Η γενικότερη τάση της σύγχρονης Ιατρικής είναι να αντικαθίστανται, κατά το δυνατό, οι κλασικές χειρουργικές επεμβάσεις με απλούστερες τεχνικές, ιδιαίτερα για τους αρρώστους υψηλού κινδύνου από πλευράς της γενικής τους κατάστασης. Στην Καρδιολογία, οι αντικαταστάσεις βαλβίδων χωρίς εγχείρηση αποτελούν σήμερα μια πραγματικότητα. Αναφέρονται κυρίως στη βαλβίδα της αορτής και την πνευμονική βαλβίδα. Ομως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εστιάζεται στην αορτική βαλβίδα λόγω του μεγάλου αριθμού αρρώστων με στένωση της συγκεκριμένης βαλβίδας.

Σήμερα φαίνεται ότι η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας χωρίς εγχείρηση κερδίζει συνεχώς έδαφος. Στους αρρώστους που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο κατά την εγχείρηση λόγω σοβαρών προβλημάτων σε άλλα ζωτικά όργανα – όπως οι πνεύμονες, οι νεφροί, το ήπαρ, ο εγκέφαλος -, στους οποίους μια εγχείρηση θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή τους, η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας την ώρα του καθετηριασμού της καρδιάς αποτελεί την ενδεδειγμένη θεραπεία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει σοβαρή στένωση της αορτής που να είναι υπεύθυνη για συγκεκριμένα συμπτώματα όπως είναι η δύσπνοια, η στηθάγχη ή τα συγκοπτικά επεισόδια. Γενικά είναι μεγάλο επίτευγμα να αντικατασταθεί η εγχείρηση ανοικτής καρδιάς από μια μέθοδο χωρίς πόνο και χωρίς μετεγχειρητικά προβλήματα για όλους τους αρρώστους με σοβαρού βαθμού στένωση της αορτής.

Ομως για ποιον λόγο δεν γενικεύεται για όλους τους αρρώστους με συμπτωματική σοβαρή στένωση της αορτής, η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας; Γιατί θα πρέπει να υπάρξουν μελέτες που να αποδεικνύουν ότι η ζωή αυτής της βαλβίδας δεν είναι μικρότερη και οι επιπλοκές της διαχρονικά δεν είναι μεγαλύτερες από την κλασική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με χειρουργική επέμβαση ανοικτής καρδιάς.

Στη λογική αυτή κινείται μια πρόσφατη πολυκεντρική μελέτη που δημοσιεύεται στο επίσημο περιοδικό του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας(JACC), η οποία αφορά την αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας χωρίς εγχείρηση σε 200 ασθενείς χαμηλού κινδύνου. Δηλαδή σε ασθενείς που δεν είχαν ιδιαίτερα προβλήματα από άλλα ζωτικά όργανα. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης και εκείνο που τονίζουν ιδιαίτερα οι συγγραφείς είναι ότι η επέμβαση υπήρξε επιτυχής και οι άρρωστοι αυτοί δεν παρουσίασαν ιδιαίτερες επιπλοκές.

Τα πρώτα αυτά αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά προς την κατεύθυνση ότι γρήγορα θα πάψει να γίνεται χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας εφόσον βέβαια επιβεβαιωθούν και από άλλες ανάλογες πολυκεντρικές μελέτες.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών