Η Τουρκία είναι ο πιο δύσκολος γείτονας που μπορούσε ενδεχομένως η Ελλάδα να ζητήσει από την Ιστορία και τη Γεωγραφία. Η ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει περάσει από πολλές φάσεις και μπορεί κανείς να τη διακρίνει σε περιόδους κρίσεων (οι οποίες και συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη προσοχή), αλλά και υφέσεων (δεν είναι λίγες οι φορές που έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις σχέσεις των δύο χωρών). Τα τελευταία χρόνια στα παραδοσιακά ζητήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (Αιγαίο, Κυπριακό) έχουν ενσωματωθεί και νέα θέματα όπως είναι η διαχείριση του Μεταναστευτικού και η ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και ο ανταγωνισμός για τη διείσδυση στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με την Ελλάδα όμως σε αυτή την τελευταία περίπτωση, λόγω της οικονομικής κρίσης, να έχει υποχωρήσει σημαντικά.

Η στάση του προέδρου Ερντογάν έναντι της Ελλάδας έχει επίσης περάσει από διάφορες φάσεις, από τις «κουμπαριές» της περιόδου Κώστα Καραμανλή μέχρι την οξύτατη ρητορική και τις απειλές των τελευταίων ετών. Τη στάση του Ερντογάν, αλλά και γενικότερα της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας, θα πρέπει πάντα να την προσεγγίζουμε σε συνδυασμό με τις γενικότερες φιλοδοξίες της στην περιφέρεια της Μεσογείου, αλλά και ευρύτερα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η καλύτερη φάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων ήταν αυτή της ευρωπαϊκής προοπτικής της γειτονικής χώρας. Αυτή η εποχή όμως ανήκει στο παρελθόν. Η Τουρκία έχει πλέον επιλέξει για τον εαυτό της τον ρόλο της φιλόδοξης περιφερειακής δύναμης και έχει υπερεκταθεί σε διάφορα πεδία πολιτικής, προσπαθώντας να μεγιστοποιήσει την ισχύ της. Τις περισσότερες φορές δεν το κάνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ενώ, σε αντιστοιχία με τον τρόπο που διοικεί ο Ερντογάν στο εσωτερικό, πολλοί αναλυτές αποδίδουν στην Τουρκία χαρακτηρισμούς που εκτείνονται από το νευρικός και το απρόβλεπτος μέχρι το αναθεωρητικός.

Οπως μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει, η διαχείριση ενός τέτοιου γείτονα δεν είναι καθόλου εύκολη. Σε αρκετές περιπτώσεις η Τουρκία χτυπά το «σαμάρι» (Ελλάδα) για να ακούσει ο «γάιδαρος» (Δύση). Η ενεργειακή στρατηγική της Κύπρου προκαλεί νευρικότητα στην Τουρκία, καθώς περιορίζει σημαντικά τη δική της στρατηγική ενεργειακής ηγεμονίας στην Ανατολική Μεσόγειο (αυτός είναι ο σημαντικότερος στόχος της Τουρκίας). Ωστόσο η Τουρκία ξέρει καλά πως η ενεργειακή ασφάλεια έχει ως κυρίαρχο στοιχείο τη σταθερότητα. Επίσης, η σημαντική εμπλοκή εταιρειών δυτικών συμφερόντων στις γεωτρήσεις στην Κύπρο τραβά μια ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή που η Τουρκία ξέρει πως αν την περάσει θα υποστεί τις συνέπειες. Κάτι που έγινε εμφανές και από τη σχετική ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών λόγω της τουρκικής δραστηριότητας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Καταληκτικά, η Τουρκία έχει επιλέξει μια στρατηγική κρίσεων χαμηλής έντασης στο Αιγαίο, την οποία η Ελλάδα πρέπει να τη διαχειριστεί με ψυχραιμία και νηφαλιότητα, χωρίς να ενδώσει στις «γλυκές» σειρήνες της κλιμάκωσης. Τις φορές που η Ελλάδα ακολούθησε την Τουρκία στο παιχνίδι της κρίσης (όπως στα Ιμια), η γειτονική χώρα κέρδισε μια καλύτερη θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος με ειδικότητα στα θέματα ασφάλειας