάντηση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον γενικό γραμματέα της ΚΕ του ΑΚΕΛ Αντρο Κυπριανού στο Μέγαρο Μαξίμου.
Το Τεμάχιο 4 και οι τουρκικές διεκδικήσεις
Το Τεμάχιο 4 δεν επελέγη τυχαία από την Τουρκία για να προβάλει τις διεκδικήσεις της, καθώς μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια «πρόβα τζενεράλε». Το συγκεκριμένο τεμάχιο βρίσκεται στις περιοχές που επιχειρεί να «γκριζάρει» η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ, μαζί με τα 1, 5, 6 και 7, τα οποία χαρακτηρίζει «τουρκικά». Οι εν λόγω διεκδικήσεις προκύπτουν από τον τουρκικό ισχυρισμό ότι ως η χώρα με τη μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο έχει το δικαίωμα να έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και υφαλοκρηπίδα που θα ορίζεται βάσει της μέσης γραμμής ανάμεσα στις τουρκικές και τις αιγυπτιακές ακτές. Για την Τουρκία τα νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα, ενώ περιορίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και ταυτόχρονα προχωρά σε επέκταση του ορίου της τουρκικής κυριαρχίας περίπου στα 140 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές με βάση τη μέση γραμμή με την Αίγυπτο. Να σημειωθεί ότι η Λευκωσία πρόσφατα ανακοίνωσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη στην ΑΟΖ της για το Τεμάχιο 7, για το οποίο φέρεται να ενδιαφέρονται οι TOTAL και Exxon Mobil, γεγονός που προμηνύει εξελίξεις…