Με ένα κρεσέντο παροχών στον δρόμο προς την κάλπη, η κυβέρνηση επιχειρεί να κρύψει κάτω από το χαλί τα συσσωρευμένα και άλυτα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
Οι ελαφρύνσεις των 910 εκατ. ευρώ αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό των φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων την ώρα που εκθέσεις διεθνών οργανισμών καταδεικνύουν τις βαθιές αδυναμίες της οικονομίας.
Στις επιφυλάξεις και στους αστερίσκους που έχουν ήδη θέσει Κομισιόν και ΟΟΣΑ χθες προστέθηκε και η Τράπεζα της Ελλάδος. Στην έκθεση για την επισκόπηση των εξελίξεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το βαρίδι των κόκκινων δανείων βρίσκεται στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος, αλλά η ΤτΕ δεν χάνει την ευκαιρία να υποδείξει τις πληγές της οικονομίας μετά την «καθαρή» έξοδο.
«Το υπάρχον δημοσιονομικό μείγμα, παρόλο που εκπληρώνει τους δημοσιονομικούς στόχους, στερεί πόρους από την πραγματική οικονομία λόγω της υπερφορολόγησης και της περικοπής των επενδυτικών δαπανών» σημειώνεται στην έκθεση προτρέποντας την κυβέρνηση να προχωρήσει σε αναδιάταξη του δημοσιονομικού μείγματος μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και της ανακατανομής της δημόσιας δαπάνης κατά τρόπο που θα τονώνει την ανάπτυξη.
Σε άλλο σημείο της έκθεσης χτυπά το καμπανάκι των αγορών. «Παρά τη λήξη του προγράμματος, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων παραμένουν σε υψηλά επίπεδα κυρίως λόγω του φόβου των αγορών για υπαναχώρηση από ψηφισθέντα μέτρα αλλά και λόγω της τρέχουσας αναταραχής στις διεθνείς αγορές».
Οι προειδοποιήσεις αυτές έρχονται να προστεθούν στις παρατηρήσεις της Κομισιόν για καθυστερήσεις στην υλοποίηση αποκρατικοποιήσεων, για διόγκωση των συμβασιούχων στο Δημόσιο (από 56.385 το 2015 σε 59.731 το 2017 και 62.439 το 2018), σε σημείο τέτοιο που θέτει τις αρμόδιες υπηρεσίες σε κατάσταση επιφυλακής , αλλά και για παρεμβάσεις οι οποίες κόβουν τη δυναμική της οικονομίας.
Στον τραπεζικό τομέα οι εξελίξεις είναι κρίσιμες για την πορεία της ελληνικής οικονομίας στο μέλλον, αλλά η κυβέρνηση τρέχει κατόπιν εορτής να σβήσει φωτιές που φούντωσαν όσο εξέπεμπε το σήμα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη».
Τα στοιχεία της ΤτΕ βάζουν στο τραπέζι ένα πρόσθετο στοιχείο προβληματισμού. Πέραν του συσσωρευμένου όγκου των κόκκινων δανείων (88,9 δισ. ευρώ), το πρώτο εξάμηνο του 2018 δημιουργήθηκαν νέα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα 4,1 δισ. ευρώ, όταν οι ροές εντός του ισολογισμού των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα προς τα εξυπηρετούμενα ήταν 3,4 δισ. ευρώ. Ο δείκτης αθέτησης ήταν υψηλότερος από τον δείκτη εξυγίανσης, αλλά σε αυτό το σκηνικό η κυβέρνηση καλλιεργεί προσδοκίες για επιδότηση μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων από το κράτος και παράταση των προστατευτικών διατάξεων του νόμου Κατσέλη.
Ο όγκος των κόκκινων δανείων και η ανυπαρξία πιστωτικής επέκτασης έχουν εγκλωβίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε ένα σπιράλ πιέσεων στο χρηματιστήριο, αλλά όταν οι πρώτες ενδείξεις φάνηκαν στο ταμπλό στις αρχές Οκτωβρίου, η κυβέρνηση έβλεπε «κερδοσκοπία». Τώρα, οι αδυναμίες υποδεικνύονται από όλους τους αναλυτές εντός και εκτός Ελλάδας.
Βουνό φόρων
«Η υπέρμετρη φορολόγηση αλλά και η τυχόν ανάκληση ή καθυστερήσεις στην υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων» συγκαταλέγονται από την Τράπεζα της Ελλάδος στην κορυφή των εγχώριων κινδύνων που περιβάλλουν το μακροοικονομικό σενάριο του 2019. Χώρια οι εξωτερικοί κίνδυνοι.
Η κυβέρνηση όμως τα βλέπει όλα ρόδινα. Χθες στη Βουλή ο Πρωθυπουργός πανηγύρισε την προβλεπόμενη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, το κόστος της οποίας ανέρχεται σε 177 εκατ. ευρώ.
Τα στοιχεία του προϋπολογισμού από την άλλη πλευρά είναι αυτά τα οποία αποδεικνύουν πως οι ασφαλιστικές εισφορές την τελευταία τετραετία αυξήθηκαν κατά 2,2 δισ. ευρώ. Μέρος της αύξησης οφείλεται στην παράλληλη ενίσχυση της απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας. Βασικός χορηγός όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν ο νόμος Κατρούγκαλου με την εκτίναξη των ασφαλιστικών εισφορών από 11,342 δισ. ευρώ το 2016 σε 12,775 δισ. ευρώ το 2017 και 13,447 δισ. ευρώ το 2018, όπως δείχνουν τα απολογιστικά στοιχεία των προϋπολογισμών.
Επιπλέον, οι διατάξεις νόμου οι οποίες συζητούνται στη Βουλή είναι αυτές οι οποίες προβλέπουν πως μαζί με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από του χρόνου θα έρθει και η μείωση των συντάξεων στο μέλλον. Λιγότερες εισφορές, μικρότερες συντάξεις.
Το εκρηκτικό αποτέλεσμα φόρων και εισφορών στις τσέπες των συνεπών φορολογουμένων αποδεικνύεται από ένα και μόνο στοιχείο. Για την πληρωμή των αναδρομικών των ειδικών μισθολογίων, στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί 1,4 δισ. ευρώ. Καθαρά στις τσέπες των δικαιούχων, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, θα καταλήξουν 800 εκατ. ευρώ. Τα 600 εκατ. ευρώ «εξαφανίζονται» μόνο για φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές και ακόμα δεν έχουν πληρωθεί ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, τέλη κυκλοφορίας, ειδικές και έκτακτες εισφορές, φόροι στα καύσιμα, στον καφέ, στα τσιγάρα, σε… ό,τι κινείται.